آمادگی پدر و مادر شدن

شاید اگر از همسر جوانی بپرسید که آیا از این موضوع اطلاع دارد که بعد از بچه‌‌‌‌دارشدن، خود او و حتی رابطه‌اش با همسرش تغییر و شرایط جدیدی را تجربه خواهد کرد، احتمالاً پاسخ او مثبت است اما اینکه این تغییرات به چه صورت هستند و چطور می‌‌‌‌توان از تغییرات منفی جلوگیری کرد و رابطه را به سمت بهتری تغییر داد، معمولاً جواب این بخش از سؤال چندان روشن نیست.

با وجود اینکه همسران زیادی از استرس و فشار بعد از بچه‌‌‌‌دارشدن آگاه هستند، اما اغلب آنها توان مدیریت این فشار را نداشته و در نتیجه متأسفانه بعد از بچه‌‌‌‌دارشدن روزهای سختی را تجربه می‌‌‌‌کنند. اما این مشکل از کجا منشأ می‌گیرد و به چه مواردی در این زمینه می‌‌‌‌توان اشاره داشت؟

شاید بتوان در ارتباط با این موضوع به چند مورد اشاره داشت؛ مواردی که معمولاً والدین جوان از آن غافل هستند.

  مادر شدن یعنی چه؟

شاید جواب این سؤال برای بسیاری از همسران واضح باشد. اما وقتی قرار به عمل می‌‌‌‌‌رسد، ماجرا کمی گیج‌‌‌‌‌کننده می‌‌‌‌‌شود. این روزها داستان درس‌خواندن و کار کردن رقیبی جدی بر سر راه مادری‌کردن شده است. زمانی که مادران مجبورند همزمان با مادری‌کردن درس بخوانند، کار کنند و خلاصه چند کار را همزمان انجام دهند، البته استرس و فشار می‌تواند افزایش یافته و البته هویت‌‌‌‌‌یابی همسران در نقش جدید مادری را دشوارتر سازد.

  پدر شدن یعنی چه؟

هر قدر داستان هویت‌‌‌‌‌یابی مادران جدید دشوار است، داستان هویت‌‌‌‌‌یابی پدران صدها مرتبه از آن دشوارتر است. شاید داستان هویت‌‌‌‌‌یابی مادران تا حد زیادی با به‌دنیا آمدن نوزاد ختم به خیر شود، اما برای پدران موضوع به این راحتی‌‌‌‌‌ها حل‌شدنی نیست. متخصصان معتقدند قبول نقش پدری اتفاقی یک‌شبه نیست و برای غالب پدران فرایندی آرام و تدریجی است که به آرامی طی می‌‌‌‌‌شود.

به نظر می‌‌‌‌‌رسد که این دو سؤال ظاهراً ساده هستند، اما پاسخگویی نادرست به آنها می‌‌‌‌‌تواند مشکلات زیادی را در ارتباط بین همسران بعد از بچه‌‌‌‌‌دارشدن ایجاد کند. شاید شما که هنوز بچه‌‌‌‌‌دار نشده‌‌‌‌‌اید تصور کنید که ایجاد مشکل بین همسران بعد از به‌دنیا آمدن فرزند، داستانی اغراق‌آمیز است. اشاره به چند پژوهش می‌‌‌‌‌تواند در شما این انگیزه را ایجاد کند که از قبل به فکر باشید.

داستان جدی‌‌‌‌‌تر از این حرف‌‌‌‌‌هاست

به‌تازگی نتایج پژوهشی در استرالیا منتشر شده که بر مبنای یک پژوهش 8 ساله در مورد 218 زوج انجام شده است،نتایج نشان می‌دهد 90 درصد همسران با تولد فرزند اول، کاهش در رضایت زناشویی را تجربه کرده‌‌‌‌‌اند. البته زوج‌های بدون فرزند نیز کاهش در کیفیت زناشویی خود داشته‌‌‌‌‌اند، اما کاهش رضایت برای زوجینی که بچه‌‌‌‌‌دار می‌‌‌‌‌شوند بیشتر از آنهایی است که بچه‌‌‌‌‌دار نشده‌‌‌‌‌اند.  پژوهش دیگری نشان می‌‌‌‌‌دهد که کیفیت رابطه نیمی از والدین بعد از به‌دنیا آمدن اولین فرزندشان، برای مدتی افت محسوسی می‌کند، اما جالب است بدانید زمانی که همسران انتظارات واقع‌‌‌‌‌بینانه نسبت به بچه‌‌‌‌‌دارشدن پیدا می‌‌‌‌‌کنند و مهارت‌‌‌‌‌های ارتباطی و حل مسئله در آنها تقویت شده و از حمایت‌‌‌‌‌های تخصصی مانند گروه‌درمانی و مشاوره تلفنی بهره می‌گیرند، این میزان می‌‌‌‌‌تواند به صورت قابل‌ملاحظه‌‌‌‌‌ای کاهش یابد. در این شرایط تنها 13درصد مادران وجود استرس در رابطه خود با همسرشان را گزارش کردند که البته پیشرفت قابل‌توجهی است.  آمارها نشان می‌‌‌‌‌دهد که بعد از بچه‌‌‌‌‌دارشدن حتی می‌‌‌‌‌تواند آمار طلاق افزایش یابد و این به خاطر نداشتن فرصت همسران در وقت صرف کردن برای حل مشکلاتشان نیز هست.  با توجه به این موارد به نظر می‌‌‌‌‌رسد لازم است همسران پیش از بچه‌‌‌‌‌دارشدن و ایجاد این مسائل دست به‌کار شوند. شاید مهم‌ترین نکته‌‌‌‌‌ برای آماده شدن یک نکته باشد.

دانش‌‌‌‌‌جو باشید

اولین و مهم‌‌‌‌‌ترین عامل این استرس و فشار و البته بسیاری از اختلافات همسران، ناشی از ناآگاهی همسران از تغییراتی است که انتظار آنها را می‌‌‌‌‌کشد. برای مثال، در طول دوره بارداری و به ویژه در سه‌ماهه ابتدایی آن به دلیل تغییرات هورمونی، مادر بسیار تحریک‌‌‌‌‌پذیر و حساس است و احساسات متغیری را تجربه می‌‌‌‌‌کند؛ امری که از سوی همسر می‌‌‌‌‌تواند به بهانه‌‌‌‌‌گیری، غیرقابل پیش‌‌‌‌‌بینی بودن و . . . توصیف شود. زمانی که همسران از این تغییر طبیعی اطلاع ندارند، غالباً سوء‌تفاهم‌‌‌‌‌هاست که به رابطه آنها سرازیر می‌‌‌‌‌شود. البته اطلاعاتی که لازم است همسران از آن آگاهی داشته باشند محدود به این یک مورد نیست، تغییرات دورة بارداری و تغییراتی که پس از به دنیا آمدن کودک روی می‌‌‌‌‌دهد، از مواردی است که لازم است همسران از آن اطلاع داشته باشند. یادتان باشد کسب اطلاع در این مورد با یک ساعت مطالعه به دست نمی‌‌‌‌‌آید و لازم است زمان بیشتری برای این موضوع صرف کنید.

به مثال دیگری دراین زمینه توجه کنید: حداقل 10 تا 20درصد مادران جدید افسردگی و یا استرس و اضطراب را بعد از بچه‌‌‌‌‌دارشدن تجربه می‌‌‌‌‌کنند؛ احساسی که می‌‌‌‌‌تواند فشار روانی زیادی به آنها وارد کند. زمانی که مادران از پیش این موضوع را می‌دانند و پدران نیز از آن اطلاع دارند. همراهی و حمایت همسران از همدیگر می‌‌‌‌‌تواند روند بهبود را تسریع بخشیده و مانع ایجاد مشکلات جدیدتر شود.

برخی از متخصصان پیشنهاد می‌‌‌‌‌کنند که آمادگی روانی یعنی پیش از تصمیم برای بچه‌‌‌‌‌دارشدن نزد مشاور بروید و در این مورد صحبت کنید و سعی کنید اگر مسائل حل نشده‌‌‌‌‌ای وجود دارد، حالا که فرصت دارید برای حل‌شان چاره‌ای بیندیشید.