چه میشود اگر شما دیگر از حضور در طبیعت، شنیدن موسیقی، میهمانی با دوستان، یا حتی خوردن پیتزا لذت نبرید؟ اگر یک پیام بازرگانی درباره افسردگی دیده باشید، احتمالا با این مشکل آشنا هستید: ناتوانی در لذت بردن از فعالیتهایی که زمانی برایتان جذاب بودند؛ به این وضعیت آنهدونیا (anhedonia) میگویند.
زمانی که هیچ حسی ندارید
کلمه آنهدونیا در یونانی دقیقا به معنای "فاقد لذت" است و اغلب منظور از آن "مرگ احساسی" است. مثالهای واضح آن شامل شرایطی میشود که فرد هیچ عشقی نسبت به نوزادی که در آغوش گرفته احساس نکند، یا موقع شنیدن موسیقی مورد علاقهاش هیچ لذتی نبرد، یا در موقع پیروزی تیم مورد علاقهاش بیتفاوت باشد یا حتی در عروسی خودش هیچ احساس شوری نداشته باشد.
با اینکه آنهدونیا به عنوان ویژگی اصلی اختلال افسردگی اساسی شناخته میشود، اما از علائم منفی اختلالهای دیگر نظیر شیزوفرنی و پارکینسون نیز هست. دانشمندان چندان مطمئن نیستند که آنهدونیا چطور یا چرا در مغز رخ میدهد، اما تحقیقات جدید چند توضیح در این رابطه ارائه کردهاند.
طبق مقالهای منتشره به سال 2008 آنهدونیا با دو پدیده مرتبط است: یکی افزایش فعالیت در بخش پاداشدهی مغز و دیگری افزایش فعالیت در منطقهای از مغز که جلوگیری از واکنشهای احساسی را کنترل میکند.
در هر دو بخش، دوپامین -انتقالدهنده عصبی "احساس خوب"- نقش بزرگی ایفا میکند. تحقیقات درباره نقش دوپامین در آنهدونیا ادامه دارد و این امیدواری هست که بتواند نقشی موثرتر در روشهای جلوگیری و درمان افسردگی ایفا کند.