دیدنی‌های ارومیه یک سفری رویایی به زادگاه زرتشت

دیدنی‌های ارومیه برای علاقه‌مندان سفر به این شهر کم نیست. از مناطق طبیعی و بکر گرفته، تا بناهای تاریخی و بازارهای سنتی. قدمت شهر ارومیه با قدمت شهرهای تاریخی و باستانی سارد و نینوا برابری می‌کند. از دو شهر باستانی سارد و نینوا اثری جز توده‌ای از خاک نمانده، در حالی که ارومیه پس از چندین قرن هنوز پابرجاست. برای آشنایی با دیدنی‌های ارومیه با روزچین همراه شوید.
ارومیه از دو واژه «اور» به معنی شهر و «میه» به معنی آب تشکیل شده است؛ ارومیه به معنای «شهر آب» است. ارومیه مرکز استان چکمه‌ای شکل آذربایجان‌غربی است که در شمال‌غربی ایران قرار دارد. این شهر در جلگه‌ی ارومیه و در نزدیکی دریاچه ارومیه واقع شده است.

دیدنی‌های ارومیه

ارومیه شهر انگور ایران ارومیه یکی از کلان‌شهرهای ایران، در دامنه کوه سیر داغی (کوه اسرار) و در میان دشت ارومیه قرار گرفته است. هوای آن در تابستان نسبتاً گرم و در زمستان سرد است. این شهر به علت موقعیت مناسبی که در میان شاه‌راه ارتباطی قفقاز، بین‌النهرین و آسیای صغیر دارد، در گذشته از مراکز تجاری مهم منطقه به شمار می‌رفت. در سده‌های گذشته حوادث تلخ متعددی همچون اشغال توسط عثمانی‌ها و روس‌ها را تجربه کرده است.

آب و هوای این شهر مدیترانه‌ای است. چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان در آن به وضوح دیده می‌شود. باغ‌های سیب، انگور و بوستان‌ها در فصول بهار و تابستان از دیدنی‌های ارومیه هستند. ارومیه از سوی غالب مورخان و جغرافی‌دانان ایرانی، زادگاه زرتشت قلمداد شده است. هرچند این قول مخالفان جدی خود را هم دارد. وجود همین عقاید، صرف نظر از اینکه تا چه اندازه به حقیقت نزدیک است، خود حاکی از اهمیت این شهر از نظر کیش زرتشتی است.

نامگذاری و زبان ارومیه

اور در زبان آشوری به معنای شهر (واژه‌ای که در نام اورشلیم «شهر آشتی» هم وجود دارد) و میه به معنای آب است (هم ریشه با مآء عربی). در نتیجه ارومیه به معنای شهرِآب است. اورمو، ارومیه، ارْمیه، اورمیه، ارومچی و ارم از دیگر نام‌های این شهر تاریخی هستند. در بین آذربایجانی‌ها نام اورمو رواج دارد. مردم ارومیه به زبان ترکی آذربایجانی و لهجه مشابه لهجه مردم تبریز صحبت می‌کنند.

شهر ارومیه که ملقب به پاریس ایران هم است، به دلیل اکوسیستم و اقلیم متنوع خود از مقاصد جالب توجه گردشگری است. متعدد، وجود قله‌ها، دره‌ها، مناطق جنگلی، طبیعت بکر و ییلاق‌های خنک، این سرزمین را به مقصدی جذاب تبدیل کرده است.

ارومیه یکی از شهرهای تاریخی و قدیمی ایران است. محله‌های قدیمی آن قدمتی حدود یکصد سال دارند. اما در گوشه و کنار این شهر زیبا آثار تاریخی چند صدساله هم وجود دارد. در زیر به چند نمونه از دیدنی‌های ارومیه اشاره می‌کنیم.

بناهای ارومیه

ارومیه دارای بناهای تاریخی متعددی است. از آن جمله می‌توان به ساختمان‌ها، حمام‌ها، پل‌ها، کلیساها، مدرسه‌ها و مساجد تاریخی ساخته شده در این شهر اشاره کرد. ساختمان شهرداری، عمارت سه گنبد، موزه ارومیه و پل باراندوز از آن نمونه‌اند. همچنین کاروان‌سرای ارومیه، بازار قدیم، گرمابه آخوند و … از دیگر بناهای تاریخی این شهر هستند.

ساختمان بلدیه متعلق به شهرداری ارومیه در میدانی که شهروندان به آن میدان ایالت می‌گویند و نام رسمی آن میدان انقلاب است، واقع شده است. این بنا در سال 1310 هجری شمسی به طرح متخصصین آلمانی و توسط ملا اوستا که چیره دست‌ترین معمار زمان خود در شهر بود، با نام بلدیه اجرا شد.

این ساختمان در مرکز شهر قرار داشته و از مهم‌ترین وقایع تاریخی که در اطراف آن رخ داده می‌توان به بمباران پادگان توسط ارتش روسیه در حمله متفقین به ایران و مناطق آذربایجان در تاریخ 30 شهریور سال 1320 خورشیدی اشاره نمود. در اثر این واقعه قسمتی از نمای جنوبی آن تخریب شد و مرمت آن توسط دو نفر انجام گرفت.

اماکن مذهبی شهر ارومیه

ارومیه دارای مساجد و کلیساهای قدیمی فراوانی است. یکی از این مساجد تاریخی، مسجد جامع ارومیه است. به گفته باستان‌شناسان این مسجد روی ویرانه‌های یک آتشکده در قرن هفتم هجری قمری ساخته شده است. مسجد جامع ارومیه یک اثر تاریخی با شکوه فراوان است که در مجاورت بازار ارومیه قرار دارد و یکی از بناهای دیدنی و مذهبی این شهر است. مسجد جامع در دوره‌‌های مختلف تکمیل شده و به صورت امروزی درآمده است.

مسجد سردار، مسجد مناره و مسجد سیدالشهدا از دیگر مساجد تاریخی ارومیه هستند. در ارومیه کلیساهای قدیمی هم کم نیستند. بیشتر کلیساها متعلق به آشوریان است، هرچند کلیساهای متعلق به ارامنه نیز در ارومیه وجود دارد. از مهمترین کلیساهای ارومیه می‌توان کلیسای ننه مریم، کلیسای ماریوخنه و کلیسای حضرت مریم را نام برد.

کلیسای نه‌نه مریم

ارومیه رنگین کمانی از اقوام و ادیان است. این شهر دومین کلیسای قدیمی جهان، کلیسای ننه مریم را در خود جای داده است. کلیساهای زیادی در این شهر ساخته شده است – کلیساهای مار دانیال، هوانس مقدس، مریم دیگاله، سورپ سرکیس، سورپ گئورک، ماوانا و چندین کلیسای دیگر.

کلیسای نه‌نه مریم از دیدنی‌های ارومیه در سطح جهانی است. آشوریان زیادی برای بازدید از این کلیسا به این شهر سفر می‌کنند. داخل کلیسا به هیچ وجه به آنچه از کلیساهای دیگر در ذهن دارید، شباهت ندارد و دالان‌هایی تودرتو که با سنگ و ملات درست شده است و سقفی کوتاه، جلب توجه می‌کند.

کلیسای نه‌نه‌ مریم بر خلاف بسیاری از کلیساهای دیگر با قالی‌های دستباف مفروش‌ شده و فقط یک نیمکت کوچک برای سالمندان در انتهای سالن قرار دارد.

آتشکده تمر

آتشکده‌ها از نیایشگاه‌های زرتشتیان است که آتش در جای خاصی از آن قرار دارد و مهمترین نیایش‌های دینی در آن و در برابر آتش انجام می‌گیرد. آتشکده معروف شهر ارومیه، آتشکده تمر است. البته آتشکده معروف و تاریخی آذرگشسپ در شیز تکاب از آتشکده‌های معروف آذربایجان‌غربی است.

آتشکده تمر در 2 کیلومتری روستای تمر (تماره واقع در 18 کیلومتری غرب جاده ارومیه–سلماس) از محال انزل، بخش حومه ارومیه واقع است. این آتشکده در حال حاضر به صورت یک مخروبه‌ در بالای تپه‌ای به جا مانده است. متاسفانه این آتشکده به علت عدم ثبت و رسیدگی، در حال تخریب کامل و قطعی است. این آتشکده در سال‌های 550-530 قبل از میلاد ساخته شده است.

خانه‌های امن و زیبای ارومیه

خانه‌های تاریخی ارومیه از دیگر جاذبه‌های گردشکری و دیدنی‌های ارومیه محسوب می‌شوند. خانه‌های جنرال، انصاری، آبگینه و اتحادیه از آن جمله‌اند.

خانه انصاری یکی از خانه‌‌های قدیمی و زیبای شهر ارومیه است و همه ساله بازدیدکنندگان علاقه‌مند به تاریخ را به سوی خود جذب می‌‌کند. بنای خانه با توجه به فرم بنا و کتیبه‌‌های موجود در کاشی‌‌های تزئینی، بین سال‌های 1330 و 1334 هجری شمسی احداث شده است. قدمت خانه به اواخر دوره قاجار باز می‌گردد.

صاحب خانه‌های جنرال ارومیه یکی از فرماندهان نظامی فتحعلی شاه قاجار به نام ژنرال عسگرخان عبدالمالکی افشار بود. در میان این بناهای تاریخی یک مسجد و حسینیه نیز وجود دارد. یخچال دوقوز پله (خانه آبگینه ارومیه) یکی دیگر از خانه‌های تاریخی ارومیه است که می‌توان به جرأت یکی از جذابترین مکان‌های تاریخی ارومیه دانست.

دروازه‌ها، سدی در برابر دشمنان

شهر ارومیه به دلیل موقعیت استراتژیک در شمال‌غرب کشور و همسایگی با دولت‌های عثمانی و روسیه تزار و ارمنستان همیشه در معرض حمله بود. به همین دلیل برای ایجاد امنیت و دفاع از شهر و مرزها، هشت دروازه در بیرون شهر ساخته شد که به دروازه‌های هشت گانه معروف هستند.

این دروازه‌ها محل استقرار نیروهای نظامی بودند. دروازهٔ بالو یا سلماس، توپراق قلعه، سویوق بولاق، بازار باش، ارک، یورد‌شاه، عسکرخان و نوگچریانو گذر نام‌های این هشت دروازه هستند.

رودخانه‌های آبادکننده

در شهر آذربایجان‌غربی رودهای متعددی در جریان هستند که تعداد آنها قریب به 30 رودخانه است. جریان امتداد اغلب رودها از غرب به طرف شرق بوده و به دو دسته رودهای دائمی و فصلی تقسیم می‌شوند. از رودخانه‌هایی که از داخل شهر می‌گذرد می‌توان به شهر چایی و نازلو اشاره کرد.

رودخانه شهر چایی که از وسط شهر می‌گذرد، از زیباترین دیدنی‌های ارومیه است. سرچشمه‌ی این رودخانه از ترکیه است. پس از عبور از ناحیه کوهستانی دشت ارومیه از میان شهر عبور می‌کند و به دریاچه ارومیه می‌ریزد. پس از گذر از وسط شهر که هم‌اکنون بصورت دوطرفه فضای سبز می‌باشد و سیراب نمودن کشتزارها و باغات شهرستان، در نهایت وارد دریاچه ارومیه می‌شود.

پارک ائللر باغی (پارک شهر)

بزرگترین و یکی از مراکز زیبای گردشگری طبیعی شهر ارومیه، پارک ائللرباغی یا پارک شهر است. پارکی ساحلی که به دلیل قرار گرفتن در کنار رودخانه شَهَرچای منظره چشم نوازی دارد. این پارک در حد فاصل اوچ گؤزلو کؤرپوسو (به معنای پل سه چشم) و قویون کؤرپوسو (به معنای پل گوسفند) قرار دارد.

بند ارومیه

بند ارومیه یکی از مناطقی است که هیچ توریستی نباید لذت حضور در آنجا را از دست بدهد. این مکان یک دهکده زیبا با طبیعتی بی‌نظیر و نادر است. معمولا بیشتر مردم ارومیه، هر هفته و یا نهایتا هر دو هفته یکبار به بند می‌روند. این دهکده از انواع و اقسام رستوارن‌ها که به صورت آلاچیق ساخته شده‌اند احاطه شده است. داخل باغ بودن این آلاچیق‌های زیبا، دل هر مسافری را می‌برد.

صنایع دستی

صنایع دستی شهر ارومیه در کنار جاذبه‌های گردشگری‌اش، نظر مسافران را به خود جلب می‌کنند. از روی صنایع دستی مردم ارومیه به اصالت و تمدن این منطقه می‌توان پی‌برد. از جمله زیباترین صنایع دستی می‌توان به فرش دستبافت، ظریف کاری روی چوب، پیکر تراشی، رودوزی اشاره کرد. گلیم، سفالگری، جاجیم، منجیق‌دوزی، رنگرزی و چاپ‌های سنتی و منبت کاری از دیگر صنایع دستی زیبای ارومیه هستند.

شیرینی‌ها

مهمترین سوغات ارومیه نُقل است. این نُقل در انواع بیدمشکی، گردویی، زعفرانی، پسته‌ای و بادامی عرضه می‌شود. با این حال نُقل بیدمشک معروف‌ترین آنها در ارومیه است. از دیگر عرقیات ارومیه بادرنجبو است که در تهیه شربت از آن استفاده می‌شود. حلوای گردو و حلوای هویچ از دیگر سوغاتی‌های خوشمزه ارومیه است.

غذاهای سنتی ارومیه

شهر ارومیه غذاهای بسیار خوشمزه‌ای دارد که کمتر کسی پیدا می‌شود که بتواند از طعم ناب آن‌ها بگذرد. غذاهای ترکی جزو آن دسته از غذاها است که در همه جای ایران طرفدار دارد و باب میل همه است. اگر به این استان سفر کردید، میهمان مردم محلی شوید تا بتوانید طعم لذیذ این غذاها را با بهترین کیفیت بچشید.

از خوشمزه‌ترین غذاهای سنتی ارومیه می‌توان به دلمهٔ برگ مو، کوفته، یتیمچه و آش‌های کشک، ائیران و اُماج اشاره کرد. خورش ارومیه، کنگر خورشی، خورش آق‌ماش و گزلمه از دیگر غذاهای خوشمزه مردم ارومیه هستند.

هزینه سفر به ارومیه

بعد از اطلاعات و شناختی که از دیدنی‌های ارومیه به دست آوردیم، رسیدیم به قسمت هزینه‌ها. هیچ چیزی رایگان به دست نمی‌آید. برای هر چیزی باید پول خرج کرد تا در ذهن بماند. اگر از تهران حرکت کنید، فاصله زمانی بین 8 الی 10 ساعت در راه خواهید بود تا مسافت حدود 800 کیلومتری را طی کنید.

حمل و نقل

سفر به ارومیه با ماشین شخصی مقرون به صرفه‌تر از سفر با هواپیما خواهد بود. مخصوصا اگر تعداد همسفران یا خانواده بیش از 2 نفر باشد. اما اگر سفری کم جمعیت دارید با قیمتی حدود 230 تا 250 هزار تومان، می‌توانید هواپیما را انتخاب کنید. در داخل شهر می‌توانید با استفاده از خطوط اتوبوس تندرو به شهرگردی بپردازید.

محل اقامت

ارومیه هتل‌هایی از 1 تا 5 ستاره را در خود دارد. هتل‌های یک ستاره حدودا شبی 60 هزار تومان هستند که به نظر گزینه مناسبی می‌رسد. از آنجاییکه دیدنی‌های ارومیه بسیار است، پس شما فقط شب را برای استراحت به هتل خواهید آمد. پس هزینه‌ی زیادی صرف هتل نکنید. اما اگر با جیب پر به سفر آمده‌اید، هتل پنج ستاره با قیمت هر شب 450 هزار تومان برایتان مناسب خواهد بود.

خورد و خوراک

درون شهر ارومیه رستوران‌های متنوع وجود دارد که می‌توانید طعم غذاهای مخصوص این منطقه را با مراجعه به رستوران‌هایش بچشید. اگر قصد دارید ناهار یا شام را در رستوران‌های معمولی و خوب میل کنید، باید بدانید که برای هر نفر حداقل 15 الی 30 هزار تومان هزینه برمی‌دارد.

روزچین سفری خوش برای شما آرزومند است.