پایان دبیرستان و ورود به دانشگاه مقاطع مهم زندگی افرادی است که دانشجوشدن را تجربه کردهاند؛ اما برخی از دانشجویان این مرحله را به سادگی طی میکنند و برخی به سختی. انواع بحرانها به سراغ عدهای در دانشگاه میآید؛ مشکلات ارتباطی، شکست عشقی، بحرانهای مربوط به خوابگاه یا اگر زندگی در خانه مجردی را برگزینند، مشکلاتی نظیر مدیریت خانه، بینظمی و… .
دانشگاه به خودی خود نمیتواند موجب این همه تغییر شرایط در بین دانشجویان شود، اختلاط فرهنگی موجود در دانشگاهها به ویژه دانشگاههای بزرگ، قرارگرفتن در محیطی خارج از خانه و تمایل به اعلام استقلال و البته مشکلات ویژهٔ جامعه، ورود برخی دانشجویان به بازار کار همزمان با تحصیل، دانشجو را بیش از پیش در شرایط خود فرو میبرد، آن گونه که گذراندن یک یا دوترم آن چنان تغییری در او ایجاد میکند که اغلب با تصویر قبلی خود تطابقپذیر نیست. آدمهای کمرو اغلب پرروتر میشوند و غیرخجالتیها، سروزباندارتر.
این تغییرات در هر دانشگاهی به فراخور شرایط آن دانشگاه، سنگینی و نوع دروس هر رشته و حتی شرایط محیط اطراف دانشگاه و خوابگاه و میزان اختلاط جنسیتی در دانشگاه، ممکن است متفاوت باشد. همان طور که دیده میشود اغلب دانشجویان دانشگاههای برتر فنی و صنعتی که با رتبههای بسیار خوب وارد دانشگاه شدهاند، اغلب با مشکلات ارتباطی مواجه هستند. اغلب این دانشجویان تا پیش از دورهٔ دانشجویی، تجربهای نظیر ارتباط با استاد، همکلاسی و جنس متفاوت خود را نداشتهاند.
اکنون اغلب دانشگاههای کشور مراکز مشاوره دانشجویی دارند و در این مراکز به دانشجویان خدمات روانشناختی ارائه میکنند. محتوای این جلسات محرمانه میماند و به هیچ نهاد دیگری ارجاع یا گزارش داده نمیشود.
در بخش مشاوره فردی، مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب، کنترل خشم، مشکلات ارتباطی، تحصیلی، اعتمادبهنفس، جرأتمندی و در بخش مشاوره خانوادگی مسائلی نظیر سازگاری با افراد خانواده از جمله پدرومادر، خواهروبرادر و… مدنظر قرار میگیرد. در بخش خدمات روانپزشکی، به دارودرمانی مشکلات هیجانی و رفتاری پرداخته میشود و در بخش مشاوره مذهبی، دانشجویان میتوانند مسائل مذهبیشان را طرح کنند.
اما آمارهای مختصری که از مراکز مشاوره دانشجویی منتشر شده، نشان میدهد اغلب دانشجویان به دلیل مشکلات تحصیلی و ازدواج به این مراکز مراجعه میکنند. مسائل تحصیلی طیف متعددی را دربرمیگیرد و از مدیریتنداشتن برای مطالعهٔ دروس تا افت تحصیلی را شامل میشود.
دکتر محمود گلزاری، استاد دانشگاه معتقد است: «ازدواج دانشجویی که در دانشگاهها برگزار میشود، به مفهوم واقعی ازدواج دانشجویی نیست» او همچنین توضیح میدهد: «یکی از ایراداتی که به تفکیک جنسیتی در دانشگاهها وارد است این است که فرصت خوب دیدهشدن را از دانشجویان میگیرد. دختر خوب باید در جای خوب دیده شود تا بتواند انتخاب کند.»
اغلب مراکز مشاوره دانشجویی خدمات خود را به صورت مشاوره حضوری، مشاوره تلفنی و مشاوره الکترونیکی ارائه میکنند.