بخشی از حقوق پدر و مادر بر فرزند آن است که پس از مردنِ آنان بدهکاری‌هایشان را بپردازد و نذرهایی را که وفا نکرده‌اند وفا نماید و کاری که سبب سبّ و لعن و ناسزاگویی مردم به آنان باشد انجام ندهد. پس زمانی که چنین کرد جزو نیکوکاران به پدر و مادر محسوب می‌شود، اگرچه در زمان زنده بودن آنان عاق آنان باشد و امّا اگر بدهی آنان را نپردازد و نذرهای آنان را وفا نکند و سبب ناسزاگویی دیگران را به پدر و مادر فراهم سازد عاقّ آنان خواهد شد اگرچه در زمان زنده بودن آنان به آنها احسان کرده باشد.1
شخصی از پیامبر(ص) پرسید: آیا بعد از فوت پدرو مادر چیزی از احسان باقی است که فرزند انجام دهد؟ حضرت فرمودند: «بلی، برایشان نمازگزارد و استغفار کند و عهد و پیمان‌هایی که وفا نکرده‌اند وفا نماید و دوستانشان را گرامی بدارد و ارحامشان را صله نماید».2
به تحقیق نماز و روزه، صدقه، حج و عمره و تمام کارهای خوب نفعش به میّت می‌رسد حتّی اگر میّت در سختی است، برایش گشایش حاصل می‌شود و به او گفته می‌شود که این گشایش به خاطر کار خوب فلان فرزندت می‌باشد.3
نماز والدین
نماز والدین دورکعت است که به دو صورت خوانده می‌شود. یکی از آن دو که سهل‌تر است آن است که در هر رکعت یک حمد بخواهد و بیست مرتبه بعد از حمد بگوید «رَبِّ ارحمهما کما ربّیانی صغیراً». و بعد از تمام شدن دو رکعت به سجده برود و همان جمله را ده مرتبه در سجده بگوید.4
شخصی نقل می‌کرد پدرم را پس از مردنش در خواب دیدم. از او پرسیدم ارواحی که در عالم برزخ معذّب‌اند عذاب و سختی‌های آنها چگونه است؟ در پاسخ فرمود: «آنچه برای تو که هنوز در عالم دنیا هستی از عذاب برزخ و ناچاری آن می‌توان بیان کرد مثل آن است که در درّه‌ای باشی و از چهار سمت کوه‌های بسیار مرتفعی که هیچ توانایی بر بالا رفتن از آنها نباشد تو را برگرفته باشد و در آن حال گرگی هم تو را دنبال کند و هیچ راه فراری برایت نباشد. (عذاب برزخی هم چنین است).
پرسیدم: آیا خیراتی که در دنیا برای شما انجام داده‌ام به شما رسیده و کیفیّت بهره‌مندی شما از خیرات چگونه است؟
در پاسخ فرمود: بلی تمام آنها به من رسیده است و امّا کیفیّت بهره‌مندی از آنها را هم با ذکر مثالی برای شما بیان می‌کنم.
هرگاه در حمّام بسیار گرم و پرجمعیّتی باشی که در اثر بخار و حرارت، نَفَس کشیدنت سخت باشد، در آن حال گوشة درب حمّام باز شود و نسیمی خنک به تو برسد چقدر شاداب و راحت و آزاد می‌شوی؟! چنین است حال ما هنگام رسیدن خیرات شما؛5
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «هرکس قبر پدر و مادرش یا یکی از آن دو را به خاطر خداوند زیارت کند مساوی با یک حجّ قبول شده است و هرکس زائر پدر و مادرش باشد ملائکه در قبر به زیارتش می‌آیند».6
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «هرکس قبر پدر و مادر و یا یکی از آن دو را در هر هفته [حدّاقل] یک بار زیارت کند، خداوند کمبودهایش را جبران و اسباب عاقبت به خیری او را فراهم نموده جزء افراد احسان کننده نوشته می‌شود».7
در روایت وارد شده است که هر کس قبر پدر و مادر یا یکی از آن دو را زیارت کند و در نزد قبرش سورة مبارکة «یس» را قرائت کند خداوند به عدد هر حرفی از آن سوره وسیلة مغفرت او را فراهم می‌کند.8
حضرت امیرمؤمنان(ع) می‌فرماید: «به زیارت درگذشتگان بروید. زیرا آنها با زیارت شما شاد می‌گردند و باید هر کدامتان حاجتش را در نزد پدر و قبر مادر به همراه دعایی که برای آنها می‌کند از خداوند بخواهد».9
پی‌نوشت‌ها:
1.بحارالانوار، ج 79، ص 65؛ روایت از امام صادق(ع)
2.مستدرک الوسائل، ج 2، ص 114.
3.وسائل الشیعه، ج 8، ص 280؛ روایت از امام صادق(ع)
4.مکارم الاخلاق، ج 2، ص 126؛ مستدرک الوسائل، ج 1، ص 89.
5.سید محمد نجفی یزدی، روابط زن و مرد یا اخلاق در خانواده، ص 42.
6.کنز العمّال، ج 16، ص 468.
7.همان.
8.بحارالانوار، ج 89، ص 293.
9.فروع کافی، ج 3، ص 229.
منبع:www. mouood.org