سفر با چه شرایطی مفید یا مضر است؟

سفر یکی از فعالیت‌های مهم در زندگی هر فرد محسوب می‌شود. از آنجا که سفرکردن انگیزه می‌خواهد، هر شخص آن را به دلایل خاصی انجام می‌دهد. هدف از سفر و گردشگری در افراد مختلف می‌تواند کاری، تحصیلی، تفریحی یا ارائهٔ خدمات باشد. گاهی نیز پیش می‌آید که به پیشنهاد دوستان و اطرافیان برای گذر از یک مرحلهٔ پر از استرس در زندگی، مانند ازدست‌دادن عزیزان، به سفر برویم. البته مانند همهٔ فعالیت‌های دیگر، سفر می‌تواند به اشکال مختلف در زندگی ما تأثیر مثبت یا منفی داشته باشد؛ خواندن این نوشتهٔ مختصر به ما کمک می‌کند، ابعاد مثبت سفر را افزایش دهیم و جوانب منفی را به حداقل برسانیم.

مواقعی که سفر می‌تواند مثبت باشد
یکی از فواید احتمالی سفر، کاهش استرس است. تقریباً همه معتقدند سفرکردن می‌تواند از استرس و خستگی افراد بکاهد. این باور در اکثر مواقع درست است. همچنین سفر باعث می‌شود از روزمرگی خارج شویم؛ زیرا گاهی پیش می‌آید که آن قدر در کارهای روزانه و استرس حاصل از آن‌ها غرق می‌شویم که یادمان می‌رود به استراحت نیاز داریم و باید برای خود و خانواده‌مان وقت بگذاریم. سفر می‌تواند به افراد فرصت برون‌ریزی هیجانات و ظهور «منِ» کودکی را بدهد تا در طبیعت بدوند، با هم شوخی کنند، به اشتباهات بخندند و… .

سفر می‌تواند به گسترش روابط اجتماعی، بهبود روابط عاطفی و دوست‌یابی کمک کند. می‌تواند فرصت مرور تجربیات را به افراد بدهد تا در خلوت خود، گذشته را مرور کنند، از تجربیات تلخ درس بگیرند، از تجربیات موفق احساس غرور کنند و برای آینده به برنامه‌ریزی بپردازند. از سوی دیگر، سفر می‌تواند به والدین فرصت دهد، نکات مفید را به کودکان خود بیاموزند. درنهایت، سفر با دراختیارگذاشتن تجربیات جدید، زمینهٔ رشد و تعالی را فراهم می‌کند.

مواقعی که سفر می‌تواند منفی باشد
اگر سفر در وضعیتی برای فرد یا خانوادگی اتفاق بیفتد که در آن فرد و خانواده در اوج استرس و انبوه خستگی باشند، نمی‌تواند برای اهدافی مثل کاهش استرس کارساز باشد؛ زیرا سفر کردن قواعد بسیاری دارد، مانند تحمل شرایط سخت، در نظر گرفتن نظرات دیگران، احترام به یکدیگر و مدیریت مسائل مالی که اگر توان لازم برای برخورد و سازگاری با این‌ها را نداشته باشیم، ممکن است دردسرساز باشد. گرچه برخی افراد توصیه می‌کنند در استرس شدید و بحران روانی به مسافرت برویم، در شرایط ذکرشده، احتمال اینکه سفر بتواند به ما کمک کند کم است. همچنین مواقعی که افراد و خانواده‌ها برای رفتن به سفر برنامه‌ریزی نداشته باشند، یعنی بدون درنظرگرفتن تقویم خانوادگی، اقتصادی و… دست به سفر بزنند، سفرکردن و ماجراهای آن خود می‌تواند منبعی از استرس، ناکامی و جدال‌های خانوادگی را فراهم کند. از سویی دیگر، در هنگام سفر، خُلق افراد ثابت و یکسان نیست و درواقع بسته به شرایط تغییر می‌کند؛ مثلاً هنگام غروب و شب که فرد احساس غربت بیشتری می‌کند، شاید بدخلق باشد یا اینکه به‌خاطر درگیری میان‌فردی ایجادشده، به‌صورت موقت آستانهٔ تحمل کمی داشته باشد. نباید با این فرض که در جای‌جای سفر به ما خوش خواهد گذشت و استرسی در کار نخواهد بود، به مسافرت برویم؛ بلکه باید آمادگی تحمل حدی از استرس و تلخی را نیز داشته باشیم. باید بدانیم، سفر ممکن است به‌معنای کاهش رنج و غم و خستگی باشد؛ اما درصورتی که افراد با برنامه به سفر بروند و از کل سفر لذت ببرند نه اینکه فقط هدفشان رسیدن به مقصد باشد.