آیا دچار انگل روده شده اید؟
با دلگرم همراه باشید تا شما را با بهترین راه های درمان انگل روده آشنا کنیم...
معمولا وجود کرم در درون بدن خود را با علائمی مثل درد مداوم شکم، خارش مقعد، یا اسهال را نشان می دهد. ولی وجود برخی انواع کرم ها فقط بعد از خارج شدن از بدن معلوم می گردد.
وجود کرم در بدن در جوامعی با سطح بهداشت بالا و تغذیه خوب نادر است. ولی اگر کرمی در مدفوع یا در رختخواب یا لباس زیر خود دیدید، در ابتلا به آن شک نکنید.
اگر کرم دیده شود، امتیاز بزرگی است. چون حالا به وجود آمدن در بدن اطمینان دارید و در دفع آن می کوشید. کرم را شکار کنید. گرچه کار ناخوشایندی است، ولی در صورت امکان کرم یا مدفوع حاوی آن را در کیسه ای پلاستیکی گذاشته و به پزشک یا آزمایشگاه پزشکی نشان دهید.
با این کار نوع کرم معلوم و درمان آن آسان می شود. درمان همیشه تجویز داروهای ضد کرم است.مثلا مبندازول داروی بسیار موثری بر روی انواعی از کرم هاست. برای اطمینان، پزشک خوردن دارو را برای تمام خانواده تجویز می کند. تله کرم بگذارید.
در کودکانتان که نمی توان وجود کرم را معلوم کرد، می توان از نوارهای چسب مخصوص کرم استفاده کرد. این نوار را شب در داخل زیر شلواری و در نزدیک مقعد کودک بچسبانید.شب هنگام که کرم برای تخم ریزی از مقعد خارج می شود، روی این چسب گیر می کند و صبح می توانید آن را با چسب در داخل کیسه بگذارید تا پزشک درمان لازم را تجویز کند. ملافه ها را بشوئید.
اگر خود یا کودکتان دچار داشتن کرم شده اید، فورا و کاملا تمام ملافه ها را با آب داغ بشوئید تا تخم کرم هائی که به آنها چسبیده اند کشته شوند. کرمک بسیار مسری است و به آسانی از طریق ملافه به همه افراد خانواده سرایت می کند. دست ها را بشوئید. اگر با دست های نشسته غذا می خورید، خودتان کرم را وارد بدن می کنید. تخم کرم هنگام کار با اشیا» مختلف زیر ناخن ها جمع می شود و با غذا خورده می شود. ناخن نجوید. .
چطور بفهمم در بدنم انگل وجود دارد؟
شما تنها نیستید. بیآنکه بدانید، در روده، معده و دیگر گوشههای بدن شما زندگی میکنند و هر روز که میگذرد، به تعدادشان افزوده میشود. انگلها مهمانهای ناخواندهای هستند که هیچ کس برایشان دعوتنامه نفرستاده و از حضورشان در بدنش خوشحال نمیشود. با این وجود آنها راهشان را پیدا کرده و بدن شما را با عوارض و اختلالات عجیبی روبهرو میکنند که برای درمانشان باید ماهها و حتی سالها وقت و پول صرف کنید.
بسیاری از ما نمیدانیم که انگلها به همه گوشههای جسم و البته روانمان آسیب میزنند و بهخاطر همین بیخبری هم اغلب راه درمان مشکلاتی که از وجود آنها ناشی شده را اشتباه میرویم. در این مقاله شما را با آسیبهای عجیبی که این مهمانهای ناخوانده به بدنتان میرسانند آشنا میکنیم و چند درمان طبیعی برای انگلزدایی بدن را هم به شما پیشنهاد میکنیم.
چرا این روزها مردم بیشتر دچار بیماری های انگلی می شوند؟
دلیل این امر واضح است، به همان دلیل که ما در این دوره و زمانه بیشتر سرما می خوریم بیشتر هم دچار انگل های گوارشی می شویم. در واقع سیستم ایمنی و ارتش دفاعی بدن ما نسبت به نسل های قبلی ضعیف تر شده است و به همین دلیل، همان طور که توان مقابله با ویروس ها را ندارد و مکرّرا سرما می خورد، توان کشتن انگل ها را نیز ندارد و به همین جهت شاهد آن هستیم.
که این روزها – و علیرغم ارتقای ظاهری سطح بهداشت – شیوع انگل های گوارشی بسیار زیاد شده است به نحوی که دیگر نمی توان آن را یک بیماری دانست که در کودکان شایع تر است؛ بلکه بسیاری از ما بزرگترها نیز – چه بدانیم و چه ندانیم – دچار این مشکل هستیم.
نکته جالب این جاست که اطبّای قدیم – مثلاً جناب ابن سینا در کتاب قانون – اعتقاد دارند که اصلی ترین دلیل وجود کرم های گوارشی، افزایش بلغم در معده و روده هاست. دقّت در خوراکی های مصرفی مردم این دوره و زمانه نشان می دهد که مصرف غذاهای سرد و رطوبتی(یعنی همان غذاهای بلغم زا) بسیار گسترش یافته است.
(مثل گوشت های سفید، انواع لبنیات، برنج، افراط در مصرف میوه ها و سالادها و ...) و این افزایش مصرف غذاهای بلغمی، هم بنابر نظر طبّ قدیم و هم بنابر عقیده طبّ جدید(چون مصرف زیاد غذاهای بلغم زا باعث کاهش توان سیستم ایمنی بدن است) می تواند باعث گسترش انگل های گوارشی شود.
علایم و نشانه هایی که می توانند دلالت بر وجود انگل های گوارشی کنند:
- آبریزش از دهان به ویژه به هنگام خواب.
- لب های بیمار در شب ها، تر و رطوبتی و در روزها خشک است؛ به نحوی که بیمار ممکن است با زبان خود لب هایش را به تناوب تر کند.
- اختلالات عصبی از جمله پرخاشگری و عصبانیت یا حالات شبیه به افسردگی.
- سایش دندان ها بر روی هم(دندان قروچّه)، به ویژه در هنگام خواب.
- خمیازه کشیدن، حرف زدن و یا فریاد کشیدن در خواب.
- اگر بیمار را از خواب بیدار کنید آزرده خاطر می شود(در حدّ غیر معمول).
- حالت تهوّع به ویژه به هنگام غذاخوردن.
- بعضی بیماران اشتهای بسیار کمی دارند و بعضی به عکس پرخور می شوند. دسته دوّم معمولا گرسنگی زودرس و مکرّر دارند.- لاغری بدون دلیل حتّی علیرغم پرخوری ظاهری.
- تشنگی و عطش بدون دلیل.
- دردهای شکمی.
- وجود عرق سرد و بدبو.
- سیاهی متغیّر و کم و زیاد شونده دور چشم.
- خارش مقعد: این علامت معمولاً ویژه کرم های مقعدی ریز(اکسیور) است. حرکت و تخمگذاری کرم اکسیور مادّه در اطراف خروجی مقعد، باعث خارش می شود. نکته مهم در مورد این علامت آن است که بزرگسالانی که دچار اکسیور هستند به علّت کاهش حسّاسیت گیرنده های مقعدی معمولاً خارش را احساس نمی کنند. بنابراین نبود خارش دلیل بر عدم ابتلا به این نوع انگل نیست.
- گاهی به دلیل تغذیه انگل از مواد غذایی موجود در روده، بیمار مبتلا به کم خونی می شود.
- به همان دلیل فوق، ممکن است بیماری که دچار انگل های گوارشی است، مشکلاتی مانند ضعف و خستگی و کمبود انرژی را نیز تجربه کند.
- علامت هایی مثل اسهال غیرقابل توجیه و مزمن و یا دفع سریع موادّ غذایی از دستگاه گوارش بعد از تغذیه هم می توانند ناشی از وجود انگل های گوارشی باشند.
تذکّر مهم: این نشانه ها تنها راهنماهایی برای هدایت پزشک به تشخیص صحیح هستند و نه نبودن آنها، ابتلا به انگل را به طور کامل منتفی می کند و نه حضور آنها لزوما به معنای ابتلا به انگل گوارشی است. بنابراین تشخیص نهایی به عهده پزشک مجرّب است. نکته دیگر این که معمولا تمام این علایم با هم دیده نمی شوند و در هر شخصی ممکن است یک یا چند علامت دیده شود.
علت انگل معده و روده چیست؟
فرد به شیوههای مختلفی میتواند دچار انگل روده شود. اولا، انگلها میتوانند از طریق آب و غذای آلوده وارد بدن شما شوند. گوشت کاملا پخته نشده و آب آلوده در کشورهای توسعه نیافته، دریاچهها، حوضچهها یا نهرها، محلی مناسب برای پنهان شدن انگلها است. با این حال، گوشت تنها ماده غذایی نیست که انگل از طریق آن وارد میشود. میوهها و سبزیجات آلوده یا کثیف نیز باعث ورود انگل به بدن میشوند. بعضی از انگلها حتی از طریق کف پا میتوانند وارد بدن شوند.
تشخیص انگل روده چگونه است؟
پزشک از شما سوالاتی در مورد علائمی که دارید، میپرسد و احتمالا یک یا چند مورد از آزمایشات زیر را برایتان تجویز می کند:
آزمایش مدفوع باعث تشخیص کرم روده و انواع انگل های روده میشود. نمونههای مدفوع قبل از مصرف هر گونه آنتی بیوتیک یا داروی ضد اسهال یا قبل از گرفتن تصاویر اشعه ایکس با مصرف باریوم. برای پیدا کردن انگل به چندین نمونه گرفتن مدفوع نیاز است.
تست نوار چسب یا گراهام توسط چسباندن چسب به مقعد برای چندین مرتبه و سپس بررسی چسب در زیر میکروسکوپ برای پیدا کردن تخم انگل روده به تشخیص کرم روده کمک میکند.
پزشک برای تشخیص مشکلات وخیمتر ناشی از انگل گوارش از گرفتن تصویر اشعه ایکس با مصرف باریوم استفاده میکند، اگر چه عموما به این آزمایش نیازی نیست.
اقسام کرم شکم
کرم های شکم چهار قسمند :
دراز بزرگ،استوانه ای ، پهن(کرم کدو) ، کرم کوچک .
نشانهای وجود کرم در شکم:
نشانیهایی در بیمار پیدا است که گواه بر وجود کرم در شکمند و شامل نشانیهای عمومی و خصوصی هستند.
نشانیهای عمومی از اینقرار می باشد :
1- لعاب از دهن جاری است .
2- لب بیمار شبها تر و رطوبی ودر روز خشک است ،بیمار در روز هرگاه و ناگاهی ناچار لبها را با زبانش تر می کند.
3- کسی که کرم در شکم دارد غمگین است ،سرحال نیست،حرف زدن را زحمت می بیند،مانند کسانی است که بسیار خشمگین و بد اخلاق هستند ، ممکن است پرت و پلا نیز بگوید .
4- نشانهای بیماری سر سام گرم در بیمار دیده می شود .
5- اکثر اوقات و بویژه در شب دندانها را بر هم می ساید .
6- اکثر اوقات تو گویی بیمار چیزی در دهان دارد و می جود و می خواهد زبان را از دهان بیرون آورد .
7- بیمار در اثنای خواب خمیازه می کشد و سر و صدا راه می اندازد (در خواب فریاد می کشد).
8- افسرده و اندوهگین است و سرحال نیست .
9- اگر از خواب بیدارش کنند آزرده می شود .
10- وقت غذا خوردن دلش به هم می آید و از خوراک راضی نیست .
11 – صدایش می افتد .
12- نبضش ضعیف می شود و در حالت هیجان آنقدر ناتوان می شود که گویی نمی زند.
13- اکثرا مدفوع بیمار تر و رطوبی است .
14- گاهی اصلا اشتهای خوراک ندارد و گاهی خارج از حالت طبیعی اشتها دارد .
15- شاید بیمار تشنه باشد و از آب خوردن تشنگی فرو ننشیند .
16- اگر بیماری ناشی از کرم شکم شدت یابد و درد شکم زیاد شود ،بیمار بر زمین می افتد و به تشنج گرفتار می شود .
17- چهره و چشمان بیمار رنگ برنگ می شود ،گاهی رنگ از صورت و چشم می پرد و گاهی به حالت طبیعی بر می گردد.
18- ممکن است شکم باد کند ،از درد بر انگیزد ،کشیده شود و شبیه بیمار استسقایی گردد و مانند اینست که شکم سفت و سخت شده است .
19- امکان دارد که بیضه های بیمار ورم کنند.
20- عرق بیمار بسیار سرد و بد بو است .
نشانهای کرمهای دراز :
1-بیمار احساس می کند که دهانه معده اش را غلغلک می دهند و می گزند که شکم پیچه به دنبال این گزش می آید .
2- به دشواری غذا را می بلعد.
3- اکثرا اشتهای غذا خوردن را از دست می دهد.
4- از هر غذایی احساس تنفر می کند.
5- سکسکه دارد .
6- شاید درد ناشی از کرم دراز به ریه و قلب سرایت کند و آنها را به درد آورد و بیمار به سرفه خشک مبتلا شود ،قلبش غیر طبیعی بتپد و در نبض اختلاف باشد.
7- خواب و بیداری بیمار نامرتب و غیر طبیعی باشد.
8- بیمار تنبل می شود و از حرکت و تلاش دوری می کند .
9- نمی خواهد به چیزی نگاه کند یا به چیزی خیره شود.فقط می خواهد چشمهایش را ببندد .
10- ممکن است چشم بیمار گاهی سرخ و گاهی زرد مات شود.
11- ممکن است شکم بیمار کشیدگی یابد و شبیه بیماری استسقایی شود .
12- ممکن است اسهال شود .
نشانهای کرم پهن و استوانه ای :
اکثرا بیمار زیاد اشتهای غذا خوردن دارد و درد به صورت منقطع در نزدیکیهای ناف احساس می شود .
نشانهای کرم کوچک:
1- مقعد بیمار می خارد.
2- همراه خارش مقعد حالت غلغلک نیز صورت می گیرد.
3- بیماری که کرمهای ریز و زیادی در روده اش جمع آمده اند ،در زیر دنده های رو به شکم و در پشتش احساس سنگینی می کند .
نکات درمانی و داروها
درمان انگل های گوارشی، هم در طبّ جدید و هم در طبّ قدیم معمولاً به صورت موردی و تخصّصی(بر اساس نوع انگل) صورت می گیرد.
طبیعتاً این روش های درمانی قابل طرح در مقاله ای که برای عموم نگاشته می شود نیست و در صورت طرح هم اجرای آن برای عموم مردم سخت است؛ لذا سعی می کنیم راهکارهایی را به شما ارایه کنیم که ساده و قابل اجرا و در عین حال کارآمد و موثّر باشند.
- مهم ترین نکته در پیشگیری و درمان بیماری های انگلی، افزایش توان سیستم ایمنی بدن است. چون این مقوله بسیار مفصّل است به شما باز هم پیشنهاد می کنم که مقاله «بچّه ام زیاد سرما می خورد، چه کنم؟» را مطالعه کنید.
- کاهش میزان مصرف غذاهای بلغم زا(یعنی غذاهایی که طبع سرد و رطوبتی دارند یا در بدن باعث این مساله می شوند) از راه های مهم جهت کاهش بار انگلی روده هاست. برخی از این غذاها عبارتند از:
- اکثر لبنیات به ویژه ماست، بسیاری از غذاهای مصنوعی و کارخانه ای، برنج، ماکارونی، بسیاری از میوه ها(میوه های سرد و رطوبتی مثل خیار و کاهو و هندوانه و ... اگر به صورت افراطی و غیراصولی مصرف شوند) و ...
- سیر: سیر یک ابرقدرت در مقابله با انگل هاست. بهترین روش برای انگل کشی، مصرف سیر خام است. این کار را به هر نحوی که می خواهید انجام دهید و از نتیجه کار مطمین باشید. البته در مورد بچّه های کوچکتر پیشنهاد ما این است که دو حبه سیر را در یک لیوان شیر، خوب بجوشانید و با عسل شیرین کنید و این جوشانده خوش طعم را قبل از خواب به طفل بدهید تا کرم دفع شود.
- سرکه: سرکه نیز در توان انگل کشی، هماورد سیر است. پیشنهاد می کنیم که روزی 3-2 بار و هر بار 3 تا 4 قاشق غذاخوری یا مربّاخوری(بسته به سنّ و سال و جثّه بیمار) سرکه بخورید. بهتر است از سرکه انگور خانگی برای درمان استفاده کنید. در صورتی که به دلایلی مثل مشکلات گوارشی قادر به استفاده از سرکه به این شکل نیستند، آن را با کمی آب مخلوط کنید. اولویت در مصرف سرکه، ناشتا خوردن آن است.
- یک راه ساده برای درمان انگل های گوارشی آن است که هر شب بیست عدد نخود آبگوشتی را در سرکه، خیسانده صبح ناشتا نخودها و سرکه باقیمانده را بخورید و تا ظهر چیز دیگری نخورید.
- پیاز: می توانید هر شب یک پیاز متوسّط را رنده کرده در یک لیوان آب، خیسانده صبح ناشتا صاف کرده و عصاره حاصل را میل کنید.
- هسته مرکّبات: اگر مشکل انگل های گوارشی اذیتتان می کند از این به بعد هسته پرتقال های مصرفی را دور نیندازید. آنها را جمع و خشک و آسیاب کنید و داخل کپسول ریخته شبی یک کپسول تا درمان کامل مصرف کنید.
- تخم کدو: تخم کدو، دافع کرم کدوست. بزرگسالان می توانند 50 تا 100 گرم تخم کدو را آسیاب کرده با 200 گرم عسل مخلوط و صبح ناشتا یک قاشق غذاخوری میل کنند. راه ساده تر این است که روزی یک قاشق غذاخوری تخم کدوی خام را خوب بجوید و میل کنید. در مورد خردسالان بهتر است از مغز تخم کدو استفاده کنید. مقداری مغز تازه تخم کدو را کوبیده، هم وزن آن عسل اضافه و مخلوط کنید و یک قاشق چای خوری قبل از خواب به کودک بخورانید.
- بومادران: این گیاه تلخ امّا بسیار پرخاصیت برای دفع انواع انگل های گوارشی مفید است. مقداری از آن را آسیاب کرده با سه برابر عسل، مخلوط و صبح های ناشتا، یک قاشق غذاخوری میل کنید.
- زنیان: به روشی مشابه بومادران قابل استفاده است.
- سگبینج و آنغوزه: این دو صمغ گیاهی نیز روی انواع کرم های گوارشی تاثیر می گذارند. می توانید آنها را با چند برابر عسل مخلوط و مصرف کنید.
- سیاهدانه: سیاهدانه یک شاه داروست که تقریبا در درمان هر بیماری کاربرد دارد. برای دفع انگل های گوارشی نیز آن را آسیاب کرده هر روز نصف قاشق چایخوری از آن را با دو سه قاشق غذاخوری سرکه انگور خانگی مخلوط و میل کنید.
نکته: با توجه به این که خاصیت دارویی سیاهدانه پس از آسیاب کردن رو به کاهش می رود، هربار تنها به اندازه مصرف چند روز از آن را آسیاب کنید.
- برنگ کابلی: از بهترین انگل کش هاست. آن را آسیاب کرده با مقدار مساوی عسل مخلوط و صبح ناشتا یا قبل از خواب، یک قاشق غذاخوری میل کنید.
- آرد نخود خام: این دارو برای دفع انگل اکسیور(کرمک) بسیار کمک کننده است. روش استفاده به این نحو است که مقداری نخود آبگوشتی را به صورت خشک، آسیاب کنید(یا این که آرد نخود خام را به صورت آماده از عطاری ها تهیه کنید)، سپس مقداری پنبه را فتیله کرده در آب خیسانده در آرد نخود بغلتانید تا آرد، کاملا به پنبه بچسبد.
- حالا این پنبه را شیاف بگذارید. این کار را بهتر است شبها، قبل از خواب و بعد از تخلیه دستگاه گوارش انجام دهید. راه دیگر این است که آرد نخود را داخل کپسول ریخته، کپسول را به صورت شیاف استفاده کنید.
- این کار برای افراد بزرگسال و کودکان عینا قابل اجراست. برای کودکان که ممکن است در مقابل این کار مقاومت کنند می توانید در خواب شیاف بگذارید.
- نمک: به همان صورت که در مورد آرد نخود خام گفته شد، برای درمان کرمک قابل استفاده است.
- صبر زرد: داروی بسیار خوب امّا خطرناکی است. تنها به صورت موضعی و برای دفع کرمک می توانید به این شکل از آن استفاده کنید: صبر زرد، نیم تا یک گرم؛ زرده تخم مرغ(ترجیحا محلّی)، 1 عدد ؛ و آب نیم گرم، 50 تا 100 گرم. این مواد را با هم مخلوط و تنقیه کنید .
- راه دیگر استفاده از صبرزرد آن است که آن را مخلوط با ربّ به یا ربّ سیب روی شکم ضماد کنید که در این حالت، در درمان انواع انگل ها مفید است.
- داروهای ساده ای مانند تخم کرفس، رازیانه، زیره(به صورت بوداده)، زنجبیل، افسنتین، نیلوفر، پونه، نعناع و ... هم اثرات ضدّ انگلی خوبی دارند. از آنها می توانید به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده کنید.
- داروهای سرد مزاج: اکثر داروهای ضدّانگل، طبیعتی بسیار گرم دارند. اگر کسی به هر دلیل(از جمله مزاج گرم خود)، قادر به مصرف آنها نیست می تواند از این داروها استفاده کند:
- گشنیز: بهتر است مخلوط با ماست یا سکنجبین یا به صورت آب پز مصرف شود.
- سماق: آن را در آب خیسانده تفاله اش را فشار داده جدا کنید و آب آن را میل کنید.
- تخم خرفه، خارخسک و برگ درخت هلو هم خاصیت ضدّ انگلی دارند و بهتر است با دوغ یا آب گرم یا سکنجبین مصرف شوند.
- تمشک: آب آن را گرفته مصرف کنید.
انگل روده بیماری نسبتا شایعی در مناطقی که آب آشامیدنی و موارد غذایی بهداشتی ندارند می باشد. درمان انگل گوارش به سادگی انجام می شود، اما روش درمان بستگی به نوع انگلی که بیمار را مبتلا کرده است دارد. کشتن انگل با داروهای گیاهی نیز صورت می گیرد، اما به خاطر داشته باشید.
اولا این داروها را بدون تجویز پزشک استفاده نکنید، ثانیا حتما پزشک را در جریان دیگر داروهایی که مصرف می کنید، قرار دهید. با شستن دست ها قبل از غذا خوردن و مصرف آب آشامیدنی و غذاهای سالم می توان از ابتلا به انگل روده پیشگیری کرد.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی