راه های مقابله با بیماری پانیک

حملات روانی پانیک چگونه حملاتی است؟

با دلگرم همراه باشید تا با بیماری پانیک بیشتر آشنا شوید.

مقدمه ای در موری بیماری پاتیک

پانیک اتک به معنی حمله های وحشت و یا ترس است. اختلال پانیک حملات غیر منتظره و عود کننده ای است که حداقل به دنبال یکی از این حملات علایمی نظیر ( ضربان قلب – لرز – احساس خفگی – سرگیجه – تعریق شدید – کوتاهی تنفسی – تهوع – کرختی یا بی حسی ) ایجاد میشود. این حالت نوعی استرس و اضطراب بسیار شدید بدنبال دارد که در آن به فرد احساس درماندگی و حتی احساس مرگ دست می دهد.

این حالت معمولا به صورت بسیار ناگهانی شروع می شود. معمولا این حالت ممکن است پس از شنیدن یک خبر ناگوار و یا ناکامی در یک زمینه خاصی و شاید هم مصرف مواد مخدر و روانگردان و حتی با مصرف یک سیگار و غیره شروع شود.

حمله پانیک (Panic Attack یا حمله وحشت) به وضعیتی گفته می‌شود که بدون هیچ مقدمه سازی و هشدار قبلی فرد در آن یک احساس قوی و غیر قابل توضیح از ترس و هراس را تجربه می‌کند. این احساس در طول 10 دقیقه به اوج خود می‌رسد و حداقل با چهار علامت از نشانه‌های زیر همراه است:

* ضربان قلب
* لرز
* احساس خفگی
* سرگیجه
* تعریق شدید
* کوتاهی تنفسی
* تهوع
* کرختی یا بی حسی

علاوه بر این نشانه‌ها احساس‌هایی نیز بیمار را همراهی می‌کنند. احساس دیوانگی، از دست دادن کنترل و یا نزدیکی مرگ از جمله احساس‏های شایع بیماران است. در کنار این‌ها احساس غیر واقعی بودن محیط اطراف و یا جدا شدن از جسم هم می‌تواند در طول یک حمله پانیک اتفاق بیفتد. خود من حداقل نیمی از این نشانه‌ها را تجربه کرده‌ام وقتی که بدون هیچ هراسی آماده بودم تا علایم و نشانه‌هایی را که در طول یک حمله برایم اتفاق می‌افتد بررسی کنم.

عوامل ایجاد پانیک اتک

عوامل زیر در بروز این اختلال نقش دارند:

• ارث، شانس این بیماری را 6 برابر افزایش می دهد.
• مصرف چای وقهوه، سیگار در افراد مستعد
• مصرف مواد مخدر مانند حشیش، شیشه و سایر مواد محرک
• بیخوابی در افراد مستعد
• بیماری جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت
• اما عوامل روانی در بروز پانیک اتک نقش مهمی دارند ، با این حال بیشترین عامل بروز این نوع از اضطراب کشنده، زمینه افسردگی و خاطرات سرکوب شده و گذشته تلخ فرد می باشد که ممکن است با یک اتفاق ناراحت کننده هر چند ساده پدیدار شود.

خروج از ترس

حملات پانیک آن قدرها هم که شما فکر می‌کنید نادر نیستید. متخصصین می‌گویند که بیشتر از یک چهارم مردم در تمام طول زندگیشان حداقل یک حمله پانیک را تجربه می‌کنند. اغلب این حملات ناگهانی و بدون اعلام قلبی به سراغ ما می‌آیند اما در بعضی مواقع ثابت شده است که وقوع این حملات می‌تواند با وقایع پر استرس و نگرانی همراهی داشته باشد.

در بررسی‌ای که بر روی بیماران با چنین حملاتی انجام شد مشخص شد که ایشان اگرچه پیش از حمله یک استرس واقعی را که بتواند باعث ایجاد چنین حالتی شود، تجربه نمی‌کنند. ولی در حدود شش تا هشت ماه قبل از حمله پانیک با واقعی مانند تغییرات شغلی، جابجایی منزل، طلاق یا حتی ازدواج و یا حاملگی روبرو بوده‌اند. وقایعی که قالب‌های روزمره زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

وقتی که شما در مدتی زمان کوتاهی با تغییرات سریعی در زندگی روبرو می‌شوید حتماً تحت تأثیر قرار می‌گیرد. ممکن است که مشکلتان را حل کنید، فراموششان کنید و... یا این که به حملات پانیک دچار شوید. اگر شما استعداد دچار شدن به حملات پانیک را داشته باشید آن وقت است که یک ناخوشی درونی و البته ساده می‌تواند بر روی شما تأثیر گذاشته و تحملتان را کاهش دهد تا جایی که به ذهن و بدن شما پیغام‌های مخربی فرستاده شود. پیغام‌های شروع حمله.

حالا می‌خواهم واقعیت دیگری را در مورد حملات پانیک ان اشنایم برایتان فاش کنم. در واقع بعداً او متوجه شد این حملات چندان هم ناگهانی نبوده‌اند. وقتی بیشتر جستجو کردریشه تمام این مشکلات را پیدا کرد .او شش ماه قبل از شروع حملات برای ادامه تحصیل از اسپانیا به آمریکا مهاجرت کرده بودو البته برای رسیدن به دانشگاه خوب و مورد علاقه‌ا ش چند بار ناچار ش از یک ایالت به ایالت دیگری نقل مکان کند مدام ارتباطی را آغاز و بعد ناچار به قطع آن و شروع به یک رابطه جدید دیگری می‌کرد آن موقع خود ش هم خبر نداشت که داد شرایط را برای وقوع یک حمله پانیک فراهم می‌کند.ولی یک سئوال در ذهن او نقش بسته بود. همه ما در زندگی دچار استرس می‌شویم یا چیزی را از دست می‌دهیم.

چرا یک اتفاق مشابه، کار بعضی از ما را به حملات پانیک می‌کشاند و بعضی‌های دیگر به راحتی و با خوردن یک لیوان لیموناد با مشکلاتشان کنار می‌آیند. متخصصان هنوز هم به درستی نمی‌دانند که استرس چگونه باعث وقوع حملات پانیک می‌شود اما بعضی حدس می‌زنند که این اتفاق می‌تواند ناشی از آسیب به فرآیندهای طبیعی اعصاب حسی در اثر تحمیل استرس به فرد باشد.

یک نظریه با بیان این که ذهن برخی از افراد به واسطه شکل تنظیم‌بندی‌شان حساسیت بیشتری نسبت به وقایع استرس آور نشان می‌دهند از تئوری ذهن‌های تحریک پذیر حمایت می‌کنند. به نظر آنان این تحریک پذیری ناشی از اشتباه مغز در تقسیم بندی وقایع خطرناک در نظر گرفته می‌شود و در نتیجه علایم هشدار دهنده‌ای به بدن مخابره می‌کند. در کنارهمه این‌ها نقش ترکیب ژنی در استعداد ذاتی انسان‌ها به تمایل به سمت تجربه حمله‌ی پانیک نیز می‌تواند بررسی شود.

بررسی‌های مغز در زمان وقوع حمله‌های پانیک نشان دادند که هنگام رخداد این حملات ساخت هورمون‌هایی در مغز تحریک می‌شود. که به طور ذاتی در زمان جنگ و یا پرواز در بدن ساخته می‌شوند. دوتا از این هورمون‌ها آدرنالین و نودآدرنالین هستند.

در شرایط معمولی این هورمون‌ها باید وقتی ترشح شوند که شما با یک ببر یا خرس روبرو می‌شوید و نه در هنگامی که راحت در تختخوابتان خوابیده اید.
این هورمون‌ها با ترشحشان شما را برای مقابله با وضعیت دشوار احتمالی آماده می‌کنند. در نتیجه کارکرد این هورمون‌ها هم سیستم تنفسی و هم سیستم چرخش خون را فعالتر و پرکارتر می‌کنند تا بدن بتواند در مقابل خطر عکس العمل مناسبی داشته باشد. در اثر این هورمون‌ها میزان زیادی اکسیژن به مغز پمپ می‌شود تا مرکز فرماندهی بدن بتواند در برابر خطرهای تهدید کننده حیات سریعترین واکنش ممکن را داشته باشد.

مشکل واقعی این جاست که در حملات پانیک همه این اتفاق‌ها در داخل بدن به وقوع می‌پیوندد اما در محیط بیرون هیچ خطر واقعی تهدید کننده‌ای وجود ندارد.
وقتی شما وحشت زده می‌شوید و همه‌ی فرآیندهای بدنتان افزایش پیدا می‌کنند و البته هیچ خطر واقعی‌ای را نمی‌یابید آن وقت است که گیج می‌شود و این حیرت و تعجب بر میزان ترس شما می‌افزاید.
بعضی از محققین بر این باورند که ممکن است نورآدرنالین مسئول بیشتر پریشانی به وجود آمده در بیماران باشد.

نورآدرنالین می‌تواند بر روی لوب فرونتال مغز که مسئول قضاوت و استدلال است اثر گذاشته و علاوه بر دیگر فرآنیدهای مغزی به شکل واضحی به روی قدرت تفکر افراد تأثیر می‌گذارد. وقتی که یک فرد نمی‌تواند به درستی اتفاقات اطراف و زنجیره‌ی احساس‌های منفی که به سویش هجوم می‌آورد را درک کند آن وقت است که دچار اشتباه در ارزیابی از شرایط شده و تصور می‌کند که دچار حمله قلبی شده و یا در حال مرگ است.

چیز دیگری که او بیشتر از حملات پانیک می‌ترساند این بود که پیش از وقوع این حملات هیچ فعالیت خاص، شدید و یا خارج از معمولی را انجام نمی‌داد و این حالات بدون هیچ تحریک کننده‌ی خاصی روی می‌داد وقتی که روی تختش دراز کشیده بود، این حالتی است که در نوعی از حملات پانیک به نام «حملات خودبخ خودی» اتفاق می‌افتد حملات هیچ ارتباط روشنی با رخداد واقعه حیرت یا ترس آور ندارد.

درست است که او در ماه‌های پیش از وقوع این حملات میزان طبیعی از فشار و استرس‌های محیطی را تحمل کرده بودولی در حقیقت حملات او یک پاسخ سریع و عینی به این اتفاقات نبود.
در نوع دیگر از حملات فوبیا (یا هراس)، این وقایع به اتفاقات محیطی ارتباط پیدا می‌کنند که فرد با یک شرایط ویژه که باعث ترس او می‌شود روبرو شده است مثل وقتی که یک فرد «کلاستروفوت» [فردی که از قرار گرفتن در فضای بسته می‌ترسد] وارد یک فضای سر بسته می‌شود.

از سوی دیگر داشتن یک بیماری زمینه‌ای خاص می‌تواند در شیوه بروز حملات پانیک تأثیر داشته باشد. به عنوان نمونه افرادی که مبتلا به آسم هستند نسبت به دیگران تا 2 برابر از احتمال بیشتری برای تجربه تنفس کوتاه به عنوان اولین علامت یک حمله پانیک برخوردار هستند.

برخی افراد نیز هستند که در اثر مصرف بعضی مواد شیمیایی به این حملات دچار می‌شود. موادی مانند کافئین، نیکوتین و بعضی از داروهای دیگر می‌توانند جرقه وقوع یک حمله پانیک را در یک فرد بزنید چراکه این‌ها موادی هستند که باعث ایجاد علایم تحریکی در یک فرد می‌شوند.

(مثل عصبانیتی که گاه پس از خوردن چند فنجان قهوه اسپرسو احساس می‌کنیم). متأسفانه در غرب نزدیک به یک سوم تا نیمی از بیمارانی که اولین بار یک حمله پانیک را تجربه می‌کنند از سابقه مصرف «ماری جوانا» پیش از وقوع حمله خبر می‌دهند.

درمان بیماری پاتیک

تشخیص و درمان مناسب حملات پانیک مکرر ضروری می باشد. عدم درمان حملات پانیک می تواند عوارض عاطفی و فیزیکی شدیدی را به دنبال داشته باشد. تکنیک های ساده ای برای درمان حملات پانیک وجود دارد که در اینجا به آنها اشاره خواهیم کرد.

1. تنفس آرام

شما می توانید با استفاده از تکنیک های صحیح تنفس به حملات پانیک قبل از اینکه شروع شوند پایان دهید. زمانی اکسیژن بیشتر وارد بدن شما می شود، اثر آرام بخشی روی ذهن و بدن شما دارد.تنفس آرام و عمیق براحتی بسیاری از علایم حمله پانیک را کاهش می دهد. بعلاوه تمرین روزانه تکنیک های تنفس صحیح می تواند به جلوگیری از حملات پانیک کمک کند.

• در یک محیط آرام نشسته و سعی کنید عضلات خود را شل و رها کنید.
• تنفس عمیق از طریق بینی (در واقع دم عمیق از طریق بینی).
• در مرحله بعدی به آرامی نفستان را از طریق دهان خارج کنید (بازدم).
• در همین حین روی کلمه آرامش تمرکز کنید.
• این کار را تا زمانی که احساس آرامش کنید، تکرار نمایید.

2. بابونه

• یکی از مقالات منتشر شده در مجله روان شناسی بالینی نشان می دهد که بابونه می تواند علایم اضطراب کم و متوسط را کاهش دهد.
• بابونه منبعی غنی از کلسیم و منیزیم می باشد که این دو عنصر به شدت به کاهش شدت حملات پانیک کمک می کند.

نحوه استفاده:

• دو قاشق چای خوری گل بابونه خشک را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد.
• سپس آنرا صاف نموده و با مقداری عسل ترکیب نموده و میل نمایید.
• سعی کنید روزانه دو فنجان چای بابونه را به منظور افزایش آرامش و کاهش حملات پانیک بنوشید.
• همچنین شما می توانید با مشورت با پزشک از مکمل های بابونه نیز استفاده نمایید.

3.سنبل الطیب

یکی از گیاهان دارویی مشهور سنبل الطیب می باشد که نقش مهمی را در درمان حملات پانیک و آرام کردن اعصاب ایفا می نماید.

در مطالعه ای که توسط انجمن ملی ترس (National Phobics Society) انجام شده است، مشخص شده که سنبل الطیب به کاهش علایم حملات پانیک کمک بسزایی می کند. همچنین سنبل الطیب میزان خواب را افزایش می دهد.

نحوه استفاده:

دو قاشق چای خوری ریشه سنبل الطیب خرد شده را به مدت 8 تا 10 دقیقه در آب سرد بخیسانید.
سپس آب آن را صاف نموده و روزانه مقداری از آن را بنوشید.
همچنین می توانید 400 تا 600 میلی گرم عصاره سنبل الطیب را چند ساعت قبل از خوابیدن میل بفرمایید. برای استفاده از دوز مناسب با دکتر خود مشورت کنید.

توجه: بیش از 4 هفته از سنبل الطیب به طور مکرر استفاده نکنید. همچنین مادران باردار و شیرده از خوردن این گیاه پرهیز نمایند.

4. جینسینگ

جینسینگ به عنوان یک سازگار کننده بدن با شرایط محیطی، می تواند برای درمان حملات پانیک مورد استفاده قرار گیرد.

جینسینگ باعث کاهش شدت پاسخ بدن به عوامل استرس زا می شود و بنابراین افرادی که این گیاه را مصرف می کنند بهتر می توانند با شرایط نامطلوب و استرس زا مقابله کنند.

همچنین جینسینگ دارای اثر آرام بخشی بر روی سیستم عصبی می باشد.

نحوه استفاده:

5 تا 8 برش نازک جینسینگ را در 3 فنجان آب به مدت 15 دقیقه در حرارت پایین بجوشانید.
پس از صاف کردن، مقداری عسل به آن اضافه نموده و هنگامی که سرد شد آن را بنوشید.
روزانه 1 تا 3 فنجان چای جینسینگ بنوشید.

داستان پائولو:

پائولو، اولین حمله پانیک خود را 6 ماه پیش تجربه کرد. او در دفتر خود در حال آماده شدن برای یک ارائه شغلی بود که ناگهان احساس کرد موج شدیدی از ترس او را فراگرفت. سپس اتاق شروع به چرخیدن کرد و او احساس کرد که دارد می افتد. کل بدنش می لرزید و نمی توانست تنفس خود را کنترل کند. قلبش داشت از قفسه سینه اش بیرون می زد. او با دستش میز را محکم گرفته بود تا از افتادنش جلوگیری کند.
حمله پانیک بعدی پائولو، 3 هفته بعد اتفاق افتاد و از آن به بعد با شدت بیشتری رخ داد. او هرگز نمی دانست این حملات بیشتر کی و کجا اتفاق می افتد اما از اینکه در مکان های عمومی رخ دهند بسیار می ترسید.

بنابر این ترجیح می داد بعد از کارش به جای تفریح با دوستان یا دیدار فامیل در خانه بماند. او حتی از رفتن به آسانسور هم اجتناب می کرد و برای رسیدن به دفترش از پله های 12 طبقه بالا می رفت.
در بسیاری از موارد حملات پانیک بدون هیچ هشداری رخ می دهند. این حملات ممکن است در هر حالتی حتی حتی در زمان آرامش یا حمله پانیک می تواند تنها برای یک بار باشد اما بیشتر مردم آن را در دوره های تکرار شونده تجربه می کنند.

حملات پانیک اغلب در موقعیت های خاص مثل عبور از یک پل یا صحبت در جمع (خصوصا اگر قبلا در آن محل حمله رخ داده باشد) به راه می افتد. معمولا این مکان ، مکانی است که احساس می کنید خطرناک است و شما قادر به فرار از آن نیستید.
صرف نظر از علت های بروز حملات پانیک قابل درمان هستند و روش های درمانی موثر بسیاری برای مقابله با نشانه های این حملات وجود دارد.

علائم و نشانه های یک حمله پانیک

حملات پانیک معمولا زمانی که شما دور از خانه هستید ، رخ می دهند اما می توانند در هر زمان و هر مکان اتفاق بیفتد. علائم و نشانه های حمله پانیک به تدریج به وجود می آیند و معمولا تا 10 دقیقه به اوج می رسند. اکثر حملات پس از 20 تا 30 دقیقه به اتمام می رسند و به ندرت بیش از 1 ساعت طول می کشند.

• در طول حمله، شخص حداقل چهار تا از نشانه‌های ذیل را که بطور ناگهانی پیدا شده و در جریان ده دقیقه به حداکثر شدت خود می‌رسند، تجربه می‌کند:
• تپش قلب (افزایش ضربان قلب)
• تعریق (عرق کردن زیاد)
• احساس سرگیجه
• احساس کوتاه شدن تنفس (نفس‌تنگی)
• احساس ناراحتی یا درد در قفسه سینه
• احساس لرزیدن
• تهوع یا احساس ناراحتی در شکم
• احساس خفه شدن
• ترس از مردن
• سوزن سوزن شدن اعضای بدن
• ترس از دست دادن کنترل یا ترس از دست دادن هوشیاری
• احساس واقعیت زدودگی (اینکه شخص فکر کند قادر به تجربه واقعیت اطراف خود نیست) و احساس شخصیت باختگی (شخص فکر می‌کند از شخصیت خود جدا شده و خود واقعی نیست)
• احساس سردی یا داغ شدن بدن

دلایل حملات پانیک و اختلال پانیک:

اگرچه علت های دقیقی برای حملات پانیک و اختلال پانیک مشخص نشده است، وجود این اختلال در خانواده محتمل است. هم چنین به نظر می رسد بین تغییرات مهم زندگی مثل فارغ التحصیل شدن از دانشگاه و ورود به شغل ، ازدواج، بچه دار شدن، مرگ عزیز ، طلاق یا از دست دادن شغل با بروز حملات پانیک ارتباط وجود دارد.

روش های درمانی اختلال پانیک:

درمان شناختی - رفتاری

در مان شناختی - رفتاری به عنوان موثرترین روش درمانی اختلال پانیک به شمار می رود. این روش بر الگوی تفکر و رفتارهایی تمرکز دارد که حملات پانیک را به راه می اندازد یا آنها را حفظ می کند و به شما کمک می کند که دید واقعی تری نسبت به ترس هایتان داشته باشید. برای مثال اگر در زمان رانندگی حمله پانیک برایتان رخ می دهد، به این فکر کنید که بدترین چیزی که واقعا ممکن است اتفاق بیفتد چیست ؟ این بدترین اتفاق ممکن است این باشد که ماشین خود را به کنار خیابان می برید.

مواجهه درمانی

در مواجهه درمانی ، شما در یک محیط امن و کنترل شده با حساسیت های جسمانی پانیک روبرو می شوید و این فرصت را پیدا می کنید که راه های مقابله با این حساسیت را بیاموزید. ممکن است از شما خواسته شود که تند تند نفس بکشید ، سرتان را به این سو و آن سو تکان دهید یا نفس خود را نگه دارید. این تمرین نشانه هایی مثل نشانه های پانیک را ایجاد می کند. با این تمرین ترس شما از حمله پانیک کاهش می یابد ( متوجه می شوید این حملات کشنده یا دیوانه کننده نیستند) و هم چنین راه های مقابله با این حملات را می آموزید.

پیشنهاداتی برای کمک به خود:

درمان های حرفه ای برای درمان اختلال پانیک امری ضروری است اما ما در ادامه راهکارهایی را به شما پیشنهاد می کنیم که می توانید با استفاده از آنها به خودتان کمک کنید:

1) درباره پانیک بیاموزید:

آگاهی بیشتر از پانیک به سادگی می تواند استرس و آشفتگی شما را کاهش دهد. در مورد اضطراب، پانیک و پاسخ "جنگ و گریز" اطلاعات بیشتری کسب کنید. شما خواهید آموخت که در طول حملات هرگز دیوانه نخواهید شد.

2) از مصرف سیگار و کافئین خودداری کنید:

سیگار و کافئین بروز حملات را در افرادی که مستعد این اختلال هستند، افزایش می دهد.

3) یاد بگیرید که تنفس خود را چگونه کنترل کنید:

نفس نفس زدن باعث احساسات دیگر مثل گرگرفتگی قفسه سینه می شود. از سوی دیگر تنفس عمیق می تواند نشانه های پانیک را کاهش دهد. با یاد گرفتن مهارت تنفس صحیح می توانید به محض احساس شروع اضطراب ، از آن برای آرام ساختن خود استفاده کنید.

4) تمرین های تن آرامی را انجام دهید:

زمانی که فعالیت های آرام بخشی مثل یوگا ، مدیتیشن و تن آرامی عضلانی را به طور مرتب انجام می دهید، پاسخ آرامش بدنتان تقویت می شود، پاسخی که متضاد پاسخ موجود در اضطراب و پانیک است. به علاوه می توانید از زندگی لذت و رضایت بیشتری کسب کنید. بنابرایت در برنامه روزانه خود، جایی را برای این فعالیت ها قرار دهید.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی