متن‌وحاشیه جلسه دلاری مجلس/چرا مردم پول ذخیره می‌کنند؟

به گزارش خبرآنلاین، تلاطم بازار ارز طی چند روز گذشته به صحن علنی مجلس هم رسید. امروز سیف رئیس کل بانک مرکزی مهمان نمایندگان مجلس بود تا پاسخگوی نگرانی های آنها باشد. جلسه ای که با حواشی و تنش زیادی همراه بود. 

علی لاریجانی رییس مجلس در ابتدا با اعلام دستور جلسه امروز از رییس کل بانک مرکزی خواست ضمن ارائه توضیحاتی درباره علت نوسانات اخیر بازار ارز، راهکارهای دولت را در این زمینه اعلام کند.

سخنان ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی در جلسه علنی با حواشی زیادی همراه شد (اینجا) و (اینجا)، چه آنکه همهمه نمایندگان و بی‌نظمی حاضر در نشست علنی مانع ادامه صحبت وی شد. (اینجا)

علی لاریجانی خطاب به نمایندگانی که از ابتدا معترض به برگزاری غیرعلنی این جلسه بودند گفت: وقتی جلسه را غیرعلنی می کنیم، می‌گویید چرا علنی نشد، علنی می‌کنیم می‎گویید چرا غیرعلنی نشد؟!

او نسبت به بی نظمی نمایندگان هم شاکی شد و گفت: اگر نمایندگان در صندلی های خود نمی‌نشینند و نظم را رعایت نمی‌کنند، دیگر درباره ارز صحبت نخواهیم کرد. لاریجانی ادامه داد: برخی از آقایان نمی‌خواهند درباره ارز در مجلس صحبت شود، اگر بی‌نظمی شود بحث را منتفی می‌کنیم و دستور بعدی را بررسی می‌کنیم.

باید سریعتر تصمیم می گرفتید

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در این جلسه خطاب به سیف گفت: شما باید زودتر تصمیم می گرفتید، تشکیل دولت ها برای این است که یک زندگی مطلوب برای مردم فراهم شود. اینکه دوستان گفتند رانت به وجود می آید یعنی اینکه باید سریعتر تصمیم می گرفتید. حالا که تصمیم گرفته شده، کمیته ای بگذارید و این کمیته با دقت رصد کند تا مسائلی که ریزه کاری است پیش بینی هایش را انجام دهد.

وی افزود: درباره سپرده ارزی این نکته را قبول دارم که در سال 90 یک مرتبه این کار را کردند اما چون درست عمل نشد، مردم اعتماد به تصمیمات ندارد. آقای سیف اگر لازم می دانید قانون گذرانده شود، لایحه اش را بیاورید تا مجلس به موجب قانون بانک مرکزی را مکلف کند سود متعارف ارزی به این سپرده ها تخصیص دهد و هر کس هم هر زمانی خواست سپرده را برداشت کند پول معادلش را بگیرد.

لاریجانی با بیان اینکه برای صندوق ذخیره طلا نیز فکر کنید تا وضعیت حاد نشده، ادامه داد: هر دو سه ماه نیز گزارشی از تراز ارزی به مجلس دهید. وی افزود: تعداد صرافی ها را کنترل نکنید شبیه موسسات اعتباری می شود. وقتی نیازهای ارزی را تأمین می کنید چه نیازی به این تعدادصرافی است؟ 

رئیس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: در قانون بودجه واردات بعضی اجناس همچون دارو با ارز مبادله ای در نظر گرفته شد، اینکه حالا ارز تک نرخی شد یا باید به آنها همان ارز مبادله ای داده شود یا باید مابه التفاوت را در اختیارشان قرار گیرد تا مشکلی پیش نیاید. وی افزود: برخی نیز در این مدت با ارز مبادله ای کالا وارد کشور کردند حالا شاید بخواهند با همین نرخ آن کالاها را به بازار عرضه کنند، کنترل کنید تا مسئله ای ایجاد نشود. 

رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: مواردی که اضافه بر تصمیمات دولت نیاز به قانون دارد سریع لایحه را بیاورید. مجموعه این بسته نیز یکجا اجرا شود. حتما کمیسیون جلسه بگذارد پیگیری و نظارت کند و از قبل هشدارباش بدهد و اگر مسئله ای بود با مجلس در میان بگذارد تا حل شود. (اینجا)

مردم برای روز مبادا پول ذخیره می کنند

در ادامه این جلسه، هادی قوامی در سخنانی اظهار داشت: ما در لایحه بودجه سال 97 نرخ محاسباتی ارز را 3500 تومان درنظر گرفته بود و البته در ردیفی دیگر نیز 10 هزار میلیارد تومان مابه‌التفاوت نرخ 3500 به 3850 تومان دیده و ما در جریان تصویب بودجه آن‌را اصلاح و شفاف کردیم.

وی افزود: نرخ ارز مبادلاتی از ابتدای سال از سوی دولت 4200 تومان تعریف شده است. باید از این تصمیم دولت حمایت کنیم و باتوجه به این‌که 50 هزار میلیارد تومان داریم که 50 درصد آن حدود 17 هزار 500 میلیارد دلار به بودجه تزریق می‌کند، باید این موضوع نیز اصلاح شود که مابه‌التفاوت نرخ ارز مشخص شود.

علی لاریجانی هم در این رابطه گفت: اعضای کمیسیون برنامه و بودجه با آقای نوبخت جلسه‌ای داشته باشند و نرخ ارز مبادله‌ای در بودجه سال جاری را اصلاح کنند تا به تولیدکنندگان و واردکنندگان باتوجه به نوسان نرخ ارز فشاری وارد نشود.

رییس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: یک سری از کالاها نیز با نرخ ارز 4200 تومان وارد شده که باید این موضوع نیز بررسی شود که با افزایش نرخ ارز رانتی به‌وجود نیاید.

قوامی در ادامه با اشاره به شعار سال مبنی بر «سال حمایت از کالای ایرانی» یادآور شد: اگر شرایط را برای تولیدکنندگان مناسب نسازیم، شفای درد ما دردناک‌تر از درد خواهد بود.

نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با تاکید بر این‌که اواخر سال گذشته نرخ سود سپرده را از 15 به 20 درصد افزایش داد، اعلام کرد: این تصمیم کار تولیدکنندگان را دشوارتر کرد. حال آن‌که قرار بود گره از کار تولید بگشاییم.

نماینده اسفراین در مجلس تاکید کرد: از دولت علائمی می‌آید که نرخ ارز افزایش یابد و برخی مسئولان دولتی به‌صورت غیرمستقیم اعلام می‌کنند از بالارفتن نرخ ارز رضایت دارد.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به این‌که 3 نوع ارز مبادله‌ای داریم، گفت: برای واردات 95 میلیارد دلار عرضه و 55 میلیارد دلار تقاضا داریم و همچنین 12 میلیارد دلار هم بازار قاچاق داریم.

او با بیان این‌که برای بازار ارز نیز یک تقاضای احتیاطی داریم، تاکید کرد: مردم برای روز مبادا پول ذخیره می‌کنند که باید سیاست‌هایی ارائه و تضامینی داده شود که سپرده ارزی صورت گیرد که این نیازمند کار کارشناسی دقیق‌تر است.

انتظار داشتیم شخص رییس جمهور تشریف بیاورد

در ادامه این جلسه حبیب‌الله دهمرده نماینده زابل با بیان اینکه ناامیدی سم مهلکی برای جامعه است و در محیط آرام استعدادها شکوفا می‌شود و در محیط متشنج استعدادها نابود می‌شود، گفت: با وحدت باید مملکت را بسازیم اما به آن معنا نیست که واقعیت‌ها را بیان نکنیم و نقد سازنده نداشته باشیم، این به نفع مردم و نظام است.

وی افزود: خدمت همه عزیزان ارادت داریم آقای رئیس‌جمهور انتظار داشتیم در این شرایط حضرت عالی تشریف می آوردید. شما همیشه می‌گفتید نقد منصفانه را می‌پذیرم جای آن بود می‌آمدید یا آقای جهانگیری شما حداقل می‌آمدید. چرا مملکت را با این همه چالش مواجه می‌کنید.

نماینده زابل تاکید کرد: آقای رئیس‌جمهور چرا این همه تاخیر؟ بعد از چند ماه که دلالان و مافیای ارز سوءاستفاده کردند این تصمیم را گرفتید. معلوم نیست این تصمیم پایدار بماند. همه مردم می‌دانند این نوسانات ارز در همه زمینه‌ها اعم از تولید اقتصاد مقاومتی سپرده‌گذاری واردات و صادرات اثر وحشتناک می‌گذارد.

وی خاطرنشان کرد: آقای رئیس‌جمهور چرا از اصل پیشگیری استفاده نمی‌کنید؟ آیا قابل پیش‌بینی نبود؟ همه گفتند این قابل پیشگیری بود. امروز عنصری می آید مجلس که هزاران مشکل برای کشور تراشیده است. ایشان به دشمن خارجی اشاره می‌کنند شک نداریم آمریکا قسم خورده علیه ایران کار می‌کند اما حقیقتا عنصر اصلی مسئولانی هستند که کارایی ندارند. آیا هزینه اجتماعی را کسی می‌تواند جبران کند؟

دهمرده گفت: چرا در خود دولت این همه تشتت وجود دارد؟ چرا این همه اختلاف؟ یک مطلب و یک صدا باید همه ورود کنند.

برای شما روشن بود در بازار پول چه اتفاقی می‌افتد

شهروز برزگر نماینده مردم سلماس هم در جریان نشست علنی امروز مجلس درباره نوسانات نرخ ارز خطاب به رئیس بانک مرکزی گفت: طبق گزارش کارمندان شما بیش از 60 میلیون از هزینه‌ها از معوقات کارمندان باید پرداخت شود. برای شما روشن بود در بازار پول چه اتفاقی می‌افتد.

وی افزود: طبق اظهارات کارشناسان متاسفانه بانک‌های تحت اداره بانک مرکزی سبب این مشکلات هستند. نقش مجلس و دولت هم متاسفانه در حل این مشکلات ناچیز است. از موضوع رقابت در بازار پول اطلاع نداشتید؟

برزگر با بیان اینکه تنظیم طلا و عرضه ارز در اختیار بانک مرکزی است، گفت: آقای رئیس جمهور آیا از تقاضای بازار خبر نداشتید؟ در خصوص ارز 3 بحث مطرح است؛ واردات ارز، خرید مواد خام توسط تجار و پس انداز ارز که پیش بینی برای آن حدود 18 میلیارد دلار بوده است. در این گرانی و افزایش ناچیز حقوق کارگران و کارشناسان چاره چیست؟

نماینده سلماس تاکید کرد: کنترل بازار ارز باید توسط بانک مرکزی صورت می‌گرفت، چطور از وضعیت بازار ارز بی خبر بودید؟ اگر قرار بود دلار به قیمت 4200 برسد چرا تا به حال آن را انجام نداده‌اید؟

چرا نرخ تکلیفی اعلام می‌کنید،‌ نرخ تعدیل را بپذیرید

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس هم در ادامه بر لزوم ساماندهی صرافی‌ها تاکید کرد و گفت: صرافی‌ها عوامل مبادلات ارزی هستند. در حال حاضر رتبه‌های صرافی‌ها، ماموریت‌ها و سطح معاملات، سامانه اطلاعاتی صرافی‌ها مشخص نیست که این وضعیت غیرقابل قبول است.

محمدرضا پورابراهیمی اعلام کرد: در جلسه کمیسیون اقتصادی که سال گذشته با سیف و کرباسیان برگزار شد، به این موضوع انتقاد کردم که آقای کرباسیان و نهاوندیان گفتند با این تصمیم مخالفند.

وی افزود: در بخشنامه‌ای هم که آقای سیف گفتند تضمین بانک مرکزی برای سپرده‌های ارزی وجود ندارد بنابراین اعتماد سازی برای سپرده گذاران ارزی محقق نشده است.

نماینده اصولگرای کرمان در مجلس همچنین به موافقت رییس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد با طرح کمیسیون اقتصادی جهت مدیریت بازار ارز اشاره کرد و در این رابطه گفت: با این حال، با بخشی از تصمیات شب گذشته دولت مخالفم چرا که دلار 4200 تومانی با نرخ ارز شناور مغایر است.

وی اضافه کرد: البته آقای سیف در اظهاراتش توضیح داد که نرخ اعلام شده اما باتوجه به شرایط اقتصادی تعدیل می‌شود. خوب اگر بنا بر تعدیل دارید، چرا نرخ تکلیفی اعلام می‌کنید،‌ نرخ تعدیل را بپذیرید.

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه رییس مجلس شورای اسلامی را خطاب قرار داد و گفت: به آقای روحانی تذکر دهید که باید از دولت در خصوص مسائل اقتصادی صدای واحد به گوش برسد.

علی لاریجانی در واکنش به این اظهارات گفت: این ایراد وارد است، در نظر یکی از مشاوران رییس جمهور موضوعی مطرح می‌شود و بعد رییس جمهور و وزرا نرخ تکلیفی اعلام می‌کنند؛ این افراد را کنترل کنید! این چه وضعی است! (اینجا)

پورابراهیمی در ادامه تاکید کرد: هیچ توجیه اقتصادی برای اینکه نرخ ارز بین‌المللی افزایش یابد و نرخ پول ملی ما کاهش یابد، وجود ندارد.

پورابراهیمی خاطرنشان کرد: بانک مرکزی بعد از اینکه بنده در مجلس تذکر دادم و از آقای رییس مجلس خواستم با رییس جمهور صحبت کند تا بازار ارز را مدیریت کنند، جلسه گذاشت و در تصمیم غیرکارشناسی، نرخ سود سپرده را از 15 درصد به 20 درصد افزایش دادند. این عمل نه تنها التهابات بازار ارز را کاهش نداد، بلکه موجب تحمیل هزینه سنگینی به بانکها شد.

عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس اظهار داشت: بانکها با نرخ 15 درصد سپرده می‌گرفتند، نرخ تسهیلات نیز 18 درصد بود اما با تصمیم غیرکارشناسی نرخ سود سپردهها و نرخ تسهیلات افزایش یافت و در اثر این تصمیم اشتباه تنها 230 هزار میلیارد تومان منابع در بانکها جابه‌جا شد. به عبارت دیگر منابعی به بانک‌ها وارد نشد، بلکه حساب‌ها از سپرده کوتاه‌مدت به سپرده بلندمدت تغییر محل دادند.

او اضافه کرد: البته امکان دارد بخش جزیی هم منابع جذب شده باشد اما شک ندارم که عمده منابع فقط جابه‌جا شدند. در اثر این اقدام غیر کارشناسی نزدیک به 15 هزار میلیارد تومان هزینه به جمهوری اسلامی ایران تحمیل شد. البته آقایان در بانک مرکزی اعلام کردند که این هزینه که در اثر افزایش سود سپردهها به بانک تحمیل شد را جبران خواهند کرد.

وی ادامه داد: بانک مرکزی باید بازار ارز را با ابزارهای بازار ارز مدیریت می‌کرد نه با ابزارهای بازار پولی. زمانی که نرخ سود سپرده ها به 20 درصد افزایش یافت، نرخ سود تسهیلات نیز افزایش می یابد. البته آقای سیف اعلام کردند که افزایش سود سپرده‌ها فقط برای 15 روز اتفاق افتاده است، این در حالی است که پس از آن دولت اقدام به انتشار اوراق و اسناد خزانه با نرخ 20 درصد کرد. دستگاه‌ها نیز چندین هزار میلیارد اوراق منتشر کردند. در حال حاضر نظام بانکی به خاطر بی‌تدبیری بانک مرکزی دچار چالش اساسی شده است

وی افزود: در دولت های نهم و دهم پس از التهابات بازار ارز، افرادی که به بانک ها برای دریافت سپرده ارزی خود مراجعه کردند، بانک ها اعلام کردند که ارز نداریم. بعد هم گفتند که ریالی تسویه کنید، آن هم ریالی آزاد نه، به صورت ریالی مبادله ای قصد تسویه حساب های ارزی را داشتند؛ این امر خیانت نظام بانکی کشور در حق مردم بود.

او گفت: بانک مرکزی نیز در این خیانت ناظر بود. از آن لحظه تا امروز کسی به حساب سپرده ارزی اعتماد ندارد. این امر موجب سرگردانی حساب های ارزی شده است. طبق برآورد ما طی سال های گذشته 30 میلیارد دلار منابع ارزی وارد کشور نشد و به حساب های ارزی بانک های خارجی انتقال یافت.

پورابراهیمی با بیان اینکه بیش از 20 میلیارد دلار منابع ارزی خارج از سیستم بانکی در خانه ها و گاوصندوق ها نگهداری می شود، گفت: اگر 30 میلیارد دلار ارزی که به خارج کشور رفته و 20 میلیارد دلار منابع ارزی که در خانه های مردم نگهداری می شود به سیستم بانکی کشور بازگردد، موجب تقویت منابع ارزی کشور می شود. بر همین اساس یکی از محورهای اصلی طرح مجلس بازگشایی حساب های سپرده ارزی با ضمانت بانک مرکزی و پرداخت سود به این حساب‌ها است.

راه دیگری جز بازار ارز برای سرمایه گذاری وجود ندارد

قسیم عثمانی نماینده بوکان هم اظهار کرد: وقتی منابع ارزی کشور بیش از مصارف ارزی باشد چرا باید نرخ ارز افزایش پیدا کند؟ چه اتفاقی افتاده که ما در سال حمایت از کالای ایرانی شاهد این حجم از تقاضا برای ارز و افزایش نرخ آن هستیم.

وی ادامه داد: وقتی بستر سرمایه‌گذاری ها در کشور بسته می شود کسانی که منابع مالی دارند، برای سرمایه‌گذاری پول‌هایشان چاره‌ای ندارند جز آنکه به سمت بازار ارز و سکه بروند چون راه دیگری جهت سرمایه‌گذاری وجود ندارد.

وی با بیان اینکه مردم ارز را به عنوان محلی برای سرمایه‌گذاری می دانند، گفت: بازار ارز به بازار سرمایه‌گذاری تبدیل شده است حال اینکه افزایش نرخ ارز مدیریت و کنترل شود شاهد این حجم از اتفاقات نیستیم. باید کاری شود که منابع مالی مردم به سمت دیگری غیر از بازار ارز و سکه برود.

در زمان طاغوت رییس بانک مرکزی به دلیل همین اتفاقات اعدام شد

بابایی صالح نماینده بویین زهرا هم در این نشست خطاب به سیف گفت: آقای سیف این اتفاقات در بازار ارز در زمان طاغوت رخ داد و رئیس بانک مرکزی وقت اعدام شد، ما از قوه قضائیه می خواهیم دادگاه علنی برای محاکمه کسانی برگزار کند که باعث بروز این اتفاقات در بازار ارز شدند.

وی همچنین گفت: معلوم نیست مابه التفاوت قیمت ارز نسبت به آنچه در بودجه تعیین شده کجا خواهد رفت. آقای سیف بداند عامل کاهش ارزش 40 درصدی پایه پول ملی است و باید پاسخگو باشد.

این نماینده مجلس همچنین گفت: اکنون بخش قابل توجهی از مردم زیر خط فقر هستند و به خاک سیاه نشسته‌اند. با این وضعیت تکیلف آنها مشخص نیست.

تیم اقتصادی،دولت را له کرد

حشمت الله فلاحت پیشه نماینده اسلام آباد غرب هم با بیان اینکه مشکلات اقتصادی، تیم اقتصادی دولت را له کرده و کار به خود رئیس‌جمهور کشیده است، گفت: به نظر می‌رسد دولت قانون مجلس را دور زده است. در ابتدا شوکی وارد کردند و دو کار را انجام دادند. اول بخشی از دولتمردان سعی کردند گرانی‌ را به دوش مردم تحمیل کنند و در وهله دوم قاچاقچیان و دلالان صاحب رانت و یقه سفیدها بیشترین سود را بردند که این اقدامات اولین خیانت به شعار سال است.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه صنعتگران با این شرایط چطور می توانند با کالاهای خارجی رقابت کنند، اظهار کرد: آنقدر از دشمن در هر موضوعی استفاده نکنید. در عرصه اقتصادی صحبت از مدیران نالایق و رانتهای اقتصادی است. باید مجلس تفحص کند که در این شوک چه کسانی صاحب سود و سرمایه شدند و چه کسانی عامل این اتفاقات بودند.

وی یادآور شد: سال گذشته درباره 104 هزار میلیارد تومان تسهیلات وصول نشده بانکها در کمیسیون اقتصادی تفحصاتی را ارائه کردیم که اکنون این میزان به 110 هزار میلیارد تومان رسیده است. آن‌وقت چه خیانتی در حق زلزله‌ زده‌ها به خاطر 10 میلیارد کردید و شب عید آنها را خراب نمودید.

فلاحت پیشه افزود: مدیری که می گوید اقتصاد نامتعادل است مدیر لایقی نیست. شما عید مردم را خراب کردید اکنون مجلس باید براساس مصوبات خود به وظایف نظارتی‌اش عمل کند.

29215