منیره دادخواه
سوءهاضمه واژه‌ای عمومی‌است که به دسته‌ای از اختلالات مربوط به بخش فوقانی دستگاه گوارش اطلاق می‌گردد. ناراحتی‌هایی مثل درد ناحیه شکم، سوزش سر دل، ترش کردن، تهوع و استفراغ، احساس پری بعد از غذا، نفخ، آروغ زدن و بی‌اشتهایی، همگی علائمی‌هستند که تحت عنوان سوءهاضمه شناخته شده‌اند.ولی در کل عامل اصلی و شایع‌ترین علت سوءهاضمه، ریفلاکس یا برگشت محتویات اسیدی معده به مری است که در صورت بی‌توجهی یا عدم درمان، می‌تواند سبب زخم ناحیه انتهایی مری و سرطانی شدن آن گردد. در بسیاری از موارد علائم سوءهاضمه با کمی‌توجه به الگوی غذای مصرفی و تغییر شیوه زندگی براحتی برطرف شده و نیازی به مراجعه به پزشک و استفاده از دارو نیست.
سوءهاضمه ناشی از زخم و التهاب
زخم و التهاب دیواره معده یا اثنی عشر یکی دیگر از علل سوءهاضمه است.
زخم معده، معمولاً به دلیل عدم محافظت مناسب لایه پوششی دیواره داخلی در برابر اسید قوی معده ایجاد می‌شود.
در این شرایط بعد از تشخیص وجود زخم باید علت ایجاد آن تعیین گردد. شایع ترین عامل ایجاد زخم وجود نوعی باکتری در معده به نام هلیکو باکتر پیلوری است.
تقریباً40 تا 50 درصد افراد در معده خود این باکتری را دارند، ولی علائم و ایجاد زخم در حدود 10 درصد آنها مشاهده می‌گردد. نحوه دقیق انتقال این آلودگی هنوز مشخص نشده، ولی در کل رعایت اصول بهداشت فردی در پیشگیری از ابتلا موثر است. برای درمان باید زیر نظر پزشک متخصص از داروها و آنتی بیوتیک‌های مناسب برای یک دوره زمانی مشخص استفاده نمود.
در زمان درمان زخم معده رعایت بسیاری از مواردی که برای ریفلاکس بیان می‌شود، می‌تواند مفید فایده باشد.
سوءهاضمه بدون علت
سوءهاضمه گاهاً بی‌علت بوده و بدنبال بررسی‌های پزشکی هیچ اثری از ریفلاکس یا زخم در ناحیه مری، معده یا اثنی عشر مشاهده نمی‌گردد. در این شرایط بیمار نوعی احساس سوزش سر معده و درد در ناحیه بالای شکم دارد که امکان دارد در اثر عصبی شدن که به آن اصطلاحاً «معده عصبی» گفته می‌شود، نیز بروز کند. در این زمان دوری از تنش‌های عصبی و استرس و ایجـــاد آرامـش، خود عامل موثری در تخفیف درد و ناراحتی گوارشی خواهد بود.
سوءهاضمه ناشی از مصرف داروها
ســـوء‌هاضمه گاهی اوقات بدنبــال مصرف نادرست گروهـــی از داروها مثل داروهای ضــــدالتهاب غیر استروئیــدی (مثل آسپرین، دیکلوفناک، پیروکسیکام، ایندو متاسین، ایبو پروفن و...) ایجاد می‌شـــود. این داروها با مهار تولیـــد دسته‌ای از ترکیبات در بدن در کنار تخفیف التهاب و درد مفاصل، به مخاط دیواره معده آسیب زده و محافظت آن را در برابر اسید معده کاهش می‌دهند و در مراحل شدید تر حتی سبب زخم معده نیز می‌گردند. در این شرایط با نظر پزشک باید نوع داروی مصرفی تغییر کرده و اقدامات درمانی جهت بهبود سوءهاضمه صورت گیرد.
