مفاهیم مهم قانونی که پرستار ، پزشک ، ماما و پیراپزشک باید بداند

معاون فنی ، آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری گفت: پرستاری فعالیتی مبتنی بر عملکرد علمی، مهارتی، عاطفی ، اخلاقی و قانونی می باشد و هرگونه غفلت جزئی یا عملکرد نادرست و ناآگاهانه ممکن است هم برای بیمار و هم برای خود پرستار مشکلات جانی و حقوقی ایجاد کند. برای جلوگیری از این مسئله بهترین راه این است که هر پرستار از استانداردهای حرفه ای مراقبتی و قانونی آگاهی پیدا کند از آن تبعیت نماید و براساس آن خلاقیت و صلاحیت خود را به کار گیرد.

به گزارش ، دکتر ژاله عزتی در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی سازمان نظام پرستاری گفت: خدمات پرستاری و پزشکی یکی از نیازهای رو به تزاید جامعه در حال پیشرفت ایران است. گسترش و توسعه جامعه ، رشد جمعیت ، افزایش مشکلات سابق و پیدایش مشکلات نو پدید سلامت ، همگی از عواملی هستند که نیاز به شناخت و گسترش روشهای توسعه سلامت را در آحاد جامعه روز افزون می کند.

وی تصریح کرد: پرستاری فعالیتی مبتنی بر عملکرد علمی، مهارتی، عاطفی ، اخلاقی و قانونی می باشد و هرگونه غفلت جزئی یا عملکرد نادرست و ناآگاهانه ممکن است هم برای بیمار و هم برای خود پرستار مشکلات جانی و حقوقی ایجاد کند. برای جلوگیری از این مسئله بهترین راه این است که هر پرستار از استانداردهای حرفه ای مراقبتی و قانونی آگاهی پیدا کند از آن تبعیت نماید و براساس آن خلاقیت و صلاحیت خود را به کار گیرد.

معاون فنی ، آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری اظهار داشت: با توجه به پژوهش های انجام شده در جهان و ایران متاسفانه خطاهای پزشکی هم جزء مهمترین علل مرگ و میر در دنیا قرار گرفته است. پرستاران با حضور دائمی خود در مراقبت های بیمار می توانند به عنوان گزارش دهنده و پیشگیری کننده از عواقب خطاها و قصور پزشکی و پرستاری باشند.

وی خاطر نشان کرد: از سوی دیگر از نظر مراجع قانونی ، پرستاری یک حرفه مستقل شناخته می شود، از این رو امروزه بر خلاف گذشته پرستاران نیز مورد باز خواستهای قانونی قرار می گیرند و خود مسئولیت کار خود را بر عهده دارند زیرا که پرستاری شغلی مستقل و به موازات پزشکی می باشد.

عزتی افزود: بنابراین قطعأ و حتمأ پرستاران باید از استانداردهای حرفه ای قانونی و مراقبتی آگاهی پیدا کنند و از آن تبعیت نموده و براساس آن خلاقیت و صلاحیت خود را به کار گیرند همچنین محدودیت های قانونی را در عملکرد روزانه خود شناخته و رعایت کنند. پاره ای از این مفاهیم قانونی که دانستن آن ها اهمیت ویژه ای برای هر پرستار، پزشک ، ماما و پیراپزشک دارد:

1- خطا :

وقایع زیانبار و اشتباهاتی است که در تمامی روند پذیرش تا ترخیص بیمار و مددجو اتفاق می افتد و با علم و تلاش پزشکی قابل پیشگیری می باشد. این خطاها شامل اشتباهات پرسنل تیم بهداشتی درمانی ( پرستاران، پزشکان، ماماها، مسئولان اتاق عمل ، تکنسین های آزمایشگاهی، رادیولوژی) حتی نقص در وسایل و تجهیزات تشخیصی درمانی می باشد.

2- جرم:

به معنی گناه، در اصطلاح حقوقی عمل مثبت یا منفی است که قانون آن را منع کرده و برای ارتکاب آن جرائمی مقرر شده است. به موجب ماده 2 قانون مجازات اسلامی هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم محسوب می شود.

3- قصور:

در اصطلاح حقوقی عبارت است از ترک یک قانون الزامی بدون اینکه مسامحه ای در آن باشد ماده 336 قانون مجازات اسلامی : قصور به معنی تقصیر اعم از بی احتیاطی ، بی مبالاتی ، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی است.

4- بی مبالاتی :

شدیدترین نوع قصور و خطای جزایی است. بی مبالاتی اقدام به امری است که مرتکب نمی بایست به آن مبادرت نموده باشد مانند جاگذاشتن گاز و ...

5- بی احتیاطی (غفلت) :

خودداری از امری است که مرتکب می بایست به آن اقدام نموده باشد یا به عبارتی ترک فعلی که از سوی اهمال و سهل انگاری و فراموشی سر می زند. کاری را که فرد می بایست انجام دهد از روی غفلت انجام نمی دهد. به عنوان مثال : عدم مشاوره ، عدم معاینه ضروری قبل از عمل .

6- دست زدن به عملی که مرتکب از نظر مادی و معنوی برآن تسلط ندارد. مانند عدم تصمیم گیری به موقع نداشتن سرعت عمل برای انجام عمل جراحی .

7- عدم رعایت نظامات دولتی :

عدم توجه به آئین نامه ها و بخشنامه ها و دستورالعمل ها مانند عدم پذیرش بیماران اورژانسی و انجام اقدامات اولیه .

8- تقصیر:

به معنی کوتاهی کردن و سستی و خطا کردن است . بی احتیاطی و غفلت از نظر حقوق مدنی ( ترک عملی که فرد ملزم به انجام آن است یا ارتکاب عملی که از انجام دادن آن منع شده است . قانون گذار در ماده 336 قانون مجازات اسلامی تقصیر را به جای خطا به کار برده است . تفاوت قصور با تقصیر در این است که قصور به خطایی اطلاق می شود که از روی سهو سرزند.

ایجاد رده پرستار قانونی در لایه های شغلی پرستاری از مهم ترین و ضروری ترین اقدام در نظام سلامت کشور است . مهم است که مسئولان نظام سلامت کشور با برگزاری دوره های کارشناسی ارشد پرستار قانونی این کمبود مهم را بهبود بخشند.