وقتی صحبت از زیبایی های طبیعی به میان می آید بدون شک، پارک های ملی شناخته شده در جهان به خاطر می آیند. اما پارک ملی حفاظت شده شناور؟! پارک ملی شناوری که در این مطلب به معرفی آن می پردازیم یکی از خارق العاده ترین شگفتی های طبیعت محسوب می شود. تصور کنید بر روی جایی ایستاده اید که بر روی آب شناور است. این به هیچ وجه سکانسی از یک فیلم نیست؛ بلکه چیزی است که در کشور رویایی هند هر روزه به واقعیت تبدیل می شود. در شمال شرقی هند ایالتی به اسم مانیپور Manipur هست که دریاچه ای تماشایی و در عین حال عجیب به نام دریاچه لاک تک Loktak دارد. این دریاچه به دریاچه هزار جزیره شناور شهرت دارد. بر روی این دریاچه توده های گیاهی وجود دارند که درست مثل جزیره به نظر می آیند و از آنجایی که شناور هستند به اینجا لقب دریاچه شناور را داده اند. اندازه این جزایر شناور مختلف است و بسیاری از آنها قادرند وزن شما و دوستان شما را تحمل کنند و همچنان بر روی آب شناور باشند. برای آشنایی بیشتر با این شگفتی های طبیعی خیره کننده با همگردی همراه باشید:
سبک زندگی باستانی پارک ملی شناور حفاظت شده
در دریاچه لاک تک Loktak در شمال شرقی هندوستان و ایالت مانیپور Manipur، به نظر می رسد نشانه های قرن بیست و یکم از روی زمین محو شده است. ماهی گیران تنها در قایق های کوچک خود نشسته اند و تور های ماهی گیری خود را به درون آب می اندازند. زمانی که خورشید در حال غروب کردن است، سکوت این منطقه تنها توسط برخورد یک پارو با آب بر هم می خورد؛ آن هم زمان که ماهی گیران سعی می کنند تله های ماهی تهیه شده از چوب بامبو را که قرن هاست به همین شکل طراحی می شود پنهان سازند. شب با خود چهره مدرنیته را به این منطقه می آورد. هر شب، صد ها لامپ کوچک مینیاتوری که برای جذب کرن حشرات بر روی گیاهان آویزان شده اند روشن می شوند و ماهی ها را به تله ها می کشانند.
اکوسیستم ظریف پارک ملی شناور
وقتی از بالا به پارک ملی شناور نگاه می کنید، دریاچه 240 هزار کیلومتر مربعی لاک تک Loktak به نظر به دریاچه ای پر از جزیره های کوچک شباهت دارد. اما آنها جزیره نیستند؛ بلکه فومدی هستند؛ انبوه گیاهی مخلوط با خاک و مواد ارگانیک در حال تجزیه شناور بر روی آب. بخش سبز رنگ فومدی در بالاترین نقطه آن و روی آب قرار گرفته و توده اصلی آن در سطح زیرین و زیر آب قرار دارد و مانند یک توده یخ بر روی آب شناور است؛ این حالت به فومدی اجازه می دهد در طول فصل خشکی، ریشه های خود را به کف دریاچه برساند. وقتی در فصل زمستان بارندگی کم می شود و سطح آب دریاچه پایین می رود ریشه های این گیاهان به کف دریاچه می رسد و فومدی ها دوباره رشد می کنند. این ریشه ها مواد غذایی را از کف دریاچه جذب می کنند و در فصل بارانی که بلافاصله بعد از فصل خشکی می آید، دوباره به سمت بالا هدایت می شوند. گیاه فومدی در مانیپور Manipur به طور طبیعی بر اثر جمع شدن تدریجی گیاهان شناور بر روی آب در طول سال ها به وجود می آید. ضخامت این توده های ممکن است به نزدیک 2 متر برسد.
تنها پارک ملی شناور حافظت شده در جهان
گیاهان فومدی برای بقای دریاچه لاک تک Loktak حیاتی هستند. ماهی گیران از این توده های گیاهی استفاده می کنند تا حصار های دایره ای شکلی برای پرورش انواع ماهی بسازند. نزدیک به 4000 نفر از این ماهی گیران و خانواده هایشان در کلبه های کوچکی که روی فومدی ساخته شده و از میله ها و ورقه های فلزی، بامبو، چوب و سنگ تشکیل شده اند. این کلبه ها که به طرز کاملا مناسبی صرفه جویانه و در بیشتر فصل های سال به طرز کلافه کننده ای گرم هستند، به اندازه یک تختخواب حصیری، لوازم اولیه آشپزی، یک جعبه پر از لامپ اضافی و چیزهای کوچک دیگر فضا دارند. خانواده های این منطقه، بچه های خود را به تنها مدرسه ابتدایی شناور در جهان، که در اوایل سال 2017 افتتاح شده است می فرستند؛ این مدرسه نه تنها به آموزش بچه های آن منطقه می پردازد، بلکه برای بزرگ سالان نیز امکانات آموزشی فراهم می سازد. فومدی های دریاچه لاک تک Loktak، زیستگاه آهو های رقصان سانگای نیز هستند؛ آهو هایی که سم های آنها در طی سالیان طولانی، برای قدم گذاشتن روی سطح اسفنجی فومدی ها دچار دگرگونی تدریجی شده و تکامل یافته اند. در سال 1977 بزرگ ترین فومدی دریاچه، که 40 کیلومتر مربع مساحت دارد، برای محافظت از آهو های سانگای که در معرض انقراض هستند، با عنوان پارک ملی کیبول لامجاو Keibul Lamjao National Park انتخاب شده است. امروزه این پارک، تنها پارک ملی حفاظت شده شناور در جهان به شمار می رود.
مادر یک قوم
قوم متئی Meitei که اکثریت قومی ایالت مانیپور Manipur را تشکیل می دهند، صد ها سال است که در مانیپور Manipur زیست می کنند. همانگونه که جامعه هندو در کشور هند، رودخانه گنگ River Ganges را به عنوان الهه مادر زنده می بینند، قوم متئی Meitei نیز دریاچه لاک تک Loktak را با عنوان "مادر" خود و فراهم کننده زندگی برای همه می شناسند. در معبدی در تانگا Thanga که یک روستا در یک شبه جزیره در جنوب شرقی دریاچه است، زن های محلی، صحنه هایی از داستان خلقت جهان در اعتقادات متئی Meitei را بازسازی می کنند. حرکت های جادویی دستان آنها داستان این که چگونه آب به این منطقه آمد و به فراخواندن الهه های آب از درون دریاچه پرداخت را بیان می کند.
فومدی ها در آستانه فروپاشی
اما مناظر این منطقه در حال تغییر هستند. در دهه 1980، برای فراهم نمودن انرژی برق برای ایالات شمال شرقی هندوستان، سد در جنوب دریاچه لاک تک Loktak Lake ساخته شد و به همین دلیل، سطح آب دریاچه در طول سال بالاتر از حد معمول باقی می ماند. این موضوع باعث می شود فومدی ها نتوانند ریشه های خود را به کف دریاچه برسانند. در نتیجه نمی توانند در فصل زمستان دوباره رشد کنند و بنابراین به علت عدم توانایی در جذب مواد غذایی، به تدریج نازک تر و ضعیف تر شده، در حال فروپاشی هستند.
تحت نظارت چشم های مراقب
بتازگی، کسانی که در دریاچه یا اطراف آن زندگی می کنند قدم هایی برای نجات دادن فومدی ها برداشته اند. اونام مایپاکچاو 58 ساله که یک فعال اجتماعی و رییس موسسه توسعه اکوتوریسم لاک تک Loktak می باشد می گوید : "فومدی ها جهت پرورش ماهی و در بر گرفتن کلبه های ماهی گیران، برای مردم لاک تک Loktak و مانیپور Manipur حیاتی هستند."
مایپاکچاو که در تانگا Thanga به دنیا آمده و بزرگ شده است، اعتقاد دارد که مشکلات به وجود آمده توسط سد ها قابل حل شدن هستند. ابتدا او پیشنهاد می کند که در فصل های مختلف، سد باز شود تا بعضی از گیاهان فومدی و آب گل آلود بتوانند در فصل های بارانی روی آب شناور شوند. روش دوم پیشنهادی او این است که مردم محلی، آنگونه که قرن ها انجام می شده است، فومدی های شناور را با دست تمیز و قطع کنند.
یک منظره خیره کننده
در دهه های اخیر، ایالت مانیپور Manipur بخاطر درگیری های خشن بین ارتش هندوستان و گروه های مختلف شورشی، آوازه ای منفی پیدا کرده است. به همین دلیل، با وجود زیبایی دریاچه لاک تک Loktak، افراد غیر محلی بسیار کمی از آن بازدید می کنند. اما محیط طبیعی و فرهنگ تنها پارک ملی حفاظت شده شناور در جهان به اندازه غروب های آن خیره کننده و افسونگر است و با وجود این که از دید شما خارج می شوند، به مدت طولانی در خاطرتان باقی خواهد ماند.