قانون-اساسی-جمهوری-اسلامی

عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

در گفت وگو با حجة الاسلام عباس کعبی

حجه الاسلام کعبی: «قانون اساسی» از مفاهیم سهل و ممتنع است. کاربرد روزنامه ای و غیر فنی این دانشواژه به وسیله طبقات و اقشار گوناگون موجب شده است که هر کسی به راحتی به خود اجازه دهد در زمینه قانون اساسی اظهار نظر کند و دیگران را دعوت به عمل بر طبق قانون اساسی نماید

قانون اساسی جمهوری اسلامی، که جمهوری بودن نظام سیاسی کشور را به طرق مختلف تضمین کرده است اصل تفکیک قوا، محوریت مردم در شکل گیری نظام و نیز اداره امور کشور به اتکای آرای عمومی در نظام جمهوری اسلامی را مورد پذیرش قرار داده و تمهیداتی را برای تحدید قدرت دول، محو استبداد، نهادینه کردن آزادی، مقابله با فساد و سوء استفاده از قدرت را پیش بینی کرده است.

از زمینه های بارز قابل بررسی در خصوص امکان تحقق شعارهای انقلاب پس از پیروزی، ویژگیهای میثاق ملی نظام تازه تاسیس می باشد

قانون اساسی, مبیّن و متضمن روابط و حدود وظایف و تکالیف و متقابلاً امتیازات و اختیارات اساسی ملت و دولت یعنی شخصیت های حقیقی و مقامات و شخصیت های حقوقی و نهادهای ملی و دولتی به ویژه قوا و ارکانِ رهبری, مقننه, اجرایی, قضایی و دفاعی در نظام سیاسی است

واژه «قانون»، معرب کلمه یونانیûkanon‎ است که معانی مختلفی چون روش، قاعده، ترتیب، رسم، دستور و اصل هر چیز برای آن ذکر شده است و در اصطلاح، مجموعه ای از بایدها و نبایدها، حقها و تکلیفها و ضابطه ای کلی است که حیطه عملی و کاربردی همه افراد جامعه از آن شناخته شود

آنچه در این گفتار، مورد پژوهش قرار گرفته، حقوق ملت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. یکی از برجستگیهای چشمگیر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران توجه به حقوق مردم و آزادیهای عمومی و اجتماعی است؛ به همین جهت یک فصل از قانون اساسی به حقوق ملت اختصاص داده شده است

از آنجا که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به دنبال پی ریزی نظامی مکتبی است، اصول متعددی از آن بیانگر حاکمیت دینی می باشد

قانون اساسی یکی از مهم ترین نهادهای سیاسی مدرن و مرجع تغییرات ساختاری دولت و قوانین نهاد سازی سیاسی در کشورها می باشد