همدان، که عرب آن را «همذان» می نویسد،(1) همان هگمتانه و اکباتانای قدیم است که مرکز ماد بوده است. مستوفی نخستین سازنده این شهر را جمشید پیشدادی نامیده که بعد از خرابی دوباره به دست همو تجدید عمارت شده است.(2) همدان در سال 23 ق توسط مسلمانان فتح شد.(3)