ولایت‌فقیه

این کتاب در اصل, سیزده سخنرانی بوده است که امام خمینی در فاصله اول بهمن 1348 تا بیستم همان ماه در ایام اقامت در نجف اشرف ایراد فرمودند1 و در پاییز سال 1349 پس از ویرایش و تأیید ایشان اولین بار در بیروت به چاپ رسید.

آقای افروغ اظهار می دارند که جریان سکولار هیچ گاه نمی تواند در کشور ما ریشه داشته باشد؛ زیرا که پیشینه تاریخی ما و دین ما در واقع ضد سکولارند. فرهنگ ما نه سابقه فرهنگ مسیحی غربی را داشته و نه دین ما، دین مسیحیت تحریف شده بوده است. بنابراین، جریانی که اخیرا مطرح شده و عمدتا شعار سکولاریسم را مطرح می کند، نگاهی تقلیدی به غرب دارد.

مساله ولایت و حاکمیت فقیه از دیر باز در خلال مباحث فقهی امری ملموس و غیرقابل انکار بوده و در بستری بسیاروسیع در ابواب مختلف فقه، از حاکم و حکومت و سلطان عادل یاد شده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (قدس سره) , واژه ها و موضوعاتی شایع و رایج شد, که پیش از آن یا وجود نداشت مانند: سپاه پاسداران و بسیج, امداد امام و مانند آن و یا مردم با آن واژه ها مانوس نبودند, مثل:

بنده بحثهایی را که درباره اثبات یا نفی ولایت فقیه مطرح می شود، مثبت تلقی می کنم؛ اگر چه شیوه نشر و ادبیات برخی طراحان این مسائل را کاملاً سیاسی می بینم.

ولایت فقیه، به عنوان یکی ازاصول ذاتی و اساسی ترین اصل محوری نظریه جمهوری اسلامی، مورد نظر امام خمینی بوده است و اساسا چنین برداشتی از نظریه جمهوری اسلامی با چنین شعاع و ابعادی - همچنان که پس از حضور حضرت امام در ایران و پس از پیروزی انقلاب اسلامی عملاً حضور و فعالیت ولایت فقیه و اقدام آن در نقش رهبری انقلاب مورد نظر و استقبال همگان بود - به تبع در ...

در صحیحه زراره از امام محمّدبن علی علیه السلام روایت می کند که حضرت فرمود:

بیش از بیست سال است که اصل ولایت فقیه رسماً و عملاً بر کشور اسلامی ایران سایه افکنده و ملت بزرگ و رشید ما را زیر بال و پر خود گرفته است و مردم هوشمند و متدین ما نیز چه به استناد عقاید مذهبی خود و چه به ملاحظه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصل یاد شده را گردن نهاده و حاکمیت آن را پذیرا شده اند.

در این نوشتار که به واقع نگاهی کوتاه و اجمالی به موضوع «ولایت فقیه» در بستر تاریخی آرای فقیهان دارد، از موضوعاتی چون جایگاه مبحث ولایت فقیه در کلام، شیوه عملی ونظری مواجهه برخی از فقیهان با مسأله حکومت در عصر خود و انتصابی بودن حاکمیّت فقیه از سوی امام معصوم سخن به میان آمده است.

همان گونه که هر دانشی مبادیی دارد, مسائل هر دانش نیز دارای مبادیی است, از این روست که باید گفت ولایت فقیه نیز برای خود مبادیی دارد که در هنگام بحث از این مقوله, باید بدان نظر داشت: تعیین جایگاه و تبیین مفهوم ولایت فقیه, از جمله مبادی آن است که در این گفتار به اختصار به آن پرداخته می شود.