مانیتورینگ ساختمان‌های مهم، اعمال ضوابط و مقررات ایمنی ساختمان، تجهیز و ساماندهی مراکز آتش‌نشانی و توجه به پرسنل آتش‌نشانی اگر سرعت بیشتری بگیرد شهر از محاصره آتش نجات خواهد یافت و آتش‌سوزی خسارت‌های جانی و مالی کمتری بر جای خواهد گذاشت.
به گزارش به نقل از روزنامه جوان، اگر زلزله‌ای در شهر بیاید، شهر در محاصره آتش قرار خواهد گرفت. در کنار حادثه زلزله که خود به نوعی به گسترش آتش منجر خواهد شد، وجود ساختمان‌ها، انبار‌ها و مراکز تجاری ناایمن نیز شهر را آبستن آتش‌سوزی می‌کند. تجربه تلخ آتش‌سوزی در پلاسکو، خیابان جمهوری و میدان ولیعصر (عج) هرگز از ذهن شهر و شهروندان پاک نخواهد شد. وجود بافت‌های فرسوده و ناایمن و همچنین بافت متراکم شهری و نبود تجهیزات برای اطفای حریق در مراکز مسکونی و تجاری و حتی اداری سبب شده است شهر در روز چندین بار در محاصره آتش قرار بگیرد.
گام‌های کند برداشته شده در جهت کنترل و تجهیز مراکز برای اطفای حریق و پیشگیری سبب شده تا شهر تهران با جمعیت 13 میلیونی از خسارت‌های جانی و مالی آتش‌سوزی در امان نباشد. بی‌توجهی مدیریت شهری در دهه‌های گذشته کار را به جایی رسانده که این شهر در زمان آتش‌سوزی‌های مهیب عملاً نتواند کاری از پیش ببرد و این آتش است که همه چیز را می‌سوزاند و خاکستر بر جای می‌گذارد. در دوره چهارم و پنجم مدیریت شهری، توجه به توسعه ایستگاه‌ها تا حدودی مورد توجه قرار گرفت. حوادث پیش آمده سبب شده تا نگاه لوکس به ایمنی تغییر کند و روش‌ها و تجهیزات جدید برای پیشگیری و مهار آتش مورد استفاده قرار گیرند. هرچند هنوز هم با توجه به وسعت 700 کیلومترمربعی و بافت متراکم موجود در پایتخت، آتش حرف اول را می‌زند، اما هوشمندسازی و مانیتورینگ آنلاین ساختمان‌های مهم پایتخت، استفاده از بالگرد و تجهیزات مدرن در کنار توجه به ایمنی ساختمان و سازه‌های شهری و صدور اخطار‌های متعدد برای ساختمان و برج‌های ناایمن، دقت و نظارت بر اعمال ضوابط و مقررات ایمنی هر چند کند، ولی در حال انجام است تا شهر از محاصره آتش درآید.
ساختمان‌های ناایمن در محاصره آتش
حادثه آتش‌سوزی در خیابان جمهوری، انفجار مهیب در شهران بر اثر ترکیدن لوله گاز، آتش‌سوزی انبار بایگانی یکی از وزارتخانه‌ها در میدان ولیعصر همچنین حادثه تلخ فروریختن ساختمان پلاسکو بر اثر آتش‌سوزی توجه‌ها را به سمت تجهیزات آتش‌نشانی جلب کرد. در حادثه پلاسکو هر چند گفته شد که آتش‌نشانی از تمام ظرفیت‌های خود استفاده کرد، اما عملاً در اطفای حریق موفق نبود و نتیجه آن هم فروریختن قدیمی‌ترین ساختمان بلندمرتبه شهر تهران بود. در واقع می‌توان گفت: کمبود و فرسودگی دستگاه‌های آتش‌نشانی با حادثه پلاسکو علنی شد. در همان مقطع هم اعلام شد که از 141 دستگاه خودروی آتش‌نشانی تهران، 56 دستگاه فرسوده و از رده خارج هستند. وجود ساختمان‌ها، مراکز خرید و انبار‌ها در نقاط قدیمی شهر به خصوص در حوالی بازار تهران و تراکم بافتی این مناطق سبب شده است تا هر لحظه این ساختمان‌ها که از تجهیزات ایمنی مدرن بی‌نصیب مانده‌اند در محاصره آتش قرار بگیرند. نبود امکانات از یک سو و کالبد شهری از سوی دیگر کوچک‌ترین حادثه را به فاجعه تبدیل خواهد کرد. خسارت و تلفات آتش‌سوزی همواره بسیار بالاست و این هزینه‌ها به شهر و شهروندان تحمیل می‌شود. در این خصوص یکی از موارد ضروری برای حوادث حریق وجود هلی‌کوپتر‌ها در مراکز سازمان آتش‌نشانی است تا در موارد مشابه برای ساختمان‌هایی که معابر و خیابان‌ها برای رسیدن سریع ماشین‌های آتش‌نشانی مانع می‌شوند، از این هلی‌کوپتر‌ها استفاده شود.
مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی تهران اواخر سال گذشته در نشستی عنوان کرده بود که تجهیزات سازمان آتش‌نشانی با 5 هزار پرسنل برای روبه‌رو شدن با حوادث شهری در شرایط اضطرار نگران‌کننده است. به هر حال دو سال پس از حادثه پلاسکو و با انتقاد و پیگیری برخی اعضای شورای شهر مقرر شد از محل دو درصد عوارض شهرداری، 140 میلیارد تومان برای ارتقای تجهیزات آتش‌نشانی تخصیص یابد.
علاوه بر این، اعضای شورای پنجم هنگام تصویب مصوبه‌ای در خصوص اخذ عوارض ایمنی از ساختمان‌ها، در تبصره‌ای قید کردند که 100 درصد عوارض ایمنی به حساب سازمان آتش‌نشانی واریز شود تا این سازمان نیز هزینه را صرفاً صرف احداث ایستگاه و خرید تجهیزات کند. همچنین اوایل سال جاری داوری از ورود برخی تجهیزات خریداری شده که قراردادشان سال گذشته بسته شده بود، خبر داد و گفت: سال گذشته قرارداد 21 دستگاه نردبان و بالابر با یک برند معتبر خارجی بسته شد که این تجهیزات به تدریج وارد کشور شده است.
نظارت بر خرید تجهیزات آتش‌نشانی
رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش که آیا در خرید تجهیزات آتش‌نشانی، نظارتی وجود دارد یا خیر؟ توضیح داد: با توجه به اینکه شهر تهران گسترده است و نیاز‌های مختلفی دارد، بنابراین وقتی تجهیزاتی به یک منطقه تخصیص می‌یابد، لزوماً نمی‌توان گفت که همه شهر را پوشش داده است. از طرفی تجهیزاتی که تهیه می‌شود باید متناسب و استاندارد باشد و تلاش می‌شود منابع در این مسیر به درستی هزینه شود.
رصد آنلاین ساختمان‌های مهم پایتخت
در همین راستا، مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران از اجرای طرح مشترک با سازمان آتش‌نشانی برای مانیتورینگ برخی از ساختمان‌ها خبر داد و گفت: بر اساس این طرح قرار است برخی از ساختمان‌های بلندمرتبه و ساختمان‌های مهم دولتی و ادارات همچون بانک‌ها به سیستم مرکزی آتش‌نشانی وصل و به‌صورت 24 ساعته مانیتور شوند.
سید حمید موسوی با بیان اینکه اجرای این طرح موجب می‌شود در صورت بروز هر گونه حادثه نیرو‌های آتش‌نشانی بی‌درنگ وارد عمل شوند، عنوان کرد: طرح مانیتورینگ با انجام مطالعات لازم هم اکنون در مرحله برآورد قیمت سیستم‌ها و برگزاری مناقصه است. به گفته وی، اتصال ساختمان‌های مهم به سیستم مرکزی آتش‌نشانی و مانیتورینگ شبانه‌روزی آن‌ها به صورت داوطلبانه انجام می‌شود و هدف از اجرای طرح آن است که در کنار تهیه ابزار و تجهیزات مورد نیاز سازمان آتش‌نشانی، از تکنولوژی‌های روز در راستای مدیریت بحران استفاده شود.
موسوی به توافق معاونت‌های شهرسازی و خدمات شهری برای تشکیل کمیته مناطق پرداخت و گفت: دستورالعمل راه‌اندازی کمیته به مناطق ابلاغ شده و قرار است موضوع ایمنی ساختمان‌ها در 22 منطقه تهران با حضور نماینده دادستان و کلانتری در کنار نماینده‌های شهرداری بررسی شود.
مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران افزود: وظیفه این کمیته در مرحله اول رصد و صدور اخطاریه به متخلفان و در مرحله بعد ورود قضایی به موضوع بر اساس بند 14 ماده 55 قانون شهرداری‌هاست. موسوی همچنین از اعطای اختیارات لازم به مناطق برای افزایش ضریب ایمنی ساختمان‌ها خبر داد و گفت: بر اساس توافق اداره کل معماری و ساختمان شهرداری تهران با سازمان آتش‌نشانی، قرار است موضوع توسعه شیر‌های هیدرانت در محلاتی که خودرو‌ها و موتور‌های آتش‌نشانی نمی‌توانند به آن‌ها نفوذ کنند به‌طورجدی پیگیری شود و تجهیزات آتش‌نشانی، متناسب با وضعیت معابر اصلاح شود.
نصب «جعبه نقشه عملیاتی حریق» در ساختمان‌های بلندمرتبه از دیگر تفاهمات معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با سازمان آتش‌نشانی است که دستورالعمل اجرایی آن از ابتدای اسفند ماه به مناطق ابلاغ و نصب آن به عنوان یکی از شروط صدور پایان کار الزامی شد. مدیر کل معماری و ساختمان شهرداری تهران زمان اجرای این طرح در ساختمان‌های مهم تجاری، اداری و عمومی را ابتدای سال 97 معرفی کرد و گفت: ساختمان‌ها را موظف کرده‌ایم آخرین نقشه‌های ساخت و وضع موجود ملک اعم از نقشه‌های محاسباتی، معماری، تأسیسات مکانیکی و برقی را در جعبه تعبیه کنند تا در صورت بروز آتش‌سوزی، مأموران آتش‌نشانی اطلاعات اولیه از ساختمان را در اختیار داشته باشند.
تعامل با آتش‌نشانی برای افزایش ایمنی
محمود قدیری، معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران به ایسنا گفت: یکی دیگر از برنامه‌هایی که مد نظر داریم مربوط به نظام بازرسی ایمنی است که قبلاً هم این کار را انجام می‌دادیم، اما با توجه به مصوبه شورای شهر ملزم شدیم تا نظام بازرسی ایمنی را فعال‌تر کنیم. در سال 95 ما 7500 ساختمان را شناسایی کرده‌ایم که در رده‌های پرخطر، میان خطر و خیلی پرخطر قرار می‌گرفتند و در سال گذشته این میزان به 21 هزار و 696 ساختمان شناسایی شده رسید.
وی نیز اجرای مانیتورینگ اعلام حریق را یکی دیگر از برنامه‌های سازمان آتش‌نشانی عنوان کرد و گفت: مدت‌ها به دنبال این بودیم که ساختمان‌های پرخطر را به این سیستم متصل کنیم و در این شرایط در صورتی که اتفاقی در این ساختمان‌ها بیفتد سریعاً در اتاق کنترل این مسئله اعلام می‌شود که این اتفاق سرعت پاسخ را کاهش می‌دهد. یکی دیگر از محسنات این اتفاق این است که ما می‌توانیم بازدید‌های دوره‌ای از این ساختمان‌ها داشته باشیم. اهمیت این موضوع از آنجایی است که خیلی اوقات ساکنان زمانی متوجه حریق می‌شوند که از آغاز آن گذشته است و با این کار زودتر متوجه آن می‌شویم.
معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران افزود: این کار بیش از 35 سال است که در دنیا انجام می‌شود و امروز با توجه به پیشرفت تکنولوژی به شکل ساده‌تری می‌شود آن را انجام داد.
قدیری اضافه کرد: در نظر داریم انجام این کار را برون‌سپاری کنیم و با توجه به اینکه اتصال ساختمان‌ها به این سیستم داوطلبانه است، آبونمانی دریافت می‌شود که هم می‌تواند به عنوان یک منبع پایدار برای سازمان در نظر گرفته شود و هم بخشی از هزینه پیمانکار از آن پرداخت می‌شود. ضمن اینکه انجام این کار و هزینه‌هایی که دارد نیز از این طریق تأمین می‌شود. به گفته قدیری، این شرایط در حالی است که تمام این کار‌ها و ایجاد شرایط حفاظتی برای این صورت می‌گیرد تا اگر روزی اتفاقی افتاد از بیشتر شدن آن جلوگیری کنند، بنابراین توجه به اهمیت این مسئله و انجام کار فرهنگی در این زمینه بسیار اهمیت دارد و در سازمان آتش‌نشانی نیز معاونت اجتماعی برنامه‌هایی در نظر دارد که با همکاری رسانه‌ها پیگیری خواهد شد لذا اگر رفتار مردم در این زمینه مد نظر قرار بگیرد، بسیار بیشتر از تمهیدات ساختاری می‌تواند مفید باشد.
