اخیرا حجت الاسلام احمد منتظری در مصاحبه با برنامه «خشت خام» این ادعا را مطرح می‌کند که ماجرای جاسازی مواد منفجره در ساک زائران حج، توسط سید مهدی هاشمی، برادر داماد آیت‌الله منتطری که در سال 1366 به جرم قتل آیت‌الله شمس آبادی و افراد دیگر اعدام شد، انجام نشده است. وی این ماجرا را به شش پاسدار نزدیک به مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی نسبت می‌دهد.
منتظری در این باره در گفت‌و‌گو با ایرناپلاس بر این ادعا پافشاری می‌کند، اما از اینکه این اشخاص چه کسانی بودند یا به دستور آیت‌الله هاشمی این اقدام را کرده‌اند یا نه، اظهار بی‌اطلاعی می‌کند. او در عین حال علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی را به عنوان مطلع معرفی می‌کند اما شمخانی نیز این ماجرا تکذیب می‌کند.
در همین راستا با عباس سلیمی نمین، رئیس دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران به گفت‌و‌گو نشستیم تا از جزئیات بیشتر ماجرا مطلع شویم. مشروح این گفت‌و‌گو در ادامه می‌آید:
اخیرا فرزند مرحوم آیت‌الله منتظری مدعی شدند، ماجرای جاسازی مواد منفجره در ساک گروهی از حجاج در دهه شصت، توسط گروهی از پاسداران نزدیک به مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی انجام شده است و آقای شمخانی از آن جزئیات آن اطلاع دارند اما ایشان ماجرا را تکذیب کردند. اطلاعات و اسناد تاریخی در این باره وجود دارد؟
سلیمی نمین: اطلاعات تاریخی ما کاملا این ادعا را نقض می‌کند. این ادعا به هیچ وجه درباره آقای هاشمی صادق نیست، ایشان در آن زمان اعتقادات و رویکرد شفافی داشتند که نشان می‌دهد به دنبال بسط و گسترش ارتباطات با عربستان بودند و بعضا به نوعی از عربستان حمایت می‌کردند که مورد انتقاد واقع می‌شد. بنابراین، به هیچ وجه نمی توان رویکرد ایشان با عربستان را نظامی و خصمانه دانست؛ چنین اظهاراتی منطقی و اصولی نیست.
ضمنا اگر ایشان بنا داشتند حرکتی علیه عربستان انجام دهند، ازاین ابزار استفاده نمی‌کردند. کسانی از این ابزار استفاده کردند که بنا داشتند این ماجرا مستمسکی برای ضربه زدن به نیروهای حامی انقلاب اسلامی در عربستان و خصمانه شدن روابط میان ایران و عربستان شود. چراکه مطلع بودند وسایل زائرین به وسیله دستگاه چک می‌شود و سعودی‌ها آن زمان موشکافانه زائران و وسایل آن‌ها را چک می‌کردند تا چیزی از طریق زائرین به آنجا انتقال پیدا نکند. در واقع اینها با علم به اینکه این مواد منفجره در عربستان کشف خواهد شد، دست به چنین اقدامی‌زدند.اگر آقای هاشمی بنا داشتند اقدامی علیه عربستان انجام دهند، قطعا می‌توانستند از راه‌های سهل‌تری چنین کاری کنند. مثلا می‌توانستند از طریق زمینی نیرو به عربستان بفرستند و اصلا دست به چنین کاری نمی‌زدند.
چه شواهدی درباره اینکه سید مهدی هاشمی این اقدام را برنامه‌ریزی و اجرا کرده بود، وجود دارد؟
سلیمی نمین: سید مهدی هاشمی علاوه بر اینکه بعدها اقرار به چنین اقدامی‌کرد، سابقه فراوانی در رابطه با انجام چنین اقداماتی داشت. به طور مثال، در رابطه با نیروهای مخالف دولت دست نشانده بحرین نیز چنین کرد؛ مخالفان دولت بحرین هیچ‌گاه دست به اقدام مسلحانه علیه دولت نزده و نمی‌زنند، عمده فعالیت آن‌ها سیاسی و فرهنگی است اما سید مهدی هاشمی، تعدای آلات نظامی و وسایلی از جمله پوتین‌هایی با برند «کفش ملی» برای آن‌ها فرستاده بود و موجب شد نیروهای حامی انقلاب اسلامی در بحرین، در سطح وسیعی سرکوب شوند. زمانی که مهدی هاشمی از سوی آیت‌الله منتظری به عنوان مسئول واحد نهضت‌های آزادی بخش سپاه پاسداران تعیین شد، از این قبیل کارها، فراوان انجام داد.
چرا باید دست به چنین اقداماتی می‌زد؟
سلیمی نمین: در راستای ضربه زدن به انقلاب اسلامی و حامیان آن در کشورهای دیگر. مهدی هاشمی در سال‌های پیش از انقلاب با ساواک همکاری می‌کرد، و شاید پیچیده‌ترین پروژه ساواک که درگیری میان نحله‌های مختلف شیعی در کشور بود را اجرا کرد. مهدی هاشمی بعد از نخستین بازداشت خود، با ساواک همکاری می‌کرد و مرحوم منتظری نیز در کتاب خاطرات خود نوشته‌اند« ایشان قول همکاری به ساواک را داده بود اما بعید بدانم که ساواکی شده باشد»، از این جهت ایشان هم به این موضوع معترف‌اند. بعلاوه، زمانی که او را به سربازی بردند، در مراسم صبحگاهی برای شاه دعا و از او تعریف و تمجید می‌کرد؛ یعنی کاملا در مسیر ساواک قرار گرفته بود.
زمانی که همکاری او با ساواک گسترش پیدا کرد، ساواک پروژه فاصله انداختن میان مراجع و امام را به او سپرد. قتل آیت‌الله شمس آبادی به عنوان یکی از نمایندگان برجسته آیت‌الله خویی نیز در همین راستا از سوی مهدی هاشمی انجام گرفت؛ باز هم در خاطرات آقای منتظری به این موضوع اشاره شده است. البته ایشان گفته‌اند طنابی که به گردن آیت‌الله شمس آبادی انداخته بودند برای ترساندن ایشان بوده و قصد کشتن شان را نداشتند، اما به اشتباه طناب کشیده و باعث فوت ایشان شد.
حال باید پرسید، آیا فردی که پروژه فوق سری ساواک به او سپرده شد، بعد از انقلاب که در دفتر آیت‌الله منتظری جایگاهی پیدا کرده بود، مورد توجه بنیان گذاران ساواک قرار نمی‌گرفت؟ قطعا قرار گرفت و سازمان سیا که پیش از انقلاب به ساواک مشق می‌داد، پس از انقلاب توانست سوژه‌های او از جمله مهدی هاشمی را در اختیار بگیرد.
علاوه بر اعترافات مهدی هاشمی، اسناد دیگری در این باره موجود است؟
سلیمی نمین: بله! اسناد زیادی درباره اقدامات او وجود دارد. او مجموعا 27 قتل پیش و پس از انقلاب انجام داد. او یک عنصر جنایتکار بود که هر اقدام جنایتکارانه‌ای از او بر می‌آمد. او رئیس کمیته انقلاب اصفهان را به قتل رساند؛ حتی گروهی از شخصیت‌ها را به وسیله دارو به قتل رساند.
او شخصیتی جنایتکار بود و امام (ره) بارها از آقای منتظری خواستند او را کنار بگذارند، اما ایشان نپذیرفتند و او توانست ضربات جبران ناپذیری به انقلاب اسلامی در کشورهای مختلف بزند. یکی از نگرانی‌های غرب، تأثیر انقلاب اسلامی در کشورهای دیگر بود و مهدی هاشمی توانست در ضربه به زدن به این تأثیرات نقش مهمی ایفا کند. یکی از کارهای او این بود که نیروهای آزادی خواه را در دام سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای دیگر بیندازد. اسناد این اقدامات در پرونده مهدی هاشمی موجود است اما متاسفانه امروز، تلاش‌هایی برای تبرئه و تطهیر او انجام می شود.
زمانی که شما شخصیت حقیقی مهدی هاشمی را بشناسید، در مقام تجلیل از امام(ره) بر می‌آیید؛ امام(ره) برای آنکه از حق ملت در برابر یک جنایتکار دفاع کند، حاضر شد با شاگرد قدیمی‌اش درگیر شود. البته آیت‌الله منتظری هم در برابر پذیرش موضوع، مقاومت می‌کردند و سرانجام هم مخالف ایشان شدند و جانب مهدی هاشمی را گرفتند.
امروز به شکل ناشیانه‌ای تلاش می‌شود باند مهدی هاشمی به عنوان یک گروه خطرناک و جانی، تطهیر شود. از آنجایی که امروز مرحوم هاشمی در قید حیات نیستند، این صحبت‌ها را مطرح میکنند؛ چون کسی نیست که آن را تکذیب کند. اگر ماجرا واقعا اینگونه است، چرا آن زمان که خاطرات آقای منتطری را برایش می‌نوشتند، این موضوع را مطرح نکردند تا آقای هاشمی به آن پاسخ دهند؟! کسانی که این موضوعات را مطرح میکنند، به دنبال تطهیر آن باند خطرناک، زیر سوال بردن امام(ره) و اتهام زنی به دیگران‌اند که به نظر من عقلانی نیست.
بعلاوه آقای هاشمی هرگز در چنین مسیری قرار نداشت و آقای منتظری هم در کتاب خاطرات‌شان چنین ادعایی را مطرح نکردند. البته خاطرات ایشان بیشتر بر مبنای شنیده‌ها و گفته‌هاست و طرح اینگونه مباحث برای پنهان کردن ضعف‌های خاطرات ایشان، نسبت دادن اظهارات ناروا به کسانی است که در قید حیات نیستند و نمی‌توانند از خود دفاع کنند. البته ما می‌توانیم از این شخصیت‌ها دفاع کنیم، چراکه این موارد در اسناد تاریخی ثبت شده‌اند و نشان می‌دهند این مباحث خلاف واقع‌اند.
آقای سلیمی نمین اسنادی از اینکه چه اشخاصی با مهدی هاشمی در ماجرای جاسازی مواد منفجره در ساک زائران همکاری می‌کردند، وجود دارد؟
سلیمی نمین: این زائران از اهالی اصفهان بودند و روسای یکی از کاروان‌ها که از نزدیکان به مهدی هاشمی بودند، دست به چنین اقدامی زدند. همان زمان، بررسی‌ها نشان داد که باند مهدی هاشمی چنین برنامه‌ای را طراحی کرده است. به همین جهت بود که عربستان واکنش تندی به ماجرا نشان نداد؛ چراکه برای آن‌ها مشخص شده بود گروهی این برنامه را ترتیب داده که با رهبری انقلاب زاویه دارد.
به هرحال موضوع آنقدر واکنش برانگیز بود که آقای کروبی، سرپرست وقت سازمان حج و زیارت از عربستانی ها عذرخواهی کردند.
سلیمی نمین: بله! اما این عذرخواهی به این معنا نبود که نیروهای ایرانی مسئول آن بودند. همان زمان برای آن‌ها روشن کردند باندی اقدام به این کار کرده است که با انقلاب اسلامی مسئله دارد. در غیر این صورت، سعودی‌ها واکنش شدیدی نشان می‌دادند و تمام زائرانی را که این مواد منفجره در وسایل شان جاسازی شده بود را اعدام می‌کردند.
29215
