گاهی اوقات سراغی از وسایل خاک خورده و انباشته شده انباری هایتان بگیرید. شاید چیزی آن جا باشد که فراموشش کرده باشید اما بتواند دنیایتان را تغییر دهد یا حداقل برای مدتی شما را به سال های دور، حتی پیش از تولدتان ببرد و در دورانی دیگر رهایتان کند. شاید از پدربزرگ ها و مادربزرگ ها یادگاری با ارزشی پیدا کنید و کشفی تازه از خانواده تان داشته باشید.
این دقیقا کاری است که نایجل سورل ( Nigel Sorrell ) سال 1987 در اتاق زیر شیروانی خانه جدیدش انجام داد. او یک قوطی زنگ زده بیسکوئیت پیدا کرد که در آن خبری از بیسکوئیت های فاسد نبود، بلکه یک حلقه 33 تایی فیلم چاپ نشده کوداک در آن پنهان شده بود. از آن جایی که سورل یک عکاس کنجکاو پزشکی قانونی بود، تصمیم گرفت تصاویری که امید زیادی به سالم ماندنشان نداشت را چاپ کند. خوشبختانه او موفق شد و به تصاویر بسیار با ارزشی از تاریخ انگلستان به ویژه در دوران جنگ جهانی اول دست یافت.
تصاویر مربوط به افسر دوم ارتش انگلستان آقای رالف واتس ( Ralph Ponsonby Watts ) طی ماموریت هایش به منطقه خاورمیانه در دوران جنگ جهانی اول می شد و بخشی از این مجموعه ارزشمند مربوط به اشغال بوشهر توسط قوای بریتانیا در دوران جنگ است. تصاویر دیگر مربوط به سفر آقای واتس و همراهانش به عمان، هند، تبت و بخش هایی از چین می شود.
در سال 1915 میلادی نیروهای ارتش بریتانیا و مستعمره آن هند بریتانیا یا هندوستان از طریق دریا و زمین وارد خاک بوشهر شدند و با صدور اعلامیه ای در سطح شهر، اشغال بوشهر را اعلام کردند. در طی سال های بعد به دلیل قیام های مردمی، نیروهای جدیدی از بریتانیا به ایران فرستاده شدند و سرهنگ دوم واتس نیز یکی از همین نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ارتش انگلستان به شمار می آمد. او که به همراه همسرش به ایران سفر کرده بود تصمیم گرفت مشاهداتش از سفر به ایران و سایر کشورهای خاورمیانه را به ثبت برساند. واتس پس از پایان جنگ و بازگشتش به بریتانیا، بعد از دو دهه مجددا به منطقه خاورمیانه سفر کرد و در دهه 40 میلادی نیز سفری طولانی مدت به همراه دوستانش به ایران داشت. پس از آن و در سال 1944، خود را بازنشسته کرد و برای همیشه دوربینش را کنار گذاشت. او در سال 1991 و در سن 99 سالگی از دنیا رفت.
تصاویری که در ادامه مشاهده خواهید کرد بخشی از مجموعه تصاویر آقای واتس است که در دهه 1920 و دوران اشغال بوشهر در این شهر زیبا به ثبت رسیده اند و زحمات نایجل سورل برای ساماندهی به این تصاویر بی نام و نشان هرگز فراموش نخواهد شد. او حدود بیست سال برای شناسایی اماکن و موقعیت جغرافیایی این تصاویر و همچنین سال های ثبتشان زمان گذاشت و پس از تکمیل تحقیقات و مرمت کامل عکس ها، این مجموعه در چندین نمایشگاه مختلف در معرض دید عموم قرار گرفت.
پیش از آغاز سفر آقای واتس شما را به تماشای تصاویر دیگری از دوران جنگ جهانی اول و دوم دعوت می کنیم:
تصاویری از عراق در جنگ جهانی اول ؛ مستندات سرباز انگلیسی
تصاویری تاریخی از نبرد نرماندی در جنگ جهانی دوم
تصاویری از نبرد آردنن در جریان جنگ جهانی دوم
با کارناوال همراه شوید در سفر اکتشافی آقای واتس.
1- مرد بوشهری در مقابل دوربین رالف واتس
2- مرد بومی شادمان از ثبت تصویرش توسط افسر انگلیسی
3- مرد بوشهری خشن با کلت بر لبه شالش
4- بوشهری دیگری با اسلحه ای در دست و اخمی عمیق بر چهره
5- خانه ی ویلایی در دستان اشغالگران انگلیسی در مدت حضورشان در بوشهر
6- گشت و گذار اروپایی ها در نواحی خوش آب و هوای اطراف بوشهر
7- زنان بومی جنوب در سایه سار نخل های سر به آسمان
8- افسر انگلیسی در حال تنیس بازی کردن در فضای باز ویلایی در بوشهر
9- شادمانی دوستان انگلیسی در داخل کنسولگری انگلیس در بوشهر
10- نمایی از کنسولگری انگلستان در بوشهر
11- افسر رالف واتس در برابر دوربین خودش
سخن آخر
از دوران اشغال بوشهر به دست ارتش بریتانیا اطلاعی داشتید؟
نظرتان راجع به این تصاویر عجیب و متفاوت چه بود؟
از تماشای این تصاویر لذت بردید و یا ناراحت شدید؟
ما در کارناوال منتظر دریافت نظرات شما عزیزان هستیم.