چگونه شغل ایجاد می‌شود، ولی بیکاری افزایش می‌یابد؟

به گزارش ایسنا، نگاهی به اطلاعات موجود در زمینه نرخ مشارکت اقتصادی نشان می‌دهد که روند کاهش نرخ مشارکت  اقتصادی که در دو دولت قبل اتفاق افتاده بود به مسیر افزایش بازگشته است.

اطلاعات مرکز آمارنشان می‌دهد در حالی‌که دولت نهم دولت را با نرخ مشارکت اقتصادی 41 درصد تحویل گرفت. از همان سالی که دولت آغاز به کار کرد تا هشت سال بعد نرخ مشارکت اقتصادی کاهش یافت. به این ترتیب که تا سال 1388 که همان دولت برقرار ماند نرخ مشارکت اقتصادی به 38.9 درصد رسید و در سال 1392 که دولت را تحویل می‌داد به 37.6 درصد کاهش یافت. با این حال نرخ مشارکت اقتصادی در دولت یازدهم روند افزایشی به خود گرفت و در سال 1395 که سال پایان کار دولت یازدهم است به 39.4 درصد رسید.

همچنین اطلاعات مرکز آمار ایران در زمینه نرخ بیکاری نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در سال 1384 معادل 11.5 درصد، در سال 1388 معادل 11.9 درصد و در سال 1392 معادل 10.4 درصد و در سال 1395 به 12.4 درصد رسیده است.

نرخ بیکاری مردان در سال 1384 معادل 10 درصد، در سال 1388 معادل 10.8 درصد، در سال 1392 معادل 8.6 درصد و در سال 1395 معادل 10.5 درصد بوده است.

نرخ بیکاری زنان هم در سال 1384 معادل 17.1 درصد بوده است که این میزان در سال 1388 به 16.8 درصد رسیده است و در سال 1392 معادل 19.8 درصد شده و در سال 1395 به 20.7 درصد رسیده است.

لازم به ذکر است بالا رفتن نرخ بیکاری، در سال‌های اخیر به دلیل افزایش قابل‌توجه افراد جویای کار بوده است. گر چه معمولا بهبود وضعیت اشتغال با نرخ بیکاری سنجیده می‌شود، ولی تغییرات این نرخ نمی‌تواند به‌خوبی وضعیت اشتغال‌زایی دولت را نشان دهد.

نرخ بیکاری از تقسیم جمعیت بیکار به جمعیت فعال به دست می‌آید. بنابراین به شدت تحت‌تاثیر تغییرات شاخص نرخ مشارکت اقتصادی قرار دارد. نرخ مشارکت اقتصادی هم که از حاصل نسبت تعداد جمعیت فعال بالای 10 سال به تعداد کل جمعیت بالای 10 سال محاسبه می‌شود، متغیری است که نشان‌دهنده تصویر بازار کار در ذهن نیروی کار است. اگر جمعیت غیرفعال به دلایل مختلف به جست‌وجوی کار بپردازد، نرخ مشارکت اقتصادی و نرخ بیکاری با هم افزایش می‌یابند، به همین دلیل برای ارائه تصویر دقیق‌تر از وضعیت نیروی کار در کشور نرخ بیکاری به تنهایی کافی نیست و در کنار نرخ بیکاری باید به تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی نیز توجه شود.

بر این مبنا، مثلا برای سال 1395 باید به این نکته توجه کرد که آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ مشارکت اقتصادی سال 1395 هم نسبت به سال 1394 حدود 1.2 واحد درصد افزایش یافته است. یعنی حدود یک میلیون نفر به تعداد افراد جویای کار اضافه شده است. این در حالی است که ظرفیت اقتصاد به شکلی نبوده که این افراد وارد بازار کار شوند. تغییری که در نهایت باعث افزایش جمعیت بیکار و رشد نرخ بیکاری شده است. طبق اطلاعات موجود طی سال‌های 1384 تا 1393 به‌طور متوسط سالانه 600 هزار نفر وارد بازار کشور شده‌اند ولی در دو سال اخیر این رقم به حدود یک میلیون نفر در سال افزایش یافته است. این وضعیت آمار اشتغال‌زایی در دو سال اخیر تحت تاثیر نرخ بیکاری قرار داده است.

بررسی آمارهای مرکز آمار ایران حاکی از آن است که در طی سال‌های 1394 و 1395 در مجموع بیش از 1.3 میلیون شغل ایجاد شده و میزان شغل ایجاد شده در دو سال 1392 و 1393 حدود 890 هزار نفر بوده است. گرچه نرخ بیکاری طی این مدت 10.4 درصد در سال 1392 به 12.4 درصد در سال 1395 رسیده است. بخش عمده‌ای از این تغییر به دلیل افزایش 1.8 واحد درصدی نرخ مشارکت اقتصادی در چهار سال اخیر بوده است.