به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، در لیست منتشر شده واردات تجهیزات سخت‌افزاری مانند سی‌پی‌یو، سرور، لپ‌تاپ، تبلت، استوریج، هارد دیسک و روتر به کشور ممنوع اعلام شده است. اما این سؤال پیش می‌آید که آیا بستر لازم برای تولید این تجهیزات با تکنولوژی روز و تنوع بالا، در کشور فراهم بوده و مقرون به صرفه است؟ حتی اگر این محصولات در داخل مونتاژ شود، آیا ممنوعیت واردات آن شدنی است؟
تولید در وقتی دیگر
«فعلاً امکان تولید کالاهای وارداتی حوزه تجهیزات سخت‌افزاری در کشور وجود ندارد و ممنوعیت غیرکارشناسی آن منجر به ورود غیرقانونی کالاها به‌صورت قاچاق یا ایجاد رانت خواهد شد.»
مهرداد خداوردیان دبیر انجمن واردکنندگان کالا و تجهیزات رایانه‌ای با بیان مطلب فوق گفت: بسیاری از تولیدات و خدمات با سطح فناوری بالا بر بستر تجهیزات سخت‌افزاری شکل می‌گیرد که می‌توان تنها با برنامه‌ریزی بلندمدت در جهت تولید چنین کالاهای راهبردی همانند سایر تولیدات موفق داخلی گام برداشت.
وی افزود: اکنون تجهیزات و خدمات فاوا تبدیل به محصولاتی راهبردی و ضروری شده‌اند از این‌رو باید با برنامه‌ریزی بلندمدت به فکر ساخت و تولید تجهیزات مورد نیاز خود نیز باشیم و برای شروع، همانند برخی اقلام از مونتاژ تا ساخت جلو برویم.
خداوردیان اعتقاد دارد در حال حاضر دولت باید از واردات کالاهای فاوا که فعلاً امکان تولید آن وجود ندارد حمایت و ثبت سفارش آن را با اولویت دادن به‌عنوان کالاهای ضروری تسریع کند. وی همچنین از دولت خواست تا با پذیرش شرایط فوریتی، ضمن تعمیم آن به قراردادها و تعهدات مربوط به خود، شرایط تسهیل پرداخت در حقوق بیمه و مالیات کسب و کارها را با هدف اقتصاد مقاومتی نیز مهیا کند.
نداشتن مزیت رقابتی تولید
اصغر رضانژاد کارشناس حوزه سخت‌افزار نیز معتقد است نه تنها کشور ما بلکه هیچ کشوری در دنیا، امکان تولید تمام اقلام تجهیزات سخت‌افرازی را ندارد و برخی از تکنولوژی‌ها و منابع در اختیار تعداد محدودی از کشورها است. رضانژاد گفت: هر کشور با تکیه بر مزیت‌های رقابتی خود، اقدام به تولید و توسعه ظرفیت خود می‌کند تا سهم بیشتری از آن را در دنیا به‌دست آورد. این حوزه از مزیت‌های رقابتی کشورما نبوده چرا که عمق تولید درکشور ما در این حوزه زیاد نیست و عمدتاً مونتاژ محصول نهایی است.
این کارشناس اعتقاد دارد تنها امکان تولید اقلام پسیو مانند کابل، فیبر نوری و.. در داخل وجود دارد و اقلام اکتیو، وارداتی است و باید این موارد در سیاستگذاری‌های تفکیک شود بنابراین ممنوعیت واردات سخت‌افزارهایی همچون لپ تاپ، تبلت، سی پی‌یو، سرور، روتر، هارد دیسک و... به کشور شدنی نیست.
وی افزود: فناوری اطلاعات پیشران صنایع است بنابراین با توجه به شرایط به وجود آمده با شیوع ویروس کرونا، بیش از پیش به فناوری اطلاعات نیاز است، چرا که امکان دورکاری، آموزش برخط (آنلاین)، آموزش مجازی، امکان فروش برخط محصولات و خدمات، غربالگری مردم و صنوف و... بخشی از حوزه فناوری اطلاعات است که این روزها به دولت و مردم کمک کرده تا این بیماری را مهار کنند بنابراین متناسب با ارتقا و افزایش نیاز به استفاده از حوزه فناوری اطلاعات، استفاده از تجهیزات سخت‌افزاری به روز دنیا نیز افزایش می‌یابد.
وارداتی با ارزش افزوده بالا
رضا رشیدی دیگر فعال حوزه تجهیزات سخت‌افزاری نیز اعتقاد دارد اکنون در کشور برخی از تجهیزات سخت‌افزارها مونتاژ می‌شوند، نه تنها عملاً تولید به حساب نمی‌آیند، بلکه در صورت مونتاژ سرور و لپ تاپ هم به‌دلیل نداشتن تکنولوژی روز آن گران تمام می‌شود و مقرون به صرفه نیست.
این فعال حوزه سخت‌افزاری گفت: ممنوعیت واردات سخت افزار به کشورشدنی نیست بنابراین هر کدام از اقلامی را که ما بخواهیم ورودش را ممنوع کنیم عملاً مسیرهای دیگری برای واردات آن مانند قاچاق، مسیرهای خاکستری، کالای دست‌دوم یا به‌نام کالاهای دیگر فراهم می‌کنیم. این کالاها پایه هستند و در تکنولوژی به‌کار می‌روند ممنوعیت واردات قاچاق را در پی دارد و اگر این اتفاق بیفتد تجربه تلفن همراه تکرار خواهد شد.
وی افزود: اگر با تعرفه‌های معقول کالا وارد کشور شود نه تنها مانع قاچاق می‌شود، بلکه درآمدهای دولت نیز از محل رسمی واردات مالیات عوارض و مالیات ارزش افزوده و ثبت آن کالا و ... بشدت افزایش پیدا می‌کند و به نفع دولت است.
رشیدی در پاسخ به این سؤال که آیا امکان تولید زیرساخت‌هایی که دارای تنوع بالا بوده و هر روز در حال بروزرسانی هستند در کشور وجود دارد؟ گفت: هر تکنولوژی را می‌توان در داخل تولید کرد ولی بحث اصلی این است طبق گفته برترین اقتصاددانان، باید دارای مزیت رقابتی باشد. کشور به چه قیمتی باید در ساخت تجهیزات زیرساختی چون پردازنده، سرور و... سرمایه‌گذاری کند؟ آیا مقرون به صرفه است؟ قیمت تمام شده آن برای مصرف‌کننده مناسب خواهد بود؟ که قطعاً مقرون به صرفه نیست.
وی افزود: حتی اگر بتوانیم کالایی را به‌دلیل مواد اولیه و نیروی ارزانتر با مونتاژ و شبه تولید به مزیت تولیدی تبدیل و قیمت آن را برای مصرف‌کننده پایین تمام کنیم، خوب است ولی دلیل نمی‌شود که واردات کالای مشابه را ممنوع کنیم باید تولید مقرون به‌صرفه و باکیفیت باشد و در این میان خود مصرف‌کننده از خرید کالای خارجی و وارداتی منصرف شود.
این فعال افزود: از سوی دیگر چرا باید وقت و پول و هزینه خود را برای مواردی هزینه کنیم که هیچ ارزش افزوده و سودی به جز هزینه کردن برای کشور ندارد. بهتر است همان هزینه را در جاهای دیگر مانند گردشگری و... سرمایه‌گذاری کنیم تا درآمدزایی بیشتر و بهتری هم برای کشور داشته باشد.
رشیدی افزود: از سوی دیگر کاربران، سازمان‌ها و شرکت‌ها به‌دنبال آخرین تجهیزات با تکنولوژی‌های روز دنیا هستند به‌همین دلیل مونتاژ آنها و نبود تنوع کافی نیز با استقبال کاربران هم روبه‌رو نخواهد شد. البته شاید با صدور بخشنامه سازمان‌ها را مجبور کنند که از محصولات مونتاژ داخل استفاده کنند اما چون تکنولوژی آنها به‌روز نخواهد بود، مجبور خواهند شد در کنار آن هزینه، دستگاه‌های خارجی را از طرق دیگر خریداری کنند. بنابراین تنها در این میان منابع مالی هدر می‌رود.
این فعال بازار با بیان اینکه استفاده از کالاهای به‌روز دنیا حیاتی بوده و واردات تجهیزات سخت‌افزاری دارای ارزش افزوده بسیار بالایی است و نباید از آن حتی در صورت مونتاژ در کشور غافل شد، گفت: تمام دنیا اکنون از بستر سخت‌افزاری برای کاهش هزینه‌هایی چون مصرف سوخت و... استفاده می‌کنند استفاده از آنها در دولت الکترونیک ضروری است.
وی اعتقاد دارد با استفاده از تجهیزات به‌روز حتی افراد در دورافتاده ترین مناطق مختلف هم می‌توانند از امکاناتی که پایتخت دارد استفاده کنند و این خود باعث مهاجرت معکوس به شهرها و رعایت عدالت اجتماعی می‌شود. اکنون برای دسترسی‌های بیشتر به چنین سخت‌افزارهای به‌روزی نیاز است و همه اینها ارزش افزوده محسوب می‌شود.
رشیدی گفت: شرکت‌های سخت‌افزاری هم‌اکنون هم با دشواری و با دور زدن تحریم‌ها این کالاها را وارد کشور می‌کنند. اختلال در این بخش مشکلات زیادی برای آنها ایجاد می‌کند. به هر حال اگر جلوی این کار گرفته شود با تعدیل نیرو مواجه خواهند شد و امکان پرداخت بیمه، مالیات و... از سوی شرکت‌ها وجود ندارند. از سوی دیگر بسیاری از این شرکت‌ها در مناقصه‌ها برنده شده و پیمانکار هستند و باید با واردات تجهیزات به تعهدات خود عمل کنند.
