وقتی که فردی دچار حمله آسم میشود، عضلات اطراف مجاری تنفسیاش منقبض میشوند، دیوارههای آن متورم میشود و داخل آنها مواد مخاطی به وجود میآید و تمام این موارد باعث میشوند هوا به سختی برای تنفس وارد ریهها گردد.
این نوع حملهها میتوانند در اثر موی حیوانات، سرماخوردگیها و عفونتها، گرد و غبار، ذرات و گردهها، دود سیگار و حتی وضعیت آب و هوا و آلودگیهای آن ایجاد شوند. دانشمندان پیش از این بر این باور بودند که آسم در اثر عوامل محیطی ایجاد میشود، اما هم اکنون مطمئن هستند که ژنتیک باز هم نقش مهمی را در ابتلا به حساسیت آسمی ایفا میکند.
چندی پیش تحقیقات گستردهای روی 344 خانواده انجام شد. در خانوادههایی که زمینه قبلی ابتلا به آسم وجود نداشت، فقط 6 درصد از کودکان به آن دچار شدند و در خانوادههایی که یکی از والدین آسم داشت، 20 درصد کودکان به این وضعیت مبتلا بودند و در خانوادههایی که هر دو والدین آسم داشتند، 60 درصد کودکان دچار آن بودند، این موارد نشان میدهد که ارتباط نزدیکی بین آسم و ژنتیک وجود دارد.
در حال حاضر 40 تا 50 میلیون نفر در آمریکا به حساسیت دچار هستند. اطلاعات دانشمندان در مورد ژنها محدود است، اما آنچه مسلم است، ارتباط نزدیکی بین ژنها و حساسیتها وجود دارد.
سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی در برابر عوامل مهاجم مقاومت میکند؛ مثلا در برابر باکتریها و ویروسها از بدن دفاع میکند، وقتی که بدن برای اولین بار در معرض عامل حساسیتزا قرار میگیرد، سیستم دفاعی شروع به پاسخدهی کرده و ابتدا مقدار زیادی آنتیبادی تولید میکند.
آنتیبادی نوعی پروتئین به نام ایمونو گلوبین (IgE) است که با بیماری میجنگد. مولکولهای IgE به هم وصل میشوند تا سلولهای بزرگتری را به وجود آورند. وقتی که یک ماده حساسیتزا با IgE روبهرو میشود، به آنتیبادی میچسبد؛ مثل کلیدی که درست در یک قفل جا میافتد.
دانشمندان مشغول بررسی و تحقیقات گستردهتر در زمینه ژنتیک هستند تا بتوانند به طرز موثرتری در صدد درمان حساسیت برآیند. براساس پژوهشهای دانشمندان، ژنهای سیتوکین از شاخه کروموزوم 5، کروموزم 11،
کروموزوم 16 و کروموزوم 12 به ایجاد حساسیت و آسم منجر میشوند.
نتیجه به دست آمده از بسیاری تحقیقات به طور قطع این مسئله را مشخص میکند که حساسیت در میان دوقلوهای تک تخمکی با رشتههای DNA مشابه بسیار بیشتر از دوقلوهای دو تخمکی که فقط یک رشته DNA را به طور مشترک دارند، دیده میشود.
بسیاری از دانشمندان این نتجیه را صد در صد قطعی میدانند، اما برخی نیز میگویند برای نتیجهگیریهای دقیقتر باید بررسی بیشتری صورت گیرد. به هر حال برخی افراد در اثر عوامل ژنتیکی به حساسیت و آسم دچار میشوند و برخی دیگر نیز در اثر بیماریها، عوامل محیطی و ... مبتلا میگردند.
کودکانی که از والدین مبتلا به حساسیت متولد میشوند، به احتمال زیاد دچار حساسیت میشوند، ولی حساسیت کودکان ممکن است متفاوت از حساسیت والدینشان باشد. برخی از واکنشهای حساسیتی فقط در یک قسمت از بدن اتفاق میافتند ولی خطرناکترین نوع واکنش حساسیتی، آنافیلاکسی، (anaphylaxis) است که تمام بدن را تحت تاثیر قرار میدهد.
افراد یک خانواده به طور ژنتیکی با احتمال بیشتری به حساسیت مبتلا میشوند؛ اما با علائم و نشانههای مختلف. نشانه دوقلوهای یک خانواده یا هر دو به یک نوع حساسیت با علائم مشابه دچار میشوند و یا به حساسیتهای متفاوت.
براساس پژوهشهایی که دانشمندان دانشگاه اُرگان انجام دادند، ژنتیک نقش مهمی در مورد حساسیتهای غذایی و درماتیتیس ایفا میکند و در واقع این گونه از حساسیتها، حساسیتهای ژنتیکی نام دارند. این دانشمندان به این نتیجه رسیدند که منبع اصلی اگزما و حساسیت غذایی در واقع یک چیز است. تحقیقات پیرامون حساسیت ژنتیکی همچنان ادامه دارد تا به این رابطه پیچیده بیشتر پی برده شود.
برای خواندن بخش اول - آیا آلرژی زمینه ژنتیکی دارد؟ - اینجا کلیک کنید.