این اتفاق بیشتر در شانهها رخ میدهد. مفاصل ران و زانو نیز کمکم غضروف خود را از دست میدهند و به همین دلیل استخوانها کمی کلفتتر به نظر میرسند. برخی از مفاصل مثل مفصل قوزک پا تغییری نمیکند و یا دستخوش تغییرات اندکی میشود. استخوانها به طور کلی شکنندهتر از قبل میشوند و خیلی راحتتر از قبل آسیب میبینند. همچنین طول آنها کمی کاهش مییابد و مخصوصا ستون فقرات کوتاهتر میشود.
استئوپروزیس
یکی از عمومیترین مشکلات مربوط به دوران پیری است که اغلب در خانمهای مسن بروز میکند. استخوانها شکنندهتر میشوند. بهم فشردگی مهرهها با درد و کاهش میزان حرکت همراه است. ماهیچهها ضعیفتر شده و فرد سریعتر خسته میشود. مشکل مفاصل نیز یکی از مشکلات شایع این دوران است.
در اثر این تغییرات، ثبات و تعادل بدن سریعتر از بین میرود. برخی از افراد پیر دچار کُندی واکنشی میشوند و علت آن هم تغییرات عضلات و تاندونهاست. بر خلاف تصور عموم که عصبها را دلیل اصلی کندتر شدن واکنشها میدانند. ورزش یکی از بهترین راهها برای جلوگیری از این مشکل و یا کندتر کردن این روند است.
یک برنامه ورزشی معمولی به شما کمک میکند تا استحکام و انعطافپذیری بدنتان را حفظ کنید. یک رژیم غذایی سالم که حاوی کلسیم به مقدار مورد نیاز در این سنین باشد و دریافت ویتامین D کافی به طور روزانه نیز اهمیت ویژهای دارد.
تغییرات هورمونی در دوران پیری
سیستم غدد درونریز از ارگانها و بافتهایی تشکیل شده است که تولید هورمون میکنند. هورمونها مواد شیمیایی طبیعی هستند که در یک منطقه از بدن تولید و ترشح و وارد خون میشوند هورمونها ارگانهای اصلی بدن را کنترل میکنند. برخی از ارگانها سیستم کنترلی داخلی خودشان را دارند و برخی از بافتها در برابر هورمونهای کنترل کننده، حساسیت کمتری دارند. میزان خون برخی هورمونها افزایش مییابد و برخی دیگر دچار کاهش میشوند و در این میان برخی هم تغییر نمیکنند.
متابولیسم هورمونها کُندتر صورت میگیرد. اغلب ارگانهایی که تولید هورمون میکنند، توسط هورمونهای دیگر کنترل میشوند. افزایش سن و پیری نیز تغییراتی در این فرایند ایجاد میکند؛ مثلا بافت غدد درونریز، نسبت به دوران جوانی هورمون کمتری تولید میکند. هیپوتالاموس که در مغز قرار دارد، مسئولیت تولید هورمونها و کنترل سایر ساختارهای سیستم غدد درونریز را بر عهده دارد. مقدار این هورمونهای تنظیم کننده همان مقدار قبلی است؛ اما واکنش ارگانهای غدد درونریز با افزایش سن تغییر میکند. غده هیپوفیز که در مغز قرار دارد، در میانسالی به بزرگترین اندازه خود میرسد و بعد از آن کمکم کوچکتر میشود. این غده دو بخش اصلی دارد:
بخش پُشتی که هورمونهای تولید شده، در هیپوتالاموس را ذخیره میکند.
بخش جلویی که هورمونهای تاثیرگذار روی غده تیروئید، غده فوق کلیوی، تخمدانها، بیضهها و سینهها را تولید میکند.
غده تیروئید در گردن قرار دارد و هورمونهایی تولید میکند که به متابولیسم بدن و کنترل آن کمک میکنند. با افزایش سن و سال، تیروئید متلاطم و سنگین میشود ومتابولیسم بدن کاهش مییابد. این اتفاق کمکم از 20 سالگی شروع میشود. کمبود و کاهش هورمون تیروئید رخ میدهد، اما همچنان بدن حجم عضلات خود را رفتهرفته از دست میدهد.
پاراتیروئیدها چهار غده کوچک در اطراف تیروئیدها هستند. هورمون پاراتیروئید روی میزان کلسیم و فسفات بدن و در نتیجه روی استحکام استخوانها اثر میگذارد. تغییر در میزان هورمونهای پاراتیروئید از عوامل تاثیرگذار روی استئوپروزیس است. انسولین توسط پانکراس تولید میشود. مولکول انسولین به قند خون کمک میکند تا از خون داخل سلولها خارج و به انرژی تبدیل شود. بعد از پنجاه سالگی، به ازای هر دو سال حدود 6-14 (Mg/Dl) میزان گلوکز افزایش مییابد. علت آن هم کاهش حساسیت سلولها به تاثیر انسولین و کاهش تعداد گیرندههای انسولین در دیواره داخلی سلولها است. غدد آدرنال نیز درست بالای کلیه قرار دارند. لایه سطحی آدرنال، هورمون آلدوسترون و کورتیزول تولید میکند.
آلدوسترون الکترولیت را متعادل و مایع را تنظیم میکند. کورتیزول، هورمون استرس است و موجب تجزیه گلوکز، پروتئین و چربیها میشود و تاثیر ضد التهابی و ضد آلرژی دارد. ترشح آلدوسترون در پیری کاهش مییابد و این مسئله منجر به سردردهای خفیف و کاهش فشار خون میشود. کاهش ترشح کورتیزول نیز در بدن تغییراتی ایجاد میکند، ولی هنوز مشخص نیست. بیضهها و تخمدانها نیز دو عملکرد دارند.
آنها موجب تولید مجدد سلولها (تخمک و اسپرم) و همچنین باعث تولید هورمونهای جنسی میشوند. با افزایش سن و سال، آقایان با کاهش میزان تستوسترون مواجه میشوند و خانمها بعد از دوران یائسگی، کاهش هورمون استروژن را تجربه میکنند.
برای خواندن بخش اول-جریان پیری در بدن - اینجا کلیک کنید.