سارا نوباوه وطن
آلزایمر مشکلی مغزی است که با از دست رفتن حافظه کوتاه‌مدت، فراموش کردن آدرس‌ها و اسم‌ها آغاز می‌شود و کم‌کم تا آنجا پیش می‌رود که فرد حتی راه بازگشت به خانه را فراموش می‌کند. زندگی فرد در نهایت با مرگ در اثر ناراحتی‌های تنفسی پایان می‌یابد. آلزایمر تا 95 درصد بعد از 60 سالگی رخ می‌دهد؛ ولی فقط در افراد سالخورده بروز نمی‌کند، بلکه با افزایش سن، خطر ابتلا به آلزایمر افزایش می‌یابد.
افراد 40 تا 50 ساله‌ای نیز بوده‌اند که دچار آلزایمر شده‌اند. مرگ، 5- 10 سال پس از بروز علائم اولیه اتفاق می‌افتد؛ اما بیماری حدود 20 سال قبل از ظهور علائم بیماری شروع شده است. آلزایمر یک بیماری ژنتیکی است که در اثر دو عامل بروز می‌کند: اول به دلایل ژنتیکی و بعد عوامل محیطی و درمان قطعی هم ندارد.
علت بروز علائم آلزایمر
این بیماری با از دست رفتن سیناپس‌های نورون‌ها در برخی مناطق مغز و نکروزه شدن سلول‌های مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی مشخص می‌شود. در بیماری آلزایمر، ساختارهای پروتئینی کروی شکلی در خارج نورون‌های برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشته‌ای در جسم سلولی نورون‌ها تشکیل می‌شود.
به این ساختارهای پروتئینی اجسام آمیلوئیدی گفته می‌شود. از مهم‌ترین پروتئین‌هایی که در ایجاد آلزایمر نقش دارند، می‌توان پروتئین پیش‌ساز آمیلوئیدی (APP) را نام برد. با اثر آنزیم بتا سکرتاز بر پروتئین APP پپتیدهایی به نام بتا آمیلوئید ایجاد می‌شود. در حالت عادی مقدار این قطعات در سلول‌ها کم است و به سرعت تجزیه می‌شود؛ اما در این بیماری مقدار آنها افزایش می‌یابد و باعث بروز علائم آلزایمر می‌شود.
علائم هشداردهنده بیماری آلزایمر
1- افسردگی در سالمندان از علائم بروز آلزایمر است. 2- فرد مبتلا به آلزایمر اشخاص و حتی خانواده خود را نمی‌شناسد. هیجان‌های کودکانه نشان می‌دهد و از عهده نظافت لباس خود و لباس پوشیدن برنمی‌آید. 3- از دست دادن حافظه: فراموش کردن مطالب و وقایعی که اخیرا به حافظه سپرده شده‌اند (حافظه کوتاه‌مدت)، از اولین علائم زوال عقل یا دمانس است؛ مثل فراموش کردن گاه و بی‌گاه اسامی یا قرارهای ملاقات.
4- اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه: انجام امور روزانه برای این بیماران دشوار است. آنها ممکن است مراحل مربوط به تهیه غذا تماس تلفنی یا روش‌های انجام یک بازی را فراموش کنند. 5- اختلال در زبان یا گویش: لغات ساده را فراموش کرده یا کلمات غیرمعمول را جایگزین می‌کنند؛ به طوری که صحبت‌ها و نوشته‌های آنان قابل درک نیست. 6- اشکال در جهت‌یابی و گم کردن زمان و مکان: در محل خود گم می‌شوند؛ یعنی فراموش می‌کنند کجا هستند و چگونه به آنجا رسیده‌اند.
7- ضعف یا کاهش قضاوت: نمی‌توانند لباس مناسب فصل را تشخیص دهند. حتی ممکن است دچار ضعف در استدلال شوند؛ به طوری که مقدار زیادی پول را بدون دلیل به کسی ببخشند. 8- جابجا گذاشتن اشیاء: افرادی که دچار آلزایمر هستند، ممکن است اشیاء را در جاهای غیرمعمول قرار دهند؛ مثلا اتو را در فریزر و ساعت مچی را در قندان بگذارند. 9- تغییرات در خلق و خو یا رفتار: افراد مبتلا به آلزایمر دچار نوسانات سریع خلقی می‌شوند؛ مثلا زمانی آرام هستند، ولی بدون هیچ دلیل مشخصی اشک ریخته یا خشمگین می‌شوند.
کاهش سروتونین
فضای خالی بین سلول‌های عصبی در مغز با ماده‌ای شیمیایی به نام سروتونین پر شده است. سروتونین از مغز ترشح می‌شود و انتقال جریان الکتریکی بین نورون‌ها را سریع‌تر و آسان‌تر می‌کند. با بالا رفتن سن و پیر شدن سلول‌ها، ترشح سروتونین کاهش می‌یابد؛ بدین ترتیب ارتباط بین سلولی و انتقال اطلاعات دچار مشکل می‌شود.
این مشکل بیشتر از همه در بخش حافظه و خاطرات بروز می‌کند. با بالا رفتن سن و کم شدن ترشح سروتونین در مغز، خاطره‌ها کمرنگ یا فراموش می‌شوند.
درمان
1- فعالیت‌های فکری و به کار گرفتن قوه حافظه از بیماری آلزایمر جلوگیری می‌کند. زندگی ساکت و بدون فعالیت جسمی و فکری باعث کم‌کاری و ناسالم شدن مغز شده و در افرادی که آمادگی ابتلا دارند، بروز بیماری را سرعت می‌بخشد. خواندن کتاب، داشتن زندگی فعال، شرکت در برنامه‌های جمعی، آموختن زبانی جدید، حفظ کردن شعر و آموختن موسیقی مغز را فعال نگه می‌دارد و باعث تقویت حافظه می‌شود.
2- بهبود آلزایمر با هورمون درمانی در مردان: درمان جایگزین با هورمون تستوسترون در مردان سالمند می‌تواند موجب بهبودی فرم خفیف آلزایمر شود. فرایند سالخوردگی در مردان با کاهش تستوسترون همراه است. این کمبود موجب مشکلاتی از جمله آلزایمر می‌شود. 3- استاتین‌ها: علاوه بر کاهش سطوح کلسترول، احتمالا در کاهش تولید پروتئین آمیلوئید نیز تاثیرگذارند...
برای خواندن بخش دوم- خداحافظ خاطره‌ها- اینجا کلیک کنید.
