بوی دهان (۲)

3- بوی بد دهان با منشاء گوارشی

در حالت عادی گازهای موجود در معده و روده به دهان راه نمی‌یابند (مگر با استفراغ یا‌ آروغ زدن)؛ هر عاملی که موجب اختلال در عملکرد طبیعی مری شود (رفلاکس مری – معده، فتق دیافراگماتیک، تنگی مری، کاردیواسپاسم و دیورتیکول)، می‌تواند موج بوی بد دهان گردد.

اخیرا از میکروب هلیکوباکترپیلوری به عنوان عامل به‌وجود آورنده بوی بد دهان صحبت به میان آمده است؛ اما هنوز نقش آن به‌درستی شناخته نشده است.

4- بوی بد دهان با منشاء ریوی (سیستمیک)

سردسته این گروه عفونت‌ها و بیماری‌های انسدادی مزمن ریوی (COPD) است. همچنین ضایعات تومورای در هر یک از قسمت‌های مجاری تنفسی (حتی حنجره) می‌تواند موجب بروز بوی بد دهان شوند. از مشخصات نسبتا خوب علل ریوی (خصوصا عفونت‌های ریوی) تشدید بو متعاقب سرفه است.

در برخی از بیماری‌های سیستمیک یک سری گازهای بودار از طریق ریه‌ها دفع می‌شوند که مهمترین آنها نارسایی کبد (بوی تعفن)، اورمی (بوی ادرار) و کتواسیدوز دیابتی (بوی استون) هستند.

همچنین ترکیبات بعضی از مواد غذائی (خصوصا سیر و پیاز) از طریق ریه‌‌ها دفع شده باعث بوی خاصی در دهان می‌شوند. در برخی از بیماری‌های عفونی سیستمیک نیز بوی دهان تغییر می‌کند.

در بسیاری از خانم‌ها قبل و یا در طول مدت زمان پریود، بوی دهان به‌وضوح تغییر می‌کند.

ارزیابی بالینی و پاراکلینیکی

در غالب موارد با گرفتن شرح حال و انجام معاینه دقیق می‌توان منشاء و علت بوی بد دهان را شناسایی کرد. در صورت شک به بیماری‌های لثه و دندان باید با دندانپزشک مشاوره شود. در صورت عدم تشخیص علت شکایت بیمار، باید رادیوگرافی از سینوس‌ها و ریه‌ها، آزمایشات کبدی، کلیوی، قند خون و کامل ادرار نیز به عمل آید. در صورت شک به بیماری خاص باید ارزیابی‌های اختصاصی مربوطه انجام شود.

تدابیر درمانی

درمان بوی بد دهان شامل دو جنبه است: 1) تمهیدات عمومی و 2) درمان‌های اختصاصی

الف) تمهیدات عمومی

1- بهداشت کامل و مناسب دهان و دندان (از جمله عدم استفاده از پروتزهای متحرک در موقع خواب و گذاشتن آنها در محلول ضدعفونی‌کننده و از بین بردن جرم روی زبان با مسواک نرم)

2- کاهش میکروب‌های گرم منفی (خصوصا بی‌هوازی‌ها) با استفاده از محلول دهان‌شویه«کلرهگزیدین»روزی دو تا سه بار یا«5/2 Cetylpyridium Cl» روزی 4 تا 6 بار.

3- عدم استعمال دخانیات و کاهش مصرف کافئین.

4- رفع عوامل به‌وجود آورنده خشکی دهان و کمک به برقراری ترشحات بزاقی به میزان کافی (مصرف مایعات، جویدن آدامس یا استفاده از بزاق مصنوعی حاوی ترکیبات کربوکسی متیل سلولز).

5- استفاده از قرص‌ نعناع تا زمان از بین بردن عامل به‌وجود آورنده بوی بد دهان تا حدودی کمک‌کننده است.

6- اصلاح رژیم غذائی (مصرف کافی سبزیجات، میوه و کاهش مصرف گوشت قرمز و مواد غذائی مرتبط با بوی دهان).

ب) درمان‌های اختصاصی

برحسب عامل به‌وجود آورنده باید درمان‌های اختصاصی نیز به کار بسته شود (از جمله درمان عفونت‌های قارچی دهان، تعدیل داروهای مصرفی و...)

برای خواندن بخش اول- بوی دهان  - اینجا کلیک کنید.