تغییر میزان قند خون در افراد دیابتی، تحت تاثیر موارد بسیاری است که ممکن است از آن اطلاع نداشته باشید. بسیاری از ما فکر می‌کنیم تنها تغذیه و دارو در تغییر میزان قند خون نقش دارند؛ اما حتی تغییرات آب و هوا و دما نیز می‌تواند الگوی تغییرات قند خون را در افراد دیابتی تغییر دهد. در این مطلب تأثیر آب و هوا و تغییر فصل بر قند خون بیماران دیابتی را بررسی می‌کنیم. با مطالعه این مطلب، آگاه می‌شویم که تغییر فصل و آب و هوا، چه نقشی در تغییر میزان قند دارد و چگنه باید آن را کنترل کنیم.
چرا تغییر فصل بر قند خون اثر می‌گذارد؟
تغییر فصل فقط روی لباس و سبک زندگی ما اثر نمی‌گذارد، بلکه بدن هم به شکل‌های مختلف نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. تغییر دما، میزان نور خورشید، فعالیت بدنی و حتی سطح استرس می‌تواند باعث بالا یا پایین رفتن قند خون شود. به همین دلیل افراد دیابتی بیشتر از دیگران باید حواسشان به تغییرات فصل باشد. توجه به تاثیر آب و هوا روی قند خون، کمک می‌کند تا افراد دیابتی بهتر بتوانند دیابت خود را با توجه به تغییر فصل کنترل کنند.
تأثیر سرما بر قند خون دیابتی‌ها
سرمای هوا اکثر اوقات، باعث افزایش قند خون در بیماران دیابتی می‌شود. این افزایش به دلایل مختلفی رخ می‌دهد:
- افراد در فصول سرد معمولا تحرک و فعالیت فیزیکی کمتری دارند و همین کم‌تحرکی می‌تواند قند خون را بالا ببرد. فعالیت ورزشی حتی در فضای بسته هم در تنظیم بهتر قند خون تاثیر دارد.
- در هوای سرد، میل به خوراکی‌های شیرین و پرچرب بیشتر می‌شود که هردو عامل افزایش قند خون هستند.
مدیریت دیابت در فصل سرما
- خشکی هوا در این فصل می‌تواند خشکی پوست و احساس خارش را در بیماران دیابتی تشدید کند. پرهیز از دوش گرفتن با آب داغ و استفاده از کرم و لوسیون‌ها می‌تواند این خشکی و خارش را کم کند.
- در فصول سرد سال، احتمال ابتلا به بیماری‌هایی همچون آنفولانزا، سرماخوردگی و کرونا بالا می‌رود. از آنجایی که افراد دیابتی سیستم دفاعی ضعیف‌تری دارند، باید از خود در برابر این ویروس‌ها محافظت کنند. همچنین تزریق واکسن آنفولانزا (با نظر پزشک) یک اقدام موثر برای جلوگیری از ابتلا به ویروس‌های فصل سرما است.
- بیماران دیابتی در فصل سرما، احساس گزگز و بی‌حسی در پاها را بیشتر احساس می‌کنند. از این رو ممکن است از وسایل گرمایشی مثل بخاری یا تشک برقی استفاده کنند. توجه داشته باشید که با توجه به بی حسی در پاها، فرد ممکن است متوجه گرمای بیش از حد و آسیب پوستی نشود.
تأثیر گرما بر قند خون دیابتی‌ها
گرمای هوا ممکن است هم باعث افزایش و هم کاهش قند خون شود:
- یکی از پیامدهای گرمای شدید، افزایش تعریق است که بدن آب زیادی است دست می‌دهد. به همین علت، غلظت مواد محلول در خون، از جمله گلوکز خون، بیشتر می‌شود.
- همچنین به خاطر افزایش گردش خون زیرپوستی در گرما، جذب انسولین بالا می‌رود و احتمال احساس افت قند وجود دارد.
نقش نور خورشید و ویتامین D در کنترل دیابت
نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است. تحقیقات نشان داده‌اند کمبود ویتامین D می‌تواند حساسیت به انسولین را کاهش دهد و کنترل قند خون را سخت‌تر کند. همچنین نور خورشید با بهبود خلق‌وخو و کاهش استرس، غیرمستقیم به تعادل قند خون کمک می‌کند.
مدیریت دیابت در فصل گرما
- سعی کنید در ساعات اوج گرما از منزل بیرون نروید. بیماران دیابتی به شدت مستعد گرمازدگی هستند.
- به علائم کم‌آبی بدن مثل احساس تشنگی، تکرر ادرار، تپش قلب، ضعف و سرگیجه توجه داشته باشید.
- نوار تست قند خون و انسولین خود را دور از گرما و تابش آفتاب نگهداری کنید. گرمای آفتاب باعث خرابی و فاسد شدن این دو می‌شود.
- در صورتی که از دستگاه قند خون بدون سوزن استفاده می‌کنید، با چسب اضافی آن را محکم کنید تا در اثر گرما و تعریق کنده نشود.
نکات تغذیه‌ای مناسب هر فصل برای بیماران دیابتی
در فصل تابستان، نوشیدن میزان کافی آب یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل قند خون است. نوشیدن آب، کم‌آبی بدن بر اثر تعریق را جبران می‌کند و غلظت مواد محلول در خون را پایین می‌آورد. همچنین مصرف سبزیجات نیز به حفظ آب بدن و کنترل قند خون کمک می‌کند.
در فصل پاییز و زمستان، میل کردن غذاهای گرم مثل سوپ سبزیجات، علاوه بر گرم نگه داشتن بدن و افزایش گردش خون، به کنترل قند خون و جلوگیری از افت و خیز آن کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
بیماران دیابتی جزو گروه‌های حساس هستند و عوامل مختلف به ظاهر ساده مانند تغییر آب و هوا نیز می‌تواند بر میزان قند خون این افراد موثر باشد. با دانستن اقدامات حیاتی و پیشگیری کننده، به سادگی می‌توانید قند خون را در هر فصلی از سال، کنترل و تنظیم کنید.
