تصحیح و پوزش

نام نویسنده مقاله «اجلاس زنان 2000; گامی برای عدالت، صلح و توسعه » (همشهری ، 16 و 17/3/79) که در سومین شماره بازتاب اندیشه آمده، خانم شهین مولاوردی و نام نویسنده مقاله «جنبشهای اجتماعی زنان » (ایران ، 3 و 4/3/79) خانم حمیرا مشیرزاده صحیح است.

مقدمه

1. حرکت پرشتاب و روزافزون تحولات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فن آوری و... و تاثیر ژرف آنها بر منظومه اندیشه ای و عملی جوامع گوناگون بر کسی پوشیده نیست. بی تردید در این میان، جوامع و کشورهایی می توانند نقش تاثیرگذار و فعال داشته باشند که همواره در پی اصلاح، تقویت و توسعه شالوده ها و بنیانهای نظری و عملی خود باشند، نقاط ضعف را به دقت و رعت شناسایی و چاره نمایند، نقاط مثبت را تقویت و مجموعه نظام نظری و عملی را با توجه به این نقاط و در راستای اهداف متعالی توسعه بخشند.

2. گرچه انجام وظایف فوق بر عهده آحاد افراد جامعه است، اما روشن است که رسالت اصلی، بر دوش دو قشر فرهیختگان و اندیشمندان از یک سو و مجریان و کارگزاران از سوی دیگر است. این در حالی است که کثرت و تنوع داده ها چنان پرحجم و سرعت تغییرات چنان برق آساست که حتی برای متخصصان در یک رشته نیز امکان دسترسی واقعی و آگاهی از این داده ها، اگر نگوییم ناممکن، کاری بس دشوار است و کیست که نداند شناسایی ضعفها و قوتها به منظور اصلاح، تقویت و توسعه، مستلزم داشتن اطلاعات دقیق، عمیق و روزآمد است.

3. کارکرد اصلی نشریات و مطبوعات که امروزه بخش عمده ای از ظرفیت رسانه ای کشور را تشکیل می دهند، در اختیارنهادن آخرین داده ها در زمینه های گوناگون به جامعه است و اگر این وظیفه به درستی انجام شود، از آن رو که طیف وسیعی از مخاطبان را در بر می گیرد، می تواند گامی بسیار مؤثر در جهت تحقق اهداف و انجام وظایف سه گانه مذکور، یعنی اصلاح، تقویت و توسعه نظری و عملی باشد.

4. بی تردید مطالعه روزآمد اندیشه های دینی و آشنایی با جریانهای فکری معاصر، نیازمند مقدماتی است که شاید یکی از مهم ترین آنها، مطالعه مستمر نشریات داخلی باشد. بدیهی است که این امر، خصوصا با نظر به تنوع و تعدد نشریات، بدون صرف زمانی طولانی امکان پذیر نخواهد بود; و کاری است که برای بسیاری از علاقه مندان مقدور نیست. از این رو، اصول بهره وری اقتضا می کند که با اتخاذ روشهای مناسب، هدف یاد شده با کمترین هزینه زمانی تدارک گردد. یکی از مناسب ترین روشها تدوین مجموعه هایی است که با تلخیص مطالب مندرج در نشریات و گزینش محورهای اساسی آن و حذف مسائل حاشیه ای، جوهره اصلی آرا و اندیشه های نویسندگان را به خواننده انتقال دهند تا امکان آشنایی با بیشترین مقدار مطالب، در کمترین زمان ممکن فراهم گردد.

مجموعه ای که اینک پیش روی شماست، به قصد انجام رسالت مزبور فراهم آمده و در پی آن است که مخاطبان را با جدیدترین اندیشه های دینی و مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مرتبط با آن آشنا سازد. در تدوین این مجموعه تلاش شده است که ابتدا با وارسی جدیدترین شماره مطبوعات داخلی، مقالاتی که با نگاهی نو از مقولات نظری دینی سخن گفته و یا به مقولات کاربردی - البته از زاویه مبانی تئوریک آن - پرداخته اند، شناسایی شوند و سپس چکیده و لب دعاوی نویسنده با بیانی روان عرضه گردد. همچنین، سعی شده است که تا حد امکان دیدگاه نویسندگان با استفاده از همان قالبهای کلامی به کار رفته در مقاله منعکس شود تا آنکه امانت در نقل، به بهترین وجه ممکن مراعات گردد.

از دیگر اهداف این مجموعه، طرح دیدگاههای مخالف و چیدن آن در کنار آرای موافق است تا آنکه خوانندگان را در یافتن تصویری جامع تر و عینی تر از وضعیت موجود اندیشه دینی و جریانهای فرهنگی کشور مدد رساند.

از این رو طبیعی است که بخشی از مطالب، از دید تهیه کنندگان این مجموعه، مورد تایید نیست و در معرض نقد و انکار است. هرچند نقد علمی و اصولی این آرا، کاری بایسته است، بخش اصلی این وظیفه بر عهده خوانندگان هوشمند است و تنها در پاره ای موارد نقدگونه ای با عنوان «اشاره » آورده شده است.

اینک در چهارمین شماره این مجموعه، مقالاتی در باب سکولاریسم و سکولاریزاسیون، ایمان، سنت، توسعه، زنان، مشارکت و حکومت و اقتصاد اسلامی تقدیم می گردد. در بخش نگاه ویژه برخی مقالات به جهت اهمیت خاص موضوع یا مطالب آنها با نگاهی ویژه مورد نقد و بررسی قرار گرفته و در بخش نمایه مطبوعات اهم عناوین مقالات اندیشه ای فهرست شده اند. امید ست خوانندگان محترم، ضمن مطالعه این مجموعه با پیشنهادات سازنده خویش ما را در بهبود هرچه بیشتر آن یاری بخشند.

در پایان، بر خود لازم می دانیم که از مؤسسه فرهنگی طه و پژوهشگران گرانمایه آن، که در تدوین و تنظیم این مجموعه ما را یاری رساندند، تشکر و قدردانی کنیم.

مدیریت پژوهشی مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما در این بخش