در این مطلب درباره تاج محل هند برایتان می گوییم. تاج محل هندوستان، تنها یک سازه در کشور هندوستان نیست بلکه نماد و مظهر عشقی است که پادشاه مغولان هندوستان، شاه جهان به همسر سوم خود که یک شاهدخت پارسی یعنی ارجمند بانو مشهور به ممتاز محل داشته است و در زمان به دنیا آمدن چهاردهمین فرزندشان در هنگام وضع حمل از دنیا رفت، ساخته شده است. پس از مرگ ارجمند بانو، شاه جهان دستور به ساخت و برپایی این بنا را داد تا این مکان به یادواره ای برای همسر فقیدش باشد.
کمی بیشتر درباره تاج محل هندوستان
در فاصله 200 کیلومتری از شهر دهلی و در جنوب این شهر در کشور هندوستان، یکی از هفتگانه های عجایب جهان، تاج محل واقع شده است. تاج محل هندوستان در ابتدا باغی ایرانی بوده است که مساحت آن چیزی در حدود 18 تخمین زده شده است. از زمان دستور ساخت این بنا در سال 1632 تا زمان تکمیل مرحله نخست آن در سال 1653 حدود 22 سال زمان صرف شد تا ساختمانی با تلفیق معماری ایرانی و هندی قد علم کند. طبق شواهد و اسناد تاریخی برای ساخت این بنا 22000 نیروی انسانی اعم از کارگران و هنرمندان که مرکب از هنرمندان ایرانی، هندوستانی، آناتولی و آسیای میانی بودند به کار گمارده شدند که احتمال می رود سر معماران ایرانی، استاد احمد و حمید لاهوتی بوده اند که نقش اصلی را در طراحی و ساخت بنا ایفا کرده اند. به علاوه با نگاهی به خوشنویسی های کتیبه های نصب شده روی دیوار و در بنا و یافتن امضا هنرمند آن می توان به هنرنمایی امانت خان شیرازی نیز در ساخت بنا پی ببریم.
معماری تاج محل هندوستان
مجموعه تاج محل هندوستان دارای چندین بخش است که عبارتند از: آرامگاه، مسجد، چندین محل برای زندگی و یک باغ. اما چیزی که به صورت واضح جلوگری می کند این است که قسمت آرمگاه برای اکثر بازدیدکنندگان داری اهمیت بیشتری است. آرامگاه در مرکز این مجموعه قرار دارد و بسیار ساده ولی با ذوق و هنری بی بدیل طراحی وساخته شده است. این مقبره یک سازه مرمرین بزرگی است که روی صفحۀ مرمرین عظیمی قرار گرفته است و به رنگ سفید چشم نوازی می کند. چهار طرف این بنا دقیقا مشابه هم ساخته شده است و از هر زاویه ای کاملاٌ یک سان به نظر می رسد. تماشایی ترین ویژگی این آرامستان، گنبد مرمری و زیبای آن است که چیزی در حدود 35 متر ازتفاع آن است و با نام گنبد پیازی مشهور است. اما چیزی که باعث ایجاد شگفتی در تاج محل هند شده است تغییر رنگ این بنا در ساعات مختلف شبانه روز است که به طور مثال می توان به رنگ صورتی بنا در صبح، رنگ شیری در عصر و رنگ طلایی بنا در شب اشاره کرد، پدیده ای که در گذشته بر این باور بودند که به دلیل انعکاس رودخانۀ مجاور این بنا است اما تحقیفات اخیر نشان دهنده تراز بودن با نور خورشید است. گفته می شود که شاه جهان قصد داشته است که بنایی مشابه این بنا در سمت دیگر رودخانه جمنا هندوستان با سنگ مرمر سیاه بنا کند و با استفاده از یک پل بنای جدید سیاه رنگ را به تاج محل متصل سازد که این اتفاق به دلیل جنگ داخلی که توسط پسر شاه جهان برای گرفتن سلطنت از پدرش به راه افتاد هیچ وقت به وقوع نپیوست. شاه جهان پس از این که حکومت را از دست داد به مدت 8 سال به زندان افتاد و تنها این امکان را داشت تا از پنجره زندانش بخشی از تاج محل را نظاره کند و پس از این که در زندان جان خود را از دست داد در تاج محل و در کنار همسرش به خاک سپرده شد.
یکی از عجایب هفتگانه
سال ها بعد و در قرن 18 حاکمان بهارات پور به این منطقه از هندوستان حمله کردن و تمام زیور آلات، اجناس قیمتی، طلاه های به کار رفته در گلدسته مسجد را به غارت بردند. همچنین لوسترهای طلاکاری و نقره کاری به کار رفته در پیکره مسجد نیز بر اثر این حمله به غارت برده شدند و تنها بخشی از جواهرات به کار رفته در دیواره های بنا به جا مانده بود که در سال 1857 بر اثر شورش انگلیسی ها به هندوستان به غارت رفت. این جواهرات قیمتی شمال یشم، لاجورد و یاقوت بود تا ظاهری رنگارنگ را به بنا بیافزایند. تاج محل هند، این بنای کهن و شگرف سر انجام در سال 1983 به ثبت سازمان یونسکو درآمد و براساس یک نظر سنجی در سال 2007 در زمره لیست عجایب هفتگانه قرار گرفت.
حوادثی که این بنای تاریخی را تهدید می کند
تاج محل هندوستان طی تمام سال های قدمتش و پس از حوادثی که از سرگذرانده است دارای تخریب هایی شده است که لازم است به آن اشاره ای گذارا داشته باشیم :
- آرامگاه این مجموعه همان گونه که اشاره شد جزو پربازدیدترین قسمت ها است به همین دلیل بر اثر این حجم از مراجعه در معرض خطراتی بیشتر قرار دارد که نیاز به مرمت مداوم و همچنین نیروهای مراقبتی بیشتری است.
- بر اثر تغییرات درجه هوا دیواره ها به صورت مداوم در معرض پوسیدگی و فرسایش قرار دارند که همین امر موجب توجه بیشتر به امر مرمت است.
- آب های زیر زمینی به پایه های ساختمان نفوذ کرده اند و به تدریج منجر به پوسیدن پی ساختمان شده اند و ممکن است در دراز مدت منجر به نشست ساختمان و یا تخریب دیوارهایی شود که دچار این بحران شده اند.
- آلودگی هوا و گازهای گلخانه ای رنگ سنگ های مرمر به کار رفته در ساختمان بنا زرد کرده است. هر چند که در دهه های اخیر با سخت گیری های فعالان زیست محیطی و باستانی میزان انتشار این گازها کمتر شده است اما این تغییر رنگ کاملا محسوس است.
اگر قصد سفر به کشور هندوستان را زمانی پیدا کردید بازدید از این شگفتی را به راحتی از دست ندهید.
