نرخ پیشنهادی دولت در لایحه بودجه 1397 برای عوارض خروج حداقل سه برابر بیشتر از عوارض خروج سال 1396 است و درصورت تصویب، این نرخ نسبت به بسیاری از کشورهایی که درآمد متوسط بالاتری نسبت به درآمد متوسط شهروندان ایرانی دارند بیشتر خواهد شد.
عوارض خروج به تعرفه‌ای اطلاق می‌شود که وقتی فردی قصد خروج از کشور را دارد موظف به پرداخت آن است. کشورها برای دریافت عوارض خروج از شیوه‌های مختلفی استفاده می‌کنند. برخی فقط برای سفرهای هوایی و با افزودن هزینه مالیات روی بلیت هواپیما عوارض خروج را محاسبه می‌کنند. برخی دیگر در مرزهای هوایی و زمینی و دریایی به‌صورت نقدی از مسافر این عوارض را دریافت می‌کنند.
براساس اطلاعات مندرج در وبگاه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، قانون عوارض خروج در تاریخ 30 تیر 1364 در یک ماده، 6 بند و 16 تبصره تصویب شد و بنابراین، تا قبل از این‌سال خروج شهروندان ایرانی به خارج از کشور بدون عوارض خروج بود. در زمان تصویب این قانون، به‌دلیل کمک به تامین هزینه‌های جنگ، تعرفه خروج از کشور برای اولین‌بار در سال 50 هزار ریال و برای بار دوم و بیشتر 100هزار ریال درنظر گرفته شد که این رقم نسبت به متوسط درآمد جامعه بسیار بالا بود.
اما در سال‌های اخیر، برای هربار خروج، نرخ ثابتی دریافت می‌شود و باتوجه به متوسط درآمد، تعرفه عوارض روی شاخص منطقی قرار دارد. به‌ویژه‌که عوارض خروج سال 1396 نسبت به سال 1395 ثابت و معادل 750هزار ریال برای سفرهای عادی و 500 هزار ریال برای سفرهای زیارتی است اما اکنون درصورت تصویب نرخ جدید عوارض معادل دومیلیون و 200 هزار ریال برای با اول سفرهای عادی، 3 میلیون و 300 هزار ریال برای سفرهای دوم، 4 میلیون و 400 هزار ریال برای سفرهای بیشتر و یک‌میلیون و 100 هزار ریال برای سفرهای زیارتی، این مبلغ نسبت به درآمد متوسط جامعه از وضعیت منطقی خارج و حتی بالاتر از عوارض کشورهای توسعه‌یافته‌ای چون استرالیا و اتریش می‌شود. این‌درحالی‌است که متوسط درآمد شهروندان این کشورها به‌مراتب بالاتر از درآمد شهروندان ایرانی است.
جدول مقایسه عوارض خروج کشورهای مختلف بالاتر و پایین‌تر از عوارض ایران درصورت تصویب نرخ جدید
| کشور | عوارض خروج | مقایسه با عوارض خروج ایران درصورت تصویب برای سال 1397 |
| ایران | 1396: 18دلار1397: از 53 دلار تا 107 دلار | – |
| استرالیا | 45 دلار | از 8 تا 62 دلار کمتر از ایران |
| اتریش | فاصله کوتاه:8دلارفاصله‌متوسط:17دلار فاصله‌بلند:39 دلار | از 45 تا 99 دلار کمتر از ایراناز 36 تا 90 دلار کمتر از ایران از 14 تا 68 دلار کمتر از ایران |
| بنگلادش | 3٫50دلار | از 49٫5 تا 103٫5دلار کمتر از ایران |
| برونه‌ئی | 4٫84 دلار | از48٫16تا 102٫16دلار کمتر از ایران |
| کامبوج | 25 دلار | از 28 تا 82دلار کمتر از ایران |
| چین | 16 دلار | از 37 تا 91 دلار کمتر از ایران |
| کاستاریکا | 29 دلار | از 24 دلار تا 78دلار کمتر از ایران |
| کوبا | 25 دلار | از 28 تا 82دلار کمتر از ایران |
| مصر | 5 دلار | از 48 تا 102 دلار کمتر از ایران |
| فیجی | 125دلار | از 72 تا 18 دلار بیشتر از ایران |
| آلمان | اروپا: 10٫50سایر کشورها: 63 دلار | از 42٫5 تا 96٫5دلار کمتر از ایراناز10دلار بیشتر تا 44دلار کمتر از ایران |
| گویان | 20 دلار | از 33 تا 87دلار کمتر از ایران |
| ایرلند | رایگان | از 53 تا 107دلار کمتر از ایران |
| اندونزی | 17 دلار | از 36 تا 90دلار کمتر از ایران |
| مکزیک | 25 دلار | از 28 تا 82 دلار کمتر از ایران |
| پاناما | 60 دلار | از 13دلار کمتر تا 47دلار بیشتر از ایران |
| عربستان‌سعودی | 23٫20دلار | از 29٫8تا 54دلار کمتر از ایران |
| سریلانکا | 46 دلار | از 7 تا 100دلار کمتر از ایران |
| تایلند | 22 دلار | از 31 تا 85دلار کمتر از ایران |
| ترکیه | 6٫80دلار | از 46٫2 تا 100٫2دلار کمتر از ایران |
| انگلستان | کلاس اقتصادی: 16دلاربقیه کلاس‌ها: 240دلار | از 37 تا 91 دلار کمتر از ایراناز 187 تا 133 دلار بیشتر از ایران |
