خانه موزه های گرانبهای ایران نمادی از فرهنگ ما

خانه موزه های معروف جهان جدا از داشتن سقف و ستون و اجازه دادن برای به جریان انداختن زندگی، از ویژگی ها و پتانسیل های بالاتری نیز برخوردار هستند؛ این خانه در کنار تمام جذابیت های خود که اغلب نیز تاریخی و قدمتی می باشند، خانه افراد و شخصیت های برجسته و با اهمیت هر ملتی بوده اند که در دراز مدت این افراد و اشخاص در آنان زندگی کرده اند و مطرح شده اند! خانه موزه های معروف که قصد معرفی آن ها را داریم، دقیقا به همین خانه ها اتلاق می شود. خانه هایی که در کنار تصویر قدیمی خود، به دلیل جذابیت های فردی و حتی اجتماعی کسانی که در داخل آن ها زندگی کرده اند، مهم جلوه داده شده اند و اکنون به یکی از تفریحات و همچنین منابع جذب کننده صنعت توریست و گردشگری درآمده اند. پس اگر شما نیز به این سری از خانه های قدیمی با ارزش موزه ای علاقه مند شده اید، در ادامه با همگردی همراه شوید تا شما را با چندی از این خانه موزه های گرانبهای ایران آشنا نماییم.

خانه موزه های ایرانی

خانه موزه های گرانبهای ایران که در این مطلب قصد معرفی آنان را داریم، متشکل هستند از تعدادی اتاق، حال و پذیرایی، آشپزخانه، اسباب و کلی وسایل زندگی دیگر که در زمان حیات شخصیت برجسته ای که در این مکان زندگی می کرده است، مورد استفاده قرار می گرفتند. جالب است بدانید که تمامی این موارد از جمله رازهای جذاب برای بازدید کنندگان می باشد و آن ها را با خلق و خو و سبک زندگی فرد مورد نظرشان کمی بیشتر آشنا می کند. لازم به ذکر است طبق آمار منتشر شده از سوی سازمان موزه و میراث فرهنگی کشور تا مدتی قبل در ایران تنها 18 خانه موزه های گرانبهای ایران وجود داشته است اما اکنون به دلیل جذب سرمایه در بخش خصوصی و صحبت های فی مابین که میان بخش های دولتی و خصوصی صورت پذیرفته است، بنا به اظهارات مدیرکل موزه ها و بخش تاریخی در یک سال گذشته ما شاهد ایجاد هر 14 روز یک موزه خانه در کشورمان بوده ایم و باید بگوییم با توجه به صحبت ها و جلسه های انجام شده، در دو سال گذشته نزدیک به 40 خانه موزه در کشور و در بخش های مختلف استانی به وجود آمده اند و قرار است به دلیل استقبال مناسب مخاطبان و بازدید کنندگان داخلی و خارجی از این منابع جذاب گردشگری، این آمار به 10 روز یک خانه موزه ارتقا پیدا کند و با کلید خوردن این پروژه 10 روزه، طرح ملی هر خانه یک موزه بیش از پیش قوت گرفت. همچنین بنابر فهرست طبقه بندی شده که از سوی انجمن بین المللی DEMHIST که در سال 2007 میلادی در هشتمین گردهمایی و کنفرانس سالانه که در شهر وین به تصویب رسیده شد و مربوط می شود به خانه موزه های تاریخی، این سری از خانه ها در 11 زیر گروه متنوع و مختلف تقسیم بندی می شوند که اولین گروه تعلق می گیرد به خانه موزه افراد مشهور و شخصیت های برجسته که بازدید کنندگان می توانند با حضور در این مکان های تاریخی و با ارزش کمی با سبک زندگی، وسایل زندگی، زندگی نامه و خدمات و دستاوردهای آن فرد و شخصیت آشنایی پیدا کنند.

خانه موزه های افراد مشهور و شخصیت های برجسته ایرونی:

طبق سال و تاریخ تاسیس خانه موزه های معروف باید لیستی همچون ترتیب زیر را برای ارائه، آماده داشته باشیم که عبارتند از: موزه رئیس علی دلواریِ بوشهر، خانه موزه شهید بهشتی واقع در تهران، موزه صبایِ تهران، موزه متعلق به دکتر حسابی در تهران، خانه موزه ای مربوط به شهید رجایی واقع در تهران، موزه دکنر سندوزی در تهران، موزه و کتابخانه دکتر شهیدی در تهران، خانه موزه دکتر علی شریعتی در تهران، موزه متعلق به دایی شهریار در تبریز، موزه خانه آیت الله طالقانیِ البرز، موزه شهید چمران در تهران، خانه موزه میرزا کوچک خان جنگلی در گیلان، خانه موزه استاد عزت الله انتظامی در تهران، موزه متعلق به شهید مطهری در خراسان رضوی، خانه موزه نیما در استان مازندران، خانه موزه مکرمه قنبری در مازندران، خانه موزه مرتضی مطهری در تهران و خانه بامداد در شهر کرج. طبق آنچه کارشناسان و تاریخ شناسان می گویند سال های تاسیس نخستین خانه موزه های شخصیت های مهم کشوری و لشکری به دهه 1350 شمسی مربوط می شود و طبق آنچه بررسی شده است؛ می توان عنوان کرد که در همان اول تنها شهرداری پایه گذار این سری از مکان های جذاب گردشگری بوده و بعد از آن ها، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که در اصل متولی اول این جور کارها قلمداد می شود، جای گرفته است!

خانه موزه شهید بهشتی:

خانه شهید بهشتی به جای اینکه از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور به موزه تبدیل شود، به دست شهرداری احیا و برای بازدید عموم مردم نیز بازسازی شد. خانه موزه شهید آیت الله محمد بهشتی که از خانه موزه های گرانبهای ایران بوده، پر است از یادگاری های زمان انقلاب و دستاوردهای شیرین آن روزگاران برای ملت، این خانه از دو طبقه (همکف و طبقه اول) تشکیل می شود که طبقه همکف آن دارای فضایی همچون شورای انقلاب اسلامی در زمان های غرورآمیز ایرانی است و می توان با کمی چرخیدن در محیط آن با کتاب های مختلف شهید بهشتی که در خصوص مباحث فلسفی، دینی، قرآنی، جامعه شناسی، فیزیک، علوم تجربی و زیست شناسی بوده است نیز ارتباط برقرار نمود. همچنین بازدید کنندگان از این خانه موزه ای می توانند با مطالعه بیوگرافی این شهید بزرگوار و برجسته کشوری، با اصالت و شجره نامه و چندی از تصاویر این مرحوم آشنایی پیدا کنند و متوجه شوند که سابقه خانوادگی ایشان برمی گردد به زمان امام زین العابدین! در طبقه دیگر خانه موزه متعلق به شهید بهشتی تعداد زیادی از مقالات علمی، روزنامه های سیاسی، مطالب محرمانه و اعلامیه های زمان انقلاب وجود دارد که می تواند چراغ روشنی در مسیر تاریکی پژوهشگران و اساتید بزرگ دانشگاهی و آکادمی این مرز و بوم باشد.

خانه موزه مرحوم مقدم:

محسن مقدم از جمله هنرمندان درجه یک و باستان شناسانی بود که شاید واقعا حالا حالاها کسی همچون او در ایران دیده نشود! مرحوم مقدم پایه گذار دانشگاه هنرهای زیبا و طراح نشان دانشگاه تهران با بهره گیری از اِلمان های تاریخی و فرهنگی ایران کهن بوده است. در خانه او اشیای قیمتی و تاریخی زیادی را به وفور می توان مشاهده نمود و ساعت های زیادی خود را محو تماشا و لذت بردن آن ها نمود! محسن مقدم زمانی از سوی اتباع خارجی و بیگانه مورد توجه قرار گرفت که به عنوان نخستین تبعه ایرانی مفتخر به دریافت لژیون دونور با درجه اوفیسیه از طرف رئیس جمهور وقت فرانسه، آقای شارل دوگل شد! لازم است بدانید نشان لژیون دونور از جمله درجات بالایی است که یک فرد غیر فرانسوی می توان به آن دست یابد؛ با اعطای این نشان به زنده یاد محسن مقدم، بازدید کنندگان زیادی از  نقاط مختلف جهان از جمله کشور فرانسه برای بازدید از وی به ایران و تهران سفر می کردند و اکنون نیز که او در میان ما نیست، گردشگران خارجی فراوانی برای بازدید از خانه موزه شده او به ایران سفر می کنند. خانه موزه مقدم در خیابان امام خمینی (ره) ما بین خیابان های شیخ هادی و ولیعصر (عج) واقع شده است و به دلیل وجود اشیایی با ارزش و گران بها که در خود جای داده است، از جمله مکان های بازدید و گردشگری مهم در ایران و حتی جهان محسوب می شود! خانه مقدم که از خانه موزه های معروف است، در واقع یک بنای قاجاری است که دارای سه بخش وسیع حیاط بیرونی، اندرونی و سرایداری می شود و با مساحتی بالغ بر 2110 متر، آماده پذیرایی از بازدید کنندگان و علاقه مندان خود می باشد.اغلب اشیای زیبا و گران بهایی که در خانه مقدم وجود دارد حاصل سال ها تلاش بی وقفه او در جهت پژوهش و خرید و جمع آوری هر کدام این اقلام از یک سری دلال و مالک اصلی می باشد که حالا به هر دلیلی این سری از اشیا را به محسن مقدم فروخته و یا هدیه داده اند. البته ناگفته نماند که در این میان هستند اشیایی که مقدم برای به دست آوردن آن ها مجبور به سفر کردن شده است و خیلی از آن ها را از حراج های بزرگ کشورهای خارجی و بواسطه ثروت هنگفت خانوادگی خود خریداری نموده و به ایران آورده است. عمده اشیای گران بها و با ارزشی که در خانه زنده یاد مقدم این هنرمند کم نظیر به چشم می خورد، رنگ و بویی ایرانی دارد و اگر آن دسته از اقلامی که از سوی نمایندگان و سفارت خانه های روزگاران پیشین به وی هدیه شده است را کنار بگذاریم؛ باید بگوییم خانه او که در حال حاضر تبدیل به یک موزه دیدنی شده است که ثروت تمام ملی و ایرانی قلمداد می شود. شایان ذکر است که خانه زنده یاد محسن مقدم در حال حاضر در تملک دانشگاه تهران می باشد و این بنای زیبای ایرانی در سال 1379 خورشیدی با شماره 2929 در لیست آثار ملی کشور از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به ثبت رسانده است. این موزه از خانه موزه های گرانبهای ایران است.

اولین خانه موزه انحصاری هنرهای تجسمی کشور

خانه موزه ها فقط در تهران قرار ندارند و همانطور که گفتیم با حمایت بخش خصوصی، خانه های زیادی در استان های دیگر کشور به موزه تبدیل شده اند. اما یکی از این خانه موزه ها که از خانه موزه های معروف جهان هستند، اصلا ربطی به قول و قرارهای این چند ساله میان سازمان میراث و فرهنگ و بخش های متعدد خصوصی ندارد. خانه موزه فروغ الملک واقع در بافت کهن و قدیمی شهر شیراز در محله ای به نام سنگ سیاه و درست پشت امام زاده بی بی دختران است که مربوط می شود به دوران حضور قاجارها در ایران. خانه فروغ الملک از سه طبقه زیرزمین، همکف و طبقه اول تشکیل می شود و از دو محوطه نسبتا بزرگ اندرونی و بیرونی با دو حیاط کاملا جدا از هم برخوردار است. این خانه از بخش هایی همچون عمارت شاه نشین، حمام، آشپزخانه، حوض خانه و دیگر بخش ها شاخته شده است و دارای موزه هنر مشکین فام که نخستین موزه هنرهای تجسمی در ایران نامیده می شود نیز می باشد. موزه هنرهای تجسمی موجود در خانه فروغ الملک از بخش های متفاوت و متنوع زیادی که طی 50 سال تلاش خانوادگی آنان جمع آوری و نگهداری شده است، می باشد. در این موزه آثاری همچون: آثار هنری خانواده مشکین فام، حجاری و نقوش برجسته، خوشنویسی و نقاشی، آثار هنرمندان معاصر و بومی شیرازی است که تقریبا شالوده فعالیت هنری سی تن از آن ها می باشد و می توان در میان تمامی آثارهای موجود، با سه نسل متفاوت از آنان رو به رو شد.  البته به علاوه تمامی آثارهای هنری مذکور، در بخش کتابخانه، دفتر تحقیق و توسعه هنرهای تجسمی و همچنین اتاق قدیمی این عمارت، می توان وسایل دیگری نظیر مبلمان، اقلام تزئینی و ویترینی، صندوقچه های زیبا، بشقاب های چینی، گلدن های خوش طرح و جعبه های منبت کاری شده متعددی را نیز مشاهده نمود. از قلم نیفتد که در این موزه بخش فروشگاهی نیز ایجاد شده است تا بازدید کنندگان بتوانند در حین تماشای این خانه موزه که از خانه موزه های معروف جهان است، از آثار دیگر هنرمندان شیرازی همچون کارت پستال های تزئینی، نوار، آلبوم، تابلو، پوستر، مقالات محلی و غیره نیز خریداری نمایند تا بدین وسیله بخشی از هزینه های موزه تامین و جبران شود.

خانه موزه رابرت گریوز

رابرت گریوز (Robert Graves) یک شاعر بریتانیایی می باشد که موفق به کسب جایزه نوبل شده است. او در میان سال های 1929 تا 1985 در دهکده ای به نام دیا زندگی می کرده است و در سن 90 سالگی نیز در همین دهکده به خاک سپرده می شود. گریوز پس از جنگ به سوی خانه اش که آن را کنلون می نامد، رهسپار می شود و دروان تبعید خودش را البته به میل شخصی خود در این منزل سپری می کند و موفق می شود آثار مشهورش یعنی من، الهه سفید، کلودیوس و اسطوره های یونانی را منتشر کند و از خود برای آیندگان به یادگار بگذارد. اینطور که معلوم شده است تا سال 2006 میلادی از رابرت گریوز جز تخته سنگی به عنوان مزار این شاعر بزرگ بریتانیایی در حیاط کلیسا چیز دیگر در دسترس علاقه مندان و طرفداران وی نبوده است تا اینکه پسر رابرت به دلیل حجم بالای نامه هایی مبنی بر درخواست بازدید از محل زندگی پدری اش مواجه می شود و تصمیم می گیرد خانه پدری خود را به یک موزه جذاب برای بازدید کنندگان تبدیل کند؛ تور گشت و گذار در محیط خانه قدیمی رابرت گریوز در حدود 5 یورو می باشد و بازدید کنندگان عزیز می توانند با حضور در این خانه از وسایل زندگی او، ماشین چاپ، دفتر اشعار، سالن آمفی تئاتر و حتی یک فایل ویدئویی 15 دقیقه ای که شعرخوانی او را نمایش می دهد، دیدن بعمل آورند. لازم به ذکر است احیا و مرمت خانه رابرت گریوز که از خانه موزه های معروف جهان است، با حمایت های بی دریغ دولت اسپانیا و اختصاص دادن بودجه ای به ارزش دو و نیم میلیون یورو برای این منظور در شهر مایورکای این کشور همراه بوده است.

خانه موزه امیلی دیکنسون:

شاید کمتر کسی با  دنیای شعر و ادبیات، امیلی دیکنسون را که از برجسته ترین شاعران قرن 19 میلادی می باشد، آشنا نباشد! دیکنسون یکی از شاعران مورد علاقه انگلیسی ها است که به دلیل وجود رفتارهای تک محوری خود لقب منزوی را از آن خود کرده است. امیلی دیکنسون بخش زیادی از شهرت خود را مدیون باغ زیبایی است که در ملک آبا و اجدادی خود در امرست ماساچوست برای خود ایجاد کرده است. این ملک پدری که سبب شد امیلی هیچ وقت از آن بیرون نیاید در حال حاضر یک قطب مهم و حائز اهمیت برای گردشگرانی است که به شعر و ادبیات علاقه نشان می دهند. شاید بد نباشد بدانید طبق آمارهای به دست آمده سالانه نزدیک به 120 میلیون گردشگر اهل فرهنگ و کتابخوان آمریکایی تبار، برای بازدید از خانه این شاعر انگلیسی زبان قصد سفر به آن جا را می کنند و که طبق بررسی های انجام شده اگر هر کدام از این بازدید کنندگان حداقل 994 دلار برای این سفر هزینه کنند، در نهایت مبلغی در حدود بیش از 190 میلیون دلار تنها از وجود این خانه موزه شده به دست سازمان میراث ملی و تاریخی آمریکا می رسد که قطعا بخشی از آن به صندوق های اقتصادی این کشور منتقل می شوند. به همین دلیل اغلب کارشناسان و بنگاه های فعال در زمینه جذب توریست و گردشگر در آمریکا در صدد این هستند که تا می توانند خانه هایی را تبدیل به موزه کنند تا در کنار گسترش و ایجاد توسعه در زمینه صنعت توریست خود بتوانند از درآمدهای قابل توجهی نیز برخوردار شوند و این خانه از خانه موزه های معروف جهان است.