خشکی دهان یکی از مشکلات شایع دهان محسوب می شود که عوامل مختلفی سبب ابتلا به آن می شود. از شایع ترین علت خشکی دهان می توان به عوارض جانبی برخی از داروها و بیماری ها اشاره کرد.
بزاق دهان یکی از مهمترین ترشحاتی است که انسان ها برای مرطوب و تمیز نگه داشتن دهان و هضم غذا به آن نیاز دارند. همچنین بزاق با کنترل باکتری ها و قارچ ها در دهان, از ایجاد عفونت در دهان جلوگیری می کند. خشکی دهان ناشی از عدم وجود بزاق کافی در دهان ایجاد می شود و موجب خشک و ناراحت کننده شدن دهان می شود. در این مطلب با علت خشکی دهان و چگونگی درمان آن آشنا می شویم.
علت خشکی دهان چیست؟
خشکی دهان مانند تلخی دهان یکی از شایع ترین عوارض جانبی تعداد بسیاری از داروها می باشد. از جمله داروهای مورد استفاده در درمان افسردگی, اضطراب, درد, آلرژی ها و سرماخوردگی (آنتی هیستامین و ضد گرفتگی), چاقی, آکنه, صرع, فشار خون بالا, اسهال, حالت تهوع, اختلالات روانی, بی اختیاری ادرار, آسم و بیماری پارکینسون. همچنین علت خشکی دهان می تواند ناشی از مصرف داروهای شل کننده و آرام بخش عضلانی باشد.
-
عوارض جانبی برخی عفونت ها و بیماری ها
علت خشکی دهان ممکن است عوارض جانبی برخی از عفونت ها و بیماری ها مانند بیماری آلزایمر, بیماری دیابت, کم خونی, فیبروز کیستیک, آرتریت روماتوئید, فشار خون بالا, بیماری پارکینسون, سکته مغزی و ویروس HIV باشد.
-
عوارض جانبی برخی از درمان های پزشکی
آسیب به غددی که بزاق در دهان تولید می کنند, ممکن است مقدار تولید بزاق را کاهش دهد. به عنوان مثال آسیب به غدد ناشی از انعکاس اشعه به سر و گردن و شیمی درمانی برای درمان سرطان ها می تواند سبب کاهش مقدار بزاق دهان و در نتیجه خشکی دهان شود.
خشکی دهان می تواند در نتیجه ی آسیب عصبی به ناحیه سر و گردن ناشی از جراحی و یا دیگر صدمات ایجاد شود.
یکی از مهمترین علت خشکی دهان, کاهش آب بدن است. کاهش آب بدن ممکن است ناشی از تب, تعریق بیش از حد, استفراغ, اسهال, از دست دادن خون و سوختگی ایجاد شود و در نتیجه منجر به خشکی دهان شوند.
-
عمل جراحی برداشتن غدد بزاقی
-
سبک زندگی
سیگار کشیدن و یا جویدن تنباکو در مقدار تولید بزاق دهان تاثیر می گذارد و می تواند آن را تشدید کند. تنفس با دهان باز می تواند تا حد زیادی در رفع این مشکل موثر باشد.
موثرترین روش های درمان خشکی دهان
در صورتی که علت خشکی دهان ناشی از مصرف برخی از داروها باشد, بهتر است به پزشک اطلاع داده شود. پزشک با تغییر دادن دوز داروها و یا تعویض آن ها با داروهای دیگر به رفع خشکی دهان اقدام می کند. همچنین پزشکان در این موارد ممکن است اقدام به تجویز دهان شویه کنند تا توسط آن رطوبت دهان بازگردد. اگر دهان شویه در رفع خشکی دهان موثر نباشد, پزشک ممکن است با تجویز داروهایی اقدام به افزایش تولید بزاق دهان نماید. Salagen از جمله این داروها است. به علاوه انجام مراحل زیر ممکن است به جریان بزاق در دهان کمک کند.
- خوردن آبنبات و یا آدامس بدون قند
- نوشیدن مقدار زیادی آب برای کمک به مرطوب نگه داشتن دهان
- مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید،استفاده از یک دهان شویه حاوی فلوراید
- تنفس از طریق بینی نه دهان
- استفاده از بخارساز برای اضافه کردن رطوبت به هوای اتاق خواب
خوشبختانه در اغلب موارد خشکی دهان به سادگی درمان می شود. با این حال بسته به علت خشکی دهان, ممکن است اقدامات متفاوتی جهت درمان آن صورت گیرد.
