بیماری کاوازاکی و راه های درمان آن

با دلگرم همراه باشید تا با بیماری کاوازاکی و راه های درمان آن آشنا شوید.

بیماری کاوازاکی چیست؟

سندرم کاوازاکی یا بیماری کاوازاکی (به انگلیسی: Kawasaki syndrome) شایع‌ترین واسکولیت دوران کودکی است و بیشتر در کودکان کمتر از 5 سال بروز می‌کند. شیوع بیماری بین 3-8/0درصد می‌باشد. نسبت مونث به مذکر 37/1 است.

بیماری راشیتیسم بیماری است که باعث التهاب مثانه می شود درسراسر بدن می‌شود. این بیماری اولین باردرسال 1967 درژاپن توضیح داده شد. بعضی ازکودکان مبتلا به بیماری کاوازاکی، بدون درمان خود بخود بهترمی شوند، درحالی که ٪25-15 دچارصدمه به عروق کرونرمی گردند. دربیماری کاوازاکی بسیاری ازعروق دچار آسیب می‌شوند، اما عروق کرونربیشترصدمه می‌بینند که باعث شده بیماری کاوازاکی یکی ازعلل عمدهٔ بیماری قلبی دردوران کودکی (بعد ازتولد) باشد.

تشخیص بیماری کاوازاکی

تشخیص بیماری کلینیکی است.نشانه اصلی این بیماری تب بدون منشا مشخص است.این تب حداقل باید 5 روز طول کشیده باشد و به درمان‌های آنتی بیوتیک معمول پاسخ نداده باشد.وجود حداقل 4 نشانه از نشانه‌های زیر برای تشخیص بیماری علاوه بر تب لازم است:

پر خونی دوطرفه ملتحمهلب‌های قرمزخشک و شقاق دار با اروفارنکس پرخون یا زبان توت فرنگیراش پوستی غیروزیکولیلنف آدنوپاتی غیر چرکی گردنیقرمزیادمپوسته ریزی انگشتان و سطوح کف دست و پا

علت بیماری کاوازاکی

علت این بیماری ناشناخته‌است، گرچه عوامل عفونی، عوامل محیطی( از جمله مهمترین این عوامل قرار گرفتن در تنگنا و فشار عصبی و ترس فرار کردن از موقعیت های تنش زا)، توکسین‌ها و سوپرآنتی‌ژن‌ها ممکن است نقش داشته باشند .

علایم سندرم کاوازاکی چه می باشد؟

علایم این بیماری در چند مرحله ایجاد می شود:

مرحله اول:

• تب بالا که معمولا بیش از 5 روز طول می کشد
• قرمز شدن شدید چشم ها (ورم ملتحمه ) بدون ترشحات
• بروز جوش های قرمز رنگ (راش) در بدن و در ناحیه تناسلی
• قرمزی، خشکی و ترک خوردن لب ها و ورم و قرمز شدن زبان (زبان توت فرنگی)
• ورم و قرمزی پوست کف دست و کف پا
• ورم غدد لنفاوی گردن و قسمت های دیگر بدن
• کج خلقی

مرحله دوم:

• لایه لایه شدن قسمتی از پوست دست و پا به خصوص نواحی سر انگشتان دست و پا که به صورت صفحات بزرگ جدا می شود
• درد مفاصل
• اسهال
• استفراغ
• درد شکم

مرحله سوم:

در این مرحله از بیماری، علایم به آرامی از فرد دور می شود، مگر آنکه عوارض آن پیشرفت کند.

تذکر: اگر فرزند شما به تبی مبتلا شود که بیش از چهار روز طول بکشد، سریعا باید او را نزد متخصص اطفال ببرید.

لازم به ذکر است که اگر درمان بیماری کاوازاکی طی مدت 15 روز از شروع بیماری انجام بگیرد، تا حد زیادی می توان جلوی آسیب های دائمی این بیماری را گرفت، بنابراین مراجعه به موقع به پزشک ضروری می باشد.

درمان و تشخیص زودرس این بیماری مهم است و احتمال مشکلات قلبی کودک را کاهش می دهد

علت بیماری کاوازاکی چیست؟هنوز علت مشخصی برای این بیماری پیدا نشده است. دانشمندان علوم پزشکی بر این باورند که این بیماری مسری نمی باشد و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود.

برخی از نظریه هایی که در این خصوص وجود دارد، بیان کننده این است که علت این بیماری می تواند باکتری و یا ویروس باشد، اما اثبات نشده است و ژن های مشخصی در برخی افراد وجود دارند که حساسیت او را به بیماری کاوازاکی افزایش می دهند.

تذکر:متاسفانه به این دلیل که هنوز عامل این بیماری به درستی مشخص نشده است، نمی توان راه مناسبی برای پیشگیری از ابتلا به آن پیشنهاد داد.

معمولا کودکانی که یک بار به این بیماری مبتلا می شوند، نسبت به ابتلای مجدد مصون می شوند.

عوامل خطر ابتلا به این بیماری چه می باشد؟

• سن: کودک زیر پنج سال شانس بالایی برای ابتلا به این بیماری دارد.
• جنسیت: کودکان پسر کمی بیشتر از کودکان دختر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
• نژاد: کودکان آسیایی مانند ژاپن و کره بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار دارند.

درمان بیماری کاوازاکی چگونه است؟

هدف از درمان اولیه، پایین آوردن تب و التهاب است تا آسیب های وارده کاهش پیدا کند.

گاماگلوبولین: تزریق پروتئین های ایمنی (گاما گلبولین) از طریق رگ (داخل وریدی) خطر ابتلای فرد به مشکلات عروق کرونر را کاهش می دهد.

آسپیرین: مصرف آسپرین، التهاب فرد را کاهش می دهد. همچنین درد و التهاب مفاصل را در فرد کمتر می کند. مصرف آسپرین در کودکان با محدودیت هایی روبرو است، اما معمولا پزشکان برای درمان این بیماری، این دارو را برای کودکان تجویز می کنند.

تذکر: بیماری کاوازاکی اگر تحت درمان قرار نگیرد، معمولا پس از 12 روز بهبود پیدا می کند، اما عوارض قلبی آن ممکن است بعدا بروز پیدا کنند.

تذکر: آنچه در درمان این بیماری مهم است، پیگیری فرد مبتلا پس از بهبودی و درمان است.

والدین باید در نظر داشته باشند که آزمایش هایی را برای بررسی سلامت قلب کودک در فواصل منظم (معمولا شش تا هشت هفته یکبار) پس از شروع بیماری انجام دهند تا در صورت پیشرفت مشکلات قلبی کودک، فورا او را تحت درمان قرار دهند .

یک بیماری قلبی با منشا ناشناخته

کاوازاکی در دسته بیماری‌های قلبی کودکان قرار دارد، اما درمان آن تحت نظر متخصصان بیماری‌های عفونی صورت می‌گیرد، زیرا بررسی‌ها نشان می‌دهد کاوازاکی یک بیماری همراه با ضایعات و التهابات عروقی قلب است که به احتمال زیاد منشا عفونی دارد.

در واقع این بیماری‌، بیش از هر چیز به واکنش سیستم ایمنی بدن بازمی‌گردد، اما منشا دقیق آن همچنان ناشناخته است. گرچه محققان بر بالا بودن احتمال عفونی بودن منشا آن تاکید می‌کنند.

البته دکتر رویا تفرشی، متخصص قلب کودکان در گفت‌وگو با جام‌جم در ارتباط با این بیماری شایع کودکان می‌گوید: کاوازاکی در بیشتر موارد، عروق کوچک و متوسط قلب را درگیر می‌کند و معمولا به علت تشخیص بیماری در این مقطع، ظرف چند هفته با استفاده از آسپیرین و داروی دیگری به نام IVIG، قبل از آن که به عروق بزرگ قلب انتشار پیدا کند، کاملا درمان می‌شود.

در واقع تشخیص زودهنگام بیماری، مانع از بروز تغییرات و درگیری‌های حاد قلبی همچون جمع شدن مایع دور قلب، تورم پرده‌های قلبی، اختلال خونرسانی به قلب و انفارکتوس می‌شود.

البته نباید فراموش کرد که اگر بیماری به مرحله آنوریسم عروق کرونر قلب یا بیرون زدگی دیواره سرخرگ قلبی برسد می‌تواند کشنده باشد، اما خوشبختانه این بیماری در 75 درصد موارد، در مراحل اولیه تشخیص داده شده و درمان می‌شود و نیاز به درمان‌های طولانی و سخت پیدا نمی‌کند.

بروز تب ناگهانی و طولانی

مهم‌ترین و اصلی‌ترین شاخص بیماری کاوازاکی تب است. به بیان دیگر، شایع‌ترین علامت این بیماری را باید بروز تب بالای 40 درجه، بدون هیچ عامل یا بیماری قبلی دانست که تا پنج روز ادامه پیدا می‌کند.

دکتر تفرشی در این باره توضیح می‌دهد:

چنانچه تب کودک تا پنج روز با وجود مصرف داروهای استامینوفن و بروفن ادامه پیدا کند و با قرمزی و تورم چشم‌ها، ورم اندام‌ها، قرمزی و تورم لب و زبان، تغییرات پوستی در اندام‌ها و تورم غدد لنفاوی گردن همراه باشد باید نسبت به بروز بیماری کاوازاکی شک کرد. از آنجا که بروز این بیماری در کودکان زیر یک سال و بالای هشت سال با علائم کامل همراه نیست، علت بروز هر نوع تب ناگهانی و طولانی را در این دسته از کودکان باید ارزیابی کرد.

این متخصص قلب کودکان توصیه می‌کند:

والدین هنگام بروز تب در کودکانشان، بویژه تب‌هایی که با گلودرد و سرفه همراه نیست و چند روز نیز طول می‌کشد از خود درمانی و دادن آنتی‌بیوتیک به فرزندانشان پرهیز و برای یافتن عامل تب ، به متخصصان اطفال مراجعه کنند.

فراموش نکنید کاوازاکی، یک بیماری ناشناخته است که سیستم ایمنی را مختل می‌کند و در بیشتر موارد با تشخیص درمان زودهنگام، استراحت و تنظیم رژیم غذایی بهبود می‌یابد.

بیماری کاوازاکی چقدر جدی است؟

ابتلای کودک به هر نوع بیماری می تواند خطرآفرین باشد، زیرا کودک در سنین رشد قرار دارد و در صورت ابتلا به یک بیماری ممکن است فرصت لازم برای رشد طبیعی را از دست بدهد. حتی ممکن است عوارض بیماری دوران کودکی، در بزرگسالی نمود پیدا کند و یا زمینه را برای ابتلا به بیماری های خطر ناک تر در بزرگسالی ایجاد کند.

بنابراین درمان و تشخیص زودرس این بیماری مهم است و احتمال مشکلات قلبی کودک را کاهش می دهد و با پیگیری هایی که چند هفته پس از بهبود این بیماری انجام می شود، امید است مشکلات جدی برای آینده کودک ایجاد نشود.

پزشک چگونه این بیماری را تشخیص می دهد؟

معمولا تشخیص این بیماری، با رد کردن برخی بیماری ها است که علائم مشابه و مشترک دارند، مانند:

• تب مخملک که توسط باکتری استرپتوکوک ایجاد می شود و تب و لرز و گلودرد ایجاد می کند.
• آرتریت رماتوئید نوجوانان
• سندروم شوک سمی
• سرخک

پس از رد بیماری های مشترک، پزشک معاینه بالینی انجام می دهد و یک سری تست های تشخیصی را تجویز می کند مانند:

• آزمایش ادرار
• آزمایش خون
• نوار قلب: تکانه های الکتریکی عضله قلب اندازه گیری می شود، زیرا بیماری کاوازاکی می تواند ریتم قلب را تغییر دهد.
• اکوکاردیوگرام: در این تست از تصاویر سونوگرافی استفاده می شود تا عملکرد قلب مشخص شود و شواهدی مبنی بر عملکرد صحیح عروق کروز قلب به دست آید. در ابتدای این بیماری باید اکوکاردیوگرافی انجام شود و دو ماه بعد تکرار شود. در صورت طبیعی بودن اکوکاردیوگرافی دوم، احتمال بروز مشکل قلبی به علت بیماری کاوازاکی بعید به نظر می رسد.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی