عوامل موثر در بروز سرطان سینه
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا علل سرطان سینه و راه هاى پیشگیرى از سرطان سینه
آشنا شوید.
مقدمه ای در مورد سرطان سینه
سرطان به عنوان یکی از بیماری های دوران مدرن، با وجود کنترل بیماری های عفونی در تمام کشورها در حال افزایش است. این بیماری در کنار بیماری های قلبی هم اکنون به یکی از تهدیدهای جدی سلامت زنان کشور تبدیل شده است.سکته های مغزی، بیماری های انسدادی مزمن ریه، بیماری آلزایمر، دیابت، ذات الریه و آنفلوآنزا بیماری های دیگری است که در کمین سلامت بانوان است. از آن جا که سرطان سینه جزو سرطان هایی است که قابل پیشگیری است، اطلاع رسانی و آگاهی دادن مردم در این خصوص بی گمان بسیار کارساز خواهد بود.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند؟
مهمترین عامل خطر سرطان پستان چیست؟
ساده ترین جواب این است: زن بودن. بسیاری از زنانی که از وضعیت بیماری خود آگاهی می‌یابند نمی‌دانند که چه کار کرده‌اند که مبتلا به سرطان پستان شده‌اند. هیچ کس دقیقاً نمی‌تواند به شما بگوید که چه چیزی باعث ایجاد سرطان پستان در شما شده است. توجه به این موضوع ضروری است که هر کسی که برخی از عوامل خطر را داشته باشد، لزوماً مبتلا نخواهد شد. در واقع بسیاری از زنانی که در آنها سرطان پستان تشخیص داده می‌شود، هیچ یک از عوامل خطر بیماری را ندارند.
در خوش بینانه ترین حالت، تأثیر عوامل خطر در حد متوسط است. فرض کنید که داشتن سابقه فامیلی احتمال خطر را 5/1 تا 2 برابر افزایش دهد، خطر ابتلا به بیماری برای یک زن 40 ساله طی 5 سال آینده، از یک در هزار به دو در هزار افزایش خواهد یافت. همان طور که می‌بینید، حتی اگر احتمال خطر دو برابر شود، شانس ابتلا به بیماری هم چنان کم خواهد بود.
به سادگی می توان گفت از آنجا که شما زن هستید و بدن شما هورمون های زنانه تولید می کند و دارای اندام‌های زنانه است، همواره در معرض ابتلا به سرطان پستان هستید. البته مردان هم در معرض ابتلا به این بیماری هستند ولی این خطر بسیار کمتر است و تقریباًَ از هر 100 بیمار یکی از آنان مرد است.
عوامل خطر بر اساس آمار حاصل از تحقیقات بر روی تعداد زیادی از زنان شناسایی شده‌اند ولی توجه داشته باشید که 70 درصد از زنان مبتلا به سرطان پستان، به جز سن، هیچ یک از عوامل خطر شناخته شده را ندارند. اگر به ارث رسیدن ژن‌های جهش یافته را کنار بگذاریم، تأثیر سایر عوامل خطر بر هر فرد بسیار کم است. حتی اگر تمامی عوامل خطر در شما شناسایی شده باشند، هیچ کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند که شما حتما مبتلا خواهید شد و برای شما چه اتفاقی خواهد افتاد.
عوامل ابتلا به سرطان سینه
طبق تحقیقات موسسه ملى سرطان امریکا شرایط زیر خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش مى دهد.
داشتن سابقه خانوادگى
زنانى که مادر یا خواهرشان به ویژه در دوران جوانى سرطان سینه داشته باشند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند.
داشتن سابقه شخصى
زنانى که یکى از سینه هاى شان به سرطان مبتلا بوده است احتمال اینکه سینه دیگرشان نیز مبتلا شود بسیار بالا است. عوامل دیگرى نیز در افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه نقش دارند که عبارتند از:
استروژن بالا
شواهد نشان مى دهد زنانى که مدت طولانى در معرض استروژن قرار مى گیرند (استروژنى که در بدن تولید مى شود یا به عنوان دارو مصرف مى شود و. . . ) احتمال ابتلا به سرطان سینه در آنان بیشتر است. به عنوان مثال زنانى که شروع عادت ماهیانه در آنان در سنین پایین یعنى کمتر از دوازده سالگى بوده است یا زنانى که بعد از سن پنجاه و پنج سالگى یائسه شده اند یا هرگز بچه دار نشده اند یا براى مدت طولانى هورمون DES مصرف کرده اند بیشتر در خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.
همچنین زنانى که استروژن مصنوعى (که از اوایل دهه 1940 تا 1971 جهت جلوگیرى از سقط جنین مصرف مى شد) مصرف کرده اند با خطر ابتلا به سرطان سینه مواجه هستند. زنانى که اولین فرزند خود را بعد از سن سى سالگى به دنیا آورده اند نیز در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند. علاوه بر این سینه هاى بزرگ و سنگین به علت داشتن بافت هاى چربى بسیار زیاد و متراکم تشخیص ناحیه غیرعادى توسط ماموگرافى را براى پزشکان مشکل مى سازد.
پرتودرمانى
زنانى که قبل از سى سالگى سینه آنان در معرض پرتودرمانى قرار گرفته باشد احتمال ابتلا به سرطان سینه در آنان زیاد است.
الکل
نهایتا عامل آخر الکل است که موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان مى شود. از همه عوامل ابتلا به سرطان سینه نمى توان جلوگیرى کرد اما مى توان برخى از آنها را تعدیل کرد. مثلا اگرچه نمى توان تغییرى در ژن هاى موروثى ایجاد کرد اما مى توان عادات غذا خوردن را تغییر داد.
پیشگیرى از سرطان سینه
راهکارهایى که جهت پیشگیرى از ابتلا به سرطان سینه توصیه مى شود عبارتند از:
رژیم غذایى
درباره چربى هایى که مصرف مى کنید دقت کنید. قطعا بسیارى از انواع چربى ها سبب افزایش سطح استروژن در بدن مى شود که خود خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش مى دهد. طبق تحقیقاتى که اخیرا در سوئد انجام شده است روغن هاى اشباع نشده مانند روغن زیتون، کانول و اسیدهاى چرب امگا 3 که در ماهى آزاد و ساردین یافت مى شود خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش مى دهد. از خوردن چربى هاى موجود در مارگارین غذاهاى کنسرو شده و اسنک ها خوددارى کنید زیرا این چربى ها خطر ابتلا را افزایش مى دهد.
فیبرها از زیاد شدن سطح استروژن در بدن جلوگیرى مى کنند. انواع لوبیا، برنج سبوس دار (قهوه اى) نان سبوس دار و غلات و بسیارى از میوه ها و سبزیجات منابع غنى فیبرها هستند. میوه و سبزیجات بخورید. سبزیجاتى نظیر کلم بروکلى کلم و گل کلم همگى به آنزیم هاى ضد سرطان در بدن کمک مى کنند. سویا هم مانند فیبر در بدن عمل مى کند. از آرد سویا براى غذاها و شیرینى ها استفاده کنید، دانه هاى سویابخورید و حتى شیر سویا مصرف کنید.
ورزش
طبق تحقیقات به عمل آمده زنانى که حداقل چهار ساعت در هفته ورزش مى کنند در مقایسه با زنانى که فعالیت بدنى ندارند سى و هفت درصد کمتر به سرطان سینه مبتلا مى شوند. ورزش با سوزاندن کالرى و کاهش چربى تولید استروژن را متوقف مى کند.
توصیه هاى پزشکى
اگر چهل سال یا بیشتر سن دارید حتما سالى یک بار ماموگرافى کنید. ماموگرافى دو تا پنج سال قبل از آنکه بتوان توده اى را در سینه لمس کرد سرطان سینه را شناسایى مى کند. اگر هنوز عادت ماهیانه مى شوید هفت تا ده روز بعد از شروع قاعدگى خودتان سینه هایتان تان را معاینه کنید و اگر دیگر عادت ماهیانه نمى شوید یک روز در ماه را مشخص کرده و هر ماه در آن روز سینه هاى تان را معاینه کنید.
سبک زندگى
تحقیقات نشان داده است که افراد با سابقه خانوادگى سرطان سینه اگر در رژیم غذایى خود 10 واحد یا بیشتر ویتامین E در روز مصرف کنند تا هشتاد درصد خود را در برابر خطر سرطان سینه مصون کرده اند. درباره دوز مصرف ویتامین E با پزشک خود مشورت کنید. نوشیدن مشروبات الکلى سبب افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه مى شود.
عوامل خطر سرطان پستان کدامند؟
عواملی که در زیر به آنها اشاره شده است ممکن است خطر ابتلا به بیماری را در شما افزایش دهند. مجدداً تأکید می‌شود که وجود این موارد، الزاماً باعث ایجاد سرطان نمی شود.
1- سن:
خطر ابتلا به سرطان پستان با افزایش سن، بیشتر می شود. به عنوان مثال، خطر سالانه برای ابتلا به این بیماری، بعد از سنین 40 و 50 سالگی به شدت افزایش می‌یابد و پس از آن نیز با افزایش سن، همچنان احتمال بروز بیماری زیادتر می‌شود. همان گونه که اشاره شد، نتایج تحقیقات اولیه در کشورمان نشان می دهد که این سن در کشور ما حدود 15-10 سال کمتر است.برای دختری که همین امروز متولد می شود، خطر ابتلا به بیماری تا سن 30 سالگی یک در هزار است. بطور کلی از هر 8 تا 10 زن تا سن 80 سالگی یک نفر به این بیماری مبتلا خواهد شد.
2- سابقه فردی و فامیلی سرطان پستان:
اگر شما هم اکنون مبتلا به سرطان پستان هستید شانس ابتلای به بیماری در پستان دیگرتان بیش از حالت عادی است. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما قبل از یائسگی دچار این بیماری شده است، خطر ابتلا در شما بیشتر است. برای مثال، اگر مادرتان قبل از 40 سالگی مبتلا به سرطان پستان شده است، احتمال ابتلای شما به این بیماری نسبت به سایر افراد جامعه دو برابر می شود. اگر نزدیکان دیگر مانند دختر، خواهر، خاله، عمه و ... شما نیز این بیماری را داشته باشند، خطر ابتلای شما از این هم بیشتر می شود. به طور خلاصه هر قدر تعداد افراد مبتلا در افراد خانواده شما بیشتر باشد، سن ابتلای آنان به سرطان پستان کمتر باشد و نسبت فامیلی آنان به شما نزدیکتر باشد، احتمال ابتلای شما به بیماری بیشتر خواهد بود.
تحقیقات اخیر نشان داده است که برخی از زنان مبتلا به سرطان پستان دارای یک ژن جهش یافته هستند که باعث افزایش خطر ابتلای آنان به سرطان های پستان و تخمدان و یا سرطان پستان به تنهایی می‌شود. این ژنها به ترتیب BRCA1 و BRCA2 نام دارند. مواردی که شک به این جهش ژنی را بر می‌انگیزند، عبارت از سرطان پستان قبل از 40سالگی، سرطان پستان دو طرفه، بروز سرطان پستان و تخمدان در یک فرد و سرطان پستان در مردان خانواده می باشد.
ژن BRCA می تواند از هر کدام از والدین به ارث برسد. اما حتی اگر شما این ژن را هم داشته باشید، خطر ابتلا به بیماری تا سن 65 سالگی تنها 60 درصد است نه 100 درصد. برای افرادی که احتمال خطر ارثی برای ابتلا به سرطان پستان را دارند، برنامه های مشاوره ژنتیک در دسترس است و پزشک شما باید نزدیکترین و مطمئن ترین پزشک را برای این کار به شما معرفی نماید. شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، فصل سوم از همین بخش (که درخصوص نقش فاکتورهای ژنی در ایجاد سرطان پستان توضیحاتی ارائه نموده است) را مطالعه نمایید.
3- سوابق مربوط به باروری:
عوامل زیر در رابطه با سابقه باروری می توانند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند:
1- سن اولین عادت ماهانه قبل از 12 سالگی
2- بچه دار نشدن
3- سن اولین زایمان بیشتر از 35 سال
4- سن یائسگی بیشتر از 55 سال
5- استفاده از درمان جایگزین هورمونی برای علائم یائسگی
---------------------------------------------------------------------------------------------------
عوامل ایجاد کننده سرطان سینه
سن اولین قاعدگی
دخترانی که اولین عادت ماهانه آنها قبل از سن 12 سالگی شروع می شود نسبت به آنها که شروع قاعدگی دیرتری دارند، در معرض خطر بیشتری هستند. علت آن ممکن است این باشد که هورمون‌هایی مثل استروژن که پس از بلوغ در خون دختران افزایش می یابند، در ایجاد سرطان پستان نقش دارند. از آنجا که بدن زنان درسیکل‌های قاعدگی ماهانه در معرض استروژن‌های تخمدان قرار می گیرد، هرچه تعداد سالیانی که یک زن عادت ماهانه می شود بیشتر باشد، وی به مدت طولانی تری در معرض این هورمون قرار خواهد گرفت.
سن اولین زایمان
زنانی که هرگز بچه دار نشده‌ءاند یا زنانی که اولین زایمان آنها بعد از سن 35 سالگی بوده است، در معرض خطر بیشتری هستند. علت این موضوع ممکن است این باشد که حاملگی در سنین پایین تر تغییراتی در بافت پستان ایجاد می کند که آن را نسبت به سرطان مقاوم می سازد. بدین ترتیب که سلول‌های پستان به گونه ای بالغ می شوند که احتمال بروز تغییرات سرطانی در سنین بالاتر در آنها کمتر خواهد بود.
سن شروع یائسگی
زنانی که سن یائسگی آنها نسبت به میانگین جامعه بالاتر است، نسبت به آنها که زودتر یائسه می شوند در معرض خطر بیشتری هستند. در اینجا باز هم علت می تواند این موضوع باشد که هر چه یائسگی دیرتر باشد، بافت پستان مدت بیشتری در معرض سطوح افزایش یافته هورمون‌هایی هستند که با سرطان پستان مرتبط است.
درمان جایگزینی هورمون
این درمان عبارت است از مصرف استروژن به تنهایی یا استروژن همراه با پروژسترون به صورت قرص، تزریق یا اشکال دیگر (مثل چسب های پوستی). هورمونها ترکیبات شیمیایی هستند که بر فعالیت سلول ها یا اندام‌های خاص اثر می گذارند. استروژن و پروژسترون نیز نقش مهمی در زندگی بانوان دارند، بدین صورت که باعث تنظیم عادت ماهانه و نیز اثر بر رشد بافت پستان می شوند. این هورمونها توسط تخمدان ها تولید می شوند، اما ممکن است در آزمایشگاه یا از سایر حیوانات و گیاهان نیز به دست آیند. هنگامی که یک زن سال‌های باروری خود را پشت سر می گذارد و به مرز یائسگی نزدیک می‌شود، میزان ترشح این هورمونها در بدن وی کاهش می یابد.
کاهش استروژن می تواند باعث علائم ناخوشایند یائسگی مانند گر گرفتگی و خشکی دستگاه تناسلی خارجی شود و همچنین کاهش سطح این هورمون با وقوع بیشتری از پوکی استخوان همراه است.درمان جایگزین هورمونی معمولاً به منظور رفع علائم مذکور و کاهش خطر پوکی استخوان تجویز می‌شود. این درمان همچنین در مواردی که یائسگی زودرس- به علل طبیعی یا درمان های طبی یا جراحی- در خانمی ایجاد شود، استفاده می‌شود. جایگزینی هورمون با افزایش خطری متوسط برای سرطان پستان همراه می‌باشد، بنابراین در زنانی که مبتلا به سرطان پستان هستند، نباید از ترکیبات دارویی مذکور استفاده شود.
در صورتی که خانمی از علائم یائسگی رنج می برد و می خواهد از داروهای گیاهی جهت برطرف شدن علائمی چون اختلالات خلقی، خشکی واژن، تعریق شبانه یا سایر علائم استفاده کند، بهتر است ابتدا با یک پزشک متخصص زنان مشورت کند. بسیاری از این ترکیبات گیاهی حاوی استروژن های طبیعی هستند، اما با این همه- چون به هرحال استروژن هستند- می توانند خطر سرطان پستان و عود آن را افزایش دهند. به هر حال برای مصرف تمام داروها باید فایده ها و اشکالات آنها با هم مقایسه شود. در بانوانی که در معرض خطر بالایی نیستند، مصرف این داروها منعی ندارد ولی افراد با خطر بالا بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و سپس برای مصرف تصمیم بگیرند.
حاملگی، سقط و سرطان پستان
شواهد کمی مبنی بر ارتباط تعداد حاملگی و سقط با سرطان پستان وجود دارد. بنابراین نتیجه قطعی را در این رابطه نمی توان ابراز داشت و نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد اثرات هورمونی حاملگی و سقط، بر خطر سرطان پستان وجود دارد.
پروتز پستان
مطالعاتی در گذشته انجام شده بود که نشان می‌داد انواعی از نسل قدیم پروتزهای سینه باعث افرایش بروز سرطان می‌شود ولی نسل جدید بافت‌های مصنوعی سیلیکونی پستان احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی دهند. در صورتی که پروتز پستان دارید و برای انجام ماموگرافی رفته اید، باید حتماً تکنسین مربوطه را از این موضوع آگاه کنید.
قرصهای جلوگیری از بارداری
پیش از این ذکر شد که هورمون های بدن ما می توانند در ایجاد سرطان پستان نقش داشته باشند و از آنجا که ترکیب اصلی این داروها هورمون های استروژنی و پروژسترونی است، این عوامل نیز مانند سن شروع قاعدگی، بچه دار شدن یا نشدن و یائسگی می‌توانند بر خطر ابتلابه این بیماری اثر بگذارند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف طولانی مدت این قرص‌ها برای مدت زمان بیشتر از 5-4 سال ممکن است خطر سرطان پستان را در انسان افزایش دهند ولی برای نتیجه گیری قطعی در این زمینه مطالعات بیشتری لازم است.
چاقی
چاقی شدید، احتمال ابتلا به برخی سرطانهای خاص را افزایش می دهد. از آنجا که استروژن و برخی دیگر از هورمون های شبه استروژنی (که می توانند با سرطان پستان در ارتباط باشند) در بافت چربی ذخیره می شوند، هرچه میزان چربی در بدن ما بیشتر باشد، مقادیر بیشتری از استروژن جهت تأثیر بر بافت پستان و سیستم غددی بدن ما در دسترس خواهد بود.
مقدار اضافه وزن یک خانم در زمان تشخیص بیماری وی، می تواند بر شانس ابتلای مجدد وی به سرطان پستان نیز اثر بگذارد. بسیاری از محققین، برخورداری از یک رژیم غذایی سالم به همراه ورزش را به عنوان بخش مهمی از بهبودی و سلامت قلمداد می کنند.ذکر این نکته حائز اهمیت است که زمان ایجاد چاقی اهمیت فراوانی دارد به طوریکه چاقی های پس از یایسگی به عنوان عامل خطر مهمتری در نظر گرفته می‌شود.
رژیم غذایی و تغذیه
مقدار کالری دریافتی و میزان چربی که به طور معمول می خوریم، می تواند بر خطر سرطان پستان اثر بگذارد. با وجود این هنوز تحقیقات کافی برای اثبات این موضوع انجام نشده است. ما هر روز، در مورد اهمیت یک رژیم غذایی مناسب و تأکید بر افزایش مصرف سبزیجات و میوه جات، کم کردن از چربی و نیز افزایش فعالیت جسمانی چیزهای بیشتری می شنویم. حدود سی درصد از کل سرطانهای زنان و مردان با رژیم غذایی آنان ارتباط دارد. مطالعات معدودی نشان داده اند که مصرف چربی زیاد به ویژه چربی حیوانی، غذاهای نمک سود و نیز غذاهای شور و غذاهای دودی می توانند خطر ابتلا به برخی سرطانها از جمله سرطان پستان را افزایش دهند.
طبخ غذا در حرارت های بسیار بالا نیز باعث تولید مواد سرطان زا می شود. علاوه بر این، برخی از محققین دریافته اند که برخی ویتامین ها (مثل A، C و E) و سلنیم که به نام آنتی اکسیدان‌ها معروف هستند، ممکن است در پیشگیری از سرطان پستان مؤثر باشند. این مواد در بیشتر سبزیجات و میوه جات (مانند کلم و گل کلم، کاهو، هویج، اسفناج، زردآلو، طالبی و مرکبات) و همچنین در گوشت قرمز، غذاهای دریایی، شیر و غلات یافت می شوند. مصرف الکل نیز با افزایش احتمال بروز بیماری در برخی مطالعات، مورد تأکید قرار گرفته است. آنچه اهمیت دارد این است که علیرغم تمام موارد ذکر شده بالا، هنوز ارتباط قطعی و صددرصدی بین یک ماده غذایی خاص و بروز حتمی سرطان پستان به اثبات نرسیده است.
عوامل محیطی
اخیراً ارتباط بین عناصر محیطی و ایجاد سرطان پستان مورد توجه واقع شده است. بسیاری از عناصری که زنان در طول زندگی خود با آن مواجه می شوند از نظر ارتباط احتمالی با سرطان پستان مورد توجه و بررسی قرار گرفته اند. این مواد شامل حشره کش‌ها، مواد ارگانوکلره (حاوی سمومی مثل د.د.ت و دی اکسین) و در تماس بودن با موادی نظیر کروم، جیوه یا سایر مواد شیمیایی و فلزات سنگین هستند. لازم به ذکر است با توجه به عدم حصول نتیجه قطعی در این زمینه، تحقیقات بیشتر هنوز در دست انجام است.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
چه چیزی سرطان پستان ایجاد نمی کند؟
هیچ دلیلی مبنی بر اینکه دستکاری، ضربه و صدمه به پستان باعث ایجاد سرطان پستان می شود، وجود ندارد. سرطان پستان مسری نیست و از شخصی به شخص دیگر سرایت نمی کند. برخی از زنانی که مبتلا به این بیماری می شوند، گمان می کنند که استرس در زندگی آنها باعث شده است تا سرطان ایجاد شود. اگرچه استرس می تواند تمام سیستم های بدن را تحت تاثیر خود قرار دهد، ولی تا کنون مدرک معتبری که ثابت کند استرس مستقیماً باعث ایجاد سرطان پستان می‌شود، وجود ندارد.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
ضایعات خوش خیم پستان و سرطان پستان
برخی از ضایعات پستان که طی بررسی های قبلی اعم از سونوگرافی، ماموگرافی و یا نمونه برداری به اثبات رسیده است می تواند همراه افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان باشند. در خصوص این مورد لازم است با پزشک خود مشورت کنید و چنانچه سوالی درخصوص احتمال ایجاد سرطان بدنبال این ضایعات دارید و یا فکر می کنید که ممکن است لازم باشد اقدام خاصی انجام دهید حتماً از جراح خود بپرسید. هیچگاه این نگرانی را با خود نگه ندارید.
بسیاری از بانوان مثلاً پس از اینکه متوجه می شوند یک کیست ساده در پستان دارند بسیار نگران می شوند در حالی که آنان می توانند باسوالات ساده از پزشک معالجشان متوجه شوند که مثلاً ابتلا به کیست ساده پستان باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان نمی شود و لذا از این نگرانی خارج شوند. در مقابل نیز برخی ضایعات پستان همراه افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان می باشند. از این رو است که بهترین راهنمای شما در این موارد، پزشک جراح معالجتان می باشد.
علت قطعی ابتلا به سرطان پستان هنوز مشخص نیست. در واقع تعدادی از عوامل مطرح هستند که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند. این عوامل عبارتند از:
- افزایش سن
- سابقه فردی و فامیلی سرطان پستان
- سن اولین عادت ماهانه قبل از 12 سالگی
- بچه دار نشدن
- سن اولین زایمان بیشتر از 30 سال
- سن یائسگی بیشتر از 55 سال
- مصرف طولانی مدت قرصهای جلوگیری از بارداری و درمان جایگزین هورمونی برای رفع علائم یائسگی
- چاقی و رژیم غذایی پر چربی
- قرار گرفتن در معرض اشعه به مقدار زیاد
توجه داشته باشید که دستکاری، ضربه و صدمه به پستان باعث ایجاد سرطان پستان نمی‌شود. سرطان پستان مسری نیست و تا کنون مدرک معتبری دال بر این که استرس، مستقیماً باعث ایجاد سرطان پستان می شود نیز، به دست نیامده است.
در حال حاضر کنترل زیادی روی این عوامل وجود ندارد. این در حالی است که بسیاری از زنان مبتلا به سرطان پستان هیچ یک از عوامل خطر شناخته شده را ندارند. با این وجود، قرار گرفتن در معرض هورمون استروژن یک عامل تعیین کننده است
---------------------------------------------------------------------------------------------------
گردآوری شده مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
