مسجد نام یک مکان مقدس برای شیعیان و پیروان دین مبین اسلام در سرتاسر این کره خاکی می باشد. شما به عنوان یک گردشگر مسلمان همیشه می توانید بازدید از مساجد بزرگ و زیبا در کشورهای مختلفی از جهان اسلام از جمله کشور خودمان، ایران را در برنامه های مسافرتی و فراغتی خود جای دهید. در ایران مسجدهای زیادی وجود دارد که هر کدام بسته به نوع بافت منطقه و مصالحی که در آن نقطه وجود داشته است؛ ساخته شده اند! البته به جزء تفاوت در مصالح به کار گرفته شده، مساجد با رنگ های مختلفی نیز مزین می شوند و آماده میزبانی از مسلمانان و حتی غیر مسلمانان تمام دنیا می گردند. در این مطلب ما قصد سفر به گوشه و کنار ایران را کرده ایم و می خواهیم 10 تا از برجسته ترین مسجدها و زیباترین مساجد ایران در این سرزمین را به شما عزیزان معرفی نماییم. تعدادی از بزرگترین مساجد ایران از سبقه و تاریخچه سرشار و غنی برخوردار می باشند و تعدادی نیز به تازگی تاسیس شده اند اما مهمترین مورد در خصوص ساخت مساجد تاریخی ایران، به کار گرفتن تمام سعی و تلاش و خلاقیت از سوی خیرین و سازندگان آنان می باشد. پس در ادامه این مطلب با همگردی همراه شوید.
10) مسجد جامع قزوین
مسجد جامع شهر قزوین از مساجد تاریخی ایران، واقع در محله دباغان و در سمت چپ (غرب) خیابان سپه می باشد. این مسجد جامع قدیمی ترین مسجد جامع کشور بشمار می رود از نظر مساحتی که به آن تعلق می گیرد، می توان یکی از بزرگترین مساجد ایران نیز آن را تلقی نماییم! این مسجد یادگاری از دوره سلجوقی در مملکت ما می باشد که در آن به زیبایی هر چه تمام تر، می توان ابعاد مختلفی از سبک معماری آنان را مشاهده نمود. مسجد جامع قزوین از مساجد تاریخی ایران در دل خود تعدادی کتیبه و سنگ نوشته و همچنین آثاری از دیگر معمار ادوار متفاوت ایران را در گرفته است و از این حیث یک جاذبه های تاریخی - مذهبی برجسته در کشور محسوب می شود؛ شایان به ذکر است این مسجد در پانزدهمین روز دی ماه سال 1310 خورشیدی، با شماره 121 در فهرست آثار ملی کشور، ثبت شده است.
9) مسجد آرد و خرما
این مسجد در عین حال کوچکترین و از زیباترین مساجد ایران تلقی می شود، دارای مباحث بسیار مبهمی در خصوص نحوه ساخت و نام و سبک معماری به کار رفته در خود، می باشد. مسجد آرد و خرما از سادگی بی حد حصری برخوردار است و از نظر جذابیت های بصری در مقایسه با دیگر مساجدی که در این فهرست قرار داده شده اند، اصلا قابل قیاس نمی باشد اما چیزی که آن را برجسته کرده و سبب گشته تا نامی از آن در فهرست ما قرار گیرد، وجود داستان های مختلفی در خصوص آن می باشد؛ در وهله اول هنوز با قاطعیت تمام نمی توان در خصوص سابقه تاریخی این مسجد صحبت کرد! برخی از مورخان آن را مربوط به دره صفویه می دانند و برخی دیگر معتقدند که مسجد آرد و خرما در عصر قاجاریه در اردکان یزد، ساخته شده است! در وهله دوم نیز جنجال بر سر نام این مسجد می باشد که عده ای از مردم بومی می گویند دلیل گذاشتن نام "آرد و خرما" بر روی این مکان مذهبی به این دلیل بوده است که به جای پول، به کارگران و سازندگان این مسجد، کیسه های آرد و جعبه های خرما داده شده است و عده دیگری نیز اظهار دارند که دلیل این نام، وجود آسیابی در پشت مسجد است که در آن هسته خرما را آسیاب می کرده اند! با تمام این اوصاف؛ مسجد آرد و خرما از جذابیت های منحصر به فردی برخوردار است و برای دستیابی به آن باید به نشانی زیر مراجعه نمایید که عبارتند از:
نشانی مسجد: یزد - اردکان - کوچه نخست خیابان امام خمینی (ره) - دروازه میرمحمد صالح
8) مسجد چوبی
یکی دیگر از مساجد فوق العاده و بزرگترین مساجد ایران، مسجد چوبی نیشابور است که در دهکده چوبین قرار گرفته است. این مسجد با همت حمید مجتهد در روستایی به نام چوبین واقع در نیشابور در سال 1378 شمسی ساخته شد و قادر است با توجه به رعایت اصول فنی مهندسی که در ساخت آن به کار رفته است، زلزه ای به قدرت 8 ریشتر را نیز تحمل کند! حمید مجتهد کارهای متفاوتی برای روستای آبا و اجدادی خود کرد و املاک متعددی که از نیاکانش برای وی برجای مانده بود را یا فروخت و یا آنان را سامان بخشید و سبب ایجاد تغییرات شدیدی در روستای چوبی نیشابور گردید. مسجد چوبی نیشابور از مساحت 200 متر مربعی برخوردار است و در ساخت آن نیز نزدیک به 40 تُن چوب به کار بسته شده است. این مکان دیدنی مقدس با اینکه در منطقه پر از موریانه ساخته شده است اما تاکنون حتی یکبار هم دچار آسیب از طرف موریانه ها نشده است که این مهم به دلیل استفاده از تدابیر مهندسی ایمن در ساخت کلی آن می باشد. شکل ظاهری این مسجد همچون کشتی وارونه می باشد و تمام قسمت های آن اعم از دیوارها، کابینت ها و حتی سینی های آبدارخانه مسجد نیز از چوب تهی و ساخته شده است. برای رفتن به این جاذبه مذهبی ایران؛ باید ابتدا خود را به نیشابور برسانید، سپس وارد خیابان خیام شده و به راه خود ادامه دهید تا به در حدود 7 کیلومتر آنطرف تر از زیارتگاه فضل ابن شاذان، به دهکده چوبین برسید.
7) مسجد کبود
مسجد کبود شهر تبریز از زیباترین مساجد ایران، معروف است به فیروزه جهان اسلام! البته نام های دیگری را نیز با کمی جستجو می توان پیدا کرد که بر روی این مکان مقدس چشم نواز قرار داده شده است، مثل مسجد و عمارت مظفریه، گوی مسجد (Göy məscid) که به زبان ترکی همان مسجد کبود می شود، مسجد شاه جهان و غیره؛ در این خانه مذهبی از هنر کاشیکاری معرق و کلی تنوع طرح و رنگ های متعدد در کاشی های آن استفاده شده است و سبب جذابیت دو چندانی آن برای همگان، به نسبت سایر مساجد کشور گردیده است. معمار و سازنده مسجد کبود تبریز آن را به گونه ای ساخته و پرداخته است که امکان استفاده از تمامی بخش های آن در فصول مختلف سال مقدور می باشد و سازگاری بافت این مکان با اقلیم سرد کوهستانی موجود در منطقه بسیار قابل توجه می باشد! این مسجد از بزرگترین مساجد ایران است که در شهر تبریز، خیابان منصور، نرسیده به میدان ساعت و داخل پارک خاقانی واقع شده است.
6) مسجد شیخ لطف الله
مسجد شیخ لطف الله از مساجد تاریخی ایران در استان اصفهان و در میدان نقش جهان این استان واقع شده است. این مسجد از مساجد تاریخی ایران که از نمادهای حائز اهمیت در زمینه جاذبه های مذهبی و ریشه دار اسلامی در ایران می باشد که به دستور شاه عباس اول، ساخته شد و مدت زمان ساخت آن نیز قدری طولانی بوده و نزدیک به 18 سال به طول انجامیده است. این مکان مقدس از جمله جلوه های چشم نواز کاشی کاری و شاهکار معماری در قرن 18 هجری شمسی بوده و جالب است بدانید از هیچ مناره ای برخوردار نمی باشد؛ مسجد شیخ لطف الله به دلیل اینکه صرفا برای انجام فریضه الهی نماز از سوی شاه عباس و خانواده او و همچنین درباریانش ساخته شد از هیچ مناره ای که سبب فراخواندن مردم برای برپایی نماز باشد، بی بهره می باشد.
5) مسجد جامع یزد
یکی از جذاب ترین و زیباترین مساجد ایران، مسجد جامع استان کویری و خشک کشورمان یعنی استان یزد می باشد! این مسجد جامع دارای یکی از بلندترین مناره های ایران نیز می باشد و به راحتی می توان در دل خانه های هم تراز و بادگیرهای بلند شهر، حتی از نقطه ای دور نیز آن را نظاره گر بود. مسجد جامع استان یزد آنطور که مشخص شده است در طول حدودا نزدیک به یک قرن ساخت کامل آن به طول انجامیده است و می توان آثار مختلفی از 3 دوره تاریخی در آن را مشاهده کرد؛ این مسجد جامع از سر دربی بسیار بلند برخوردار است که محققان آن را مربوط به دوره شاهرخ و تیموری می دانند. همچنین آنان معتقد هستند که گنبد این مسجد جامع را حاکمان عصر ایلخانی بنا نهاده اند و پایه های آن را نیز باید مربوط به زمان حکومت ساسانیان در ایران قلمداد کرد! با تمام این اوصاف برای دیدن این مکان مقدس ایرانی و یکی از بزرگترین مساجد ایران باید به وارد استان یزد شده و به طرف خیابان مسجد جامع یزد، حرکت نمایید. فراموش نکنید که هنر کاشیکاری به کار بسته در این مسجد نیز در نوع خود بسیار منحصر به فرد می باشد!
4) مسجد جامع شافعی
اگر به دنبال اِلمان هایی باشکوه و کاملا اعجاب انگیز در یکی از مساجد تاریخی ایران می گردید حتما سری به مسجد جامع شافعی کرمانشاه بزنید! این مکان مقدس که در اختیار اهل سنت می باشد در کنار بازار کرمانشاه قرار گرفته است و آنطور که ما متوجه شده ایم در گذشته در مکان فعلی مسجد، یک زائرسرا وجود داشته است که با کمک جمعی از خیرین منطقه و سرپرستی مرحوم حاج ملاسید حسین مسعودی؛ زائرسرا خریداری شده و مسجد جامعی به این زیبایی در آن بنا گردیده است. مسجد جامع کرمانشاه در میدان جهانشیر این شهر و در بلوار جهانشیر واقع شده است. لازم به ذکر می باشد که این مسجد از جمله زیباترین مساجد ایران در بناهای موجود در سراسر میهن عزیزمان نیز می باشد.
3) مسجد نصیرالملک
هر کدام از مساجد تاریخی ایران القاب خاصی را به خود اختصاص داده اند که مسجد نصیرالملک، لقب صورتی و مسجد رنگین رو با خود، حمل می کند؛ این مسجد که با شیشه های رنگارنگ خود سبب جلب توجه همگان به هنگام تابش نور خورشید می شود، در سال 1255 به فرمان یکی از ثروتمندان و اعیانی های شهر به نام میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک، طی گذشت 12 سال ساخته شده است و در سال 1267 نیز آماده بهره برداری گشته است.مسجد نصیر الملک از نظر مقرنس و هنر کاشیکاری که در آن به چشم می خورد از جمله ارزشمندترین و کم نظیرترین بناهای ایرانی در میان زیباترین مساجد ایران محسوب می شود. این مسجد در شهر شیراز، قسمت جنوبی خیابان لطفعلی خان زند و در کوچه ای همنام خود یعنی کوچه نصیرالملک قرار گرفته است.
2) مسجد جامع فهرج
فهرج نام مسجد جامعی است که در بین تمامی مساجد تاریخی ایران و خصوصا بزرگترین مساجد ایران، از قدمتی بالغ بر 1400 ساله ای برخوردار است و زمان ساخت آن مربوط می شود به سال های نخست ظهور اسلام در ایران! این مسجد جامع که از آن با نام مسجد امام حسن نیز در استان یزد، یاد می شود در نیمه نخست قرن اول هجرت پایه گذاری شده است و آنطور که تاکنون در کتب مختلفی تاریخی و مذهبی در خصوص ساختمان اصلی این مکان بزرگ و جامع گفته شده است، هیچگونه تغییر و تحولی تا به امروز در ظاهر این مسجد بوجود نیامده است! (لازم به ذکر است که این مسجد از بزرگترین مساجد ایران است که بارها و بارها دستخوش مرمت و بازسازی شده اما سبب ایجاد کوچکترین تغییری در ظاهر این مسجد جامع نگشته است) مسجد جامع فهروج شباهت بسیاری با سازه های عصر ساسانیان دارد؛ فاقد ایوان بوده و معماری آن به سبک و سیاق شبستانی می باشد. این مسجد جامع در تاریخ 30اُم آذرماه سال 49 هجری شمسی به شماره 906 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده شده است. نشانی آن نیز عبارتند از: کیلومتر 15 بزرگراه یزد به طرف بافق، روستای فهرج می باشد.
1) مسجد جمکران
و بالاخره حائز اهمیت ترین و یکی از بزرگترین مساجد ایران یعنی مسجد جمکران. مسجد جمکران در حدفاصل 6 کیلومتری شهر قم بوده و در حوالی روستایی به نام جمکران واقع شده است. جمع کثیری از روحانیون با توجه به سطح مطالعاتی گسترده خود معتقد هستند بنا به روایات و احادیث قابل استناد، این مسجد از زیباترین مساجد ایران که به نام امام زمان (عج) ساخته شده است و سازنده آن شخصی به نام حسن ابن جمکرانی بوده که به دستور امام غایب آن را ایجاد نموده و در آن زمان از وسعت فعلی این مسجد خبری نبوده است و تنها متشکل بوده است از یک ساختمان ساده و کوچک!
مسجد جمکران استان قم را باید میعادگاه منتظران حضرت مهدی (عج) بنامیم که نقل است در این مسجد ظهور خواهند کرد و بسات ظلم عالم را جمع خواهند نمود؛ در حال حاضر مسجد جمکران از زیباترین مساجد ایران است که از وسعت بسیار زیادی برخوردار است و دارای بخش ها و قسمت های مختلفی همچون کتابخانه، بخش امور مراسم و تبلیغات، روابط عمومی، انتشارات و تحقیقات، نذورات و هدایا و همچنین ثبت کرامات می باشد. شب های چهارشنبه و روز ولادت امام زمان (عج) از جمله روزهای پر ازدحام این مکان مقدس می باشد و از حال و هوای بسیار خاصی هم خصوصا در روز تولد آقا برخوردار می گردد! مسجد جمکران در سال میزبان 15 هزار زائر است و در حدفاصل 6 کیلومتری از جاده قم به طرف کاشان در نزدیکی روستای جمکران قرار گرفته است.
