ارسطو

در این مقاله، نظریه اخلاقی ارسطو از رهگذر بررسی انتقادی کتاب اخلاق نیکوماخوس بررسی قرار شده است. مفهوم محوری اخلاق ارسطو، مفهوم سعادت یا کامیابی است. سیرِ او در اخلاق به سوی مطلوبی است که فی نفسه مطلوب باشد نه آن که به دلیل چیزی دیگر مطلوب باشد. به تعبیر دیگر، ارسطو در پی خیرِ برین بود.

مقاله حاضر درصدد تبیین عدالت فردی به عنوان فضیلت نفس و به مثابه برترین فضیلت در اخلاق در مقابل عدالت به عنوان عملی اجتماعی است. بحث عدالت فردی مقدم بر بحث عدالت اجتماعی است، زیرا با تربیت انسان، جامعه نیز بالطبع از افرادِ تربیت یافته برخوردار شده و در نتیجه، جامعه، ساختارِ سیاسی سالمی می یابد.

«معرفت شناسی»یا«تئوری معرفت»که در این گفتار محور سخن است را به گونه های مختلفی تعریف کرده اند.چی شلم می گوید:«تئوری معرفت، علمی است که درباره توجیه باور، یا به تعبیر ادق، درباره توجیه باور کردن بحث می کند

کیهان اندیشه:در ادامه مباحث فلسفی که بیش از این راجع به موضوع و مفهوم فلسفه، سیر فلسفه بویژه در دوره اسلامی، فلسفه های مشایی و اشراقی، تمایزات و ارتباط آنها با هم و موضوعات دیگر داشتیم، در این جلسه اگر سروران گرامی موافق باشند، درباره حکمت متعالیه و فلسفه ابداعی صدر المتألهین بحث شود.

بحث از علم حضوری و نقش آن در معرفت شناسی اسلامی به عنوان مبنایی ترین اصل معرفت و شالوده علم حصولی، از ویژگیها و امتیازات فلسفه اسلامی نسبت به فلسفه غرب است و همین خصوصیات سبب شده است که بسیاری از معضلات فلسفی و فکری که در فلسفه غرب همچنان ناگشوده باقی مانده است در فلسفه اسلامی پاسخ داده شود و برای آنها راه حلّی ارائه گردد.

تاکنون تلخیص یازده فصل از کتاب پایان فضیلت، نوشته السدیر مک اینتایر به محضر اهل معرفت تقدیم گردیده است. باید توجه داشت که از نظر بعضی از فیلسوفان معاصر تلخیص آثار او کاری بس دشوار، بلکه محال می نماید; زیرا جای جای عبارات او تلمیح یا اشاره به مطلب خاصی است. اینک تلخیص گونه ای از فصل دوازدهم کتاب مزبور تقدیم می گردد.

نویسنده در قسمتهای قبل به بیان نظریه خویش در باب وقوع تحولی فاجعه آمیز در اخلاقیات جوامع نوین پرداخت و چنین ابراز نمود که علت تلاش متفکران عصرجدید برای توجیه اخلاق، وقوع چنین تحولی است. تنها در فرهنگی که باورهای اخلاقی تضعیف شده و مفاهیم اخلاقی تغییر یافته باشد، افراد در صحت احکام اخلاقی و اعتبارشان دچار تردید می گردند.

از دیدگاه منطق و فلسفه، این مساله روشن است که شناخت حقیقی هر علمی از علوم معتبر ممکن نیست مگر این که قبلا موضوع و حدودآن معین گردد. مثلا علم شیمی بحث می کند از خواص اجسام و ترکیب آنها و علم نجوم که مورد مطالعه آن علم به حرکات اجرام آسمانی است و... حال این سوال پیش می آید که موضوع علم روانشناسی چیست؟ و علم روانشناسی پیرامون چه چیزی بحث می کند؟

آنچه از نظر خوانندگان فرهیخته می گذرد، مصاحبه ای است که نشریه ذهن با آقای دکتر محمد لگن هاوزن، از صاحبنظران مسلمان در حوزه معرفت شناسی، انجام داده است.

بحث از علم حضوری و نقش آن در معرفت شناسی اسلامی به عنوان مبنایی ترین اصل معرفت و شالوده علم حصولی، از ویژگیها و امتیازات فلسفه اسلامی نسبت به فلسفه غرب است و همین خصوصیات سبب شده است که بسیاری از معضلات فلسفی و فکری که در فلسفه غرب همچنان ناگشوده باقی مانده است در فلسفه اسلامی پاسخ داده شود و برای آنها راه حلّی ارائه گردد.