عصر یک روز داغ تابستانی که به اصطلاح از آسمان آتش می‌بارد، او هم آتش به مالش زده است، بعد از اینکه آتش به مالش افتاد.جوانکی که آفتاب صورتش را سوزانده، به سختی تن به حرف زدن می‌دهد اما در نهایت می‌گوید: آتش پلاسکو دست‌فروشم کرد.
به گزارش به نقل از صبح نو ،کارگر بودم و کمی سرمایه هم برای خودم جفت‌وجور کرده بودم اما با آتش پلاسکو زندگی من هم سوخت و حالا اینجا ایستاده‌ام. جایی که او ایستاده است گوشه یکی از میدان‌های شلوغ شهر است. جایی که ده‌ها نفر مثل او ایستاده‌اند تا زیر آتش آسمان، نانی از تنور روزگار سر‌سفره زندگی‌شان‌ببرند.
دستفروشی یکی از معضلات کلان‌شهرهای کشور است که در سال‌های اخیر نیز با تلاش‌های دولتمردان تشدید شده است. اگرچه دستفروشی در تمام کشورها و حتی شهرهای توسعه یافته نیز کم و بیش وجود دارد اما بسیاری از کارشناسان حوزه پولی و مالی، سرمنشأ گسترش دستفروشی را مشکلات اقتصادی و تأمین نشدن مایحتاج و معیشت افراد و خانواده‌ها می‌دانند.
زمانی که شرایط اقتصادی و یافتن شغل برای شهروندان سخت می‌شود افراد حاضر در مشاغل ضعیف‌تر با آسیب بیشتری مواجه می‌شوند. این در حالی است که آمار تأیید نشده و مشاهده حضوری تعداد محل‌های مورد توجه برای دستفروشی و نیز افزایش گستردگی حضور دستفروشان از دوبرابر شدن این‌میزان نسبت به سال95 خبر می‌دهد.
روزگارمدارا
می‌گوید نامش کریم است. اصرار دارد که عکسی از او گرفته نشود. در بساطش عروسک چیده است. دو سه مدل از عروسک‌های یکی از شخصیت‌های معروف کارتونی. می‌گوید: قبلاً در کارواش کار می‌کردم. درآمدم خوب نبود. صاحبکارم حقوقم را سروقت نمی‌داد. آن هم به قدری کم بود که هیچ کاری نمی‌توانستم، بکنم.
با پس‌انداز کمی که داشتم فعلاً دستفروشی می‌کنم. کریم درباره اماکنی که دستفروشی کرده می‌گوید: در میدان تجریش کار کرده‌ام. مشتری‌های آنجا بهتر می‌خرند. چانه نمی‌زنند. الان که به میدان هفتم‌تیر آمده‌ام دردسر کمتری دارم اما مشتری هم کمتر است. البته او جسته و گریخته به افرادی هم اشاره می‌کند که بابت بساط‌کردن در برخی معابر خاص که تردد زیادی دارند، اصطلاحاً اجاره هم می‌گیرند.
اما یکی دیگر از مشکلاتی که دستفروشان به آن اشاره می‌کنند حضور مأموران شهربان شهرداری است. مأمورانی که هر از گاهی فیلم‌هایی از برخورد آنها با دستفروشان در فضای مجازی منتشر می‌شد. البته این نکته هم بماند که برخی در دوره پیشین مدیریت شهری علاقه بسیاری به انتشار فیلم‌هایی از این دست داشتند و در حال حاضر به طور کلی موضوع دستفروشی را از یاد برده‌اند. خانم دستفروشی که خود را محمدی معرفی می‌کند،
درباره اینکه آیا کسی درباره تصرف یک سوم عرض پیاده‌رو به او تذکر داده یا نه، می‌گوید: گاهی اوقات برخی از مردمی که عجله دارند اعتراض می‌کنند اما به محض اینکه می‌بینند من خانم هستم به راه خود ادامه می‌دهند. چند باری هم مأموران شهرداری به من تذکر داده‌اند که نباید راه را ببندم.
موردی که این خانم دستفروش به آن اشاره می‌کند به ماده 55 قانون شهرداری‌ها باز می‌گردد که بر اساس آن شهرداری‌ها موظف به رفع سد معبر هستند. حالا این سد معبر به هر شکل که می‌خواهد باشد، چه دستفروشی و چه کتاب‌خواندن به صورت نشسته یا حتی نوازندگی. کارشناسان عقیده دارند راهکار حرفه‌ای در مواجهه با پدیده دستفروشی، ساماندهی دائم دستفروشان است که نیازمند مداخله و حمایت جدی دولت است.
ساماندهی دستفروشان هم جزو وظایف دولت‌هاست و شهرداری می‌تواند در این موضوع، بازوی اجرایی دولت باشد. این نکته را هم بدانید که طبق ماده 690 قانون مجازات اسلامی، سد معبر جرم بوده و از یکماه تا یکسال حبس دارد.
محمدصادق زمانی، مدیر روابط عمومی شهربان شهرداری تهران به «صبح نو» می‌گوید: دستفروش هم هموطن ماست، پاره تن ماست اما او هم مثل همه شهروندان دیگر موظف به رعایت قانون است و این حق را ندارد که معبر عمومی را اشغال و تصاحب کند. وی در ادامه می‌افزاید: همه ما درگیر مشکلات معیشتی و اقتصادی هستیم،
اما این دلیل نمی‌شود که قانون را زیر پا بگذاریم و تخلف کنیم. تخلف، تخلف است چه تخلف سدمعبر، چه تخلف اختلاس، چه تخلف وعده دروغ انتخاباتی، چه رانت‌خواری، چه رشوه دادن، چه رشوه گرفتن. به گفته زمانی این دلیل نمی‌شود که چون برخی‌ها اختلاس می‌کنند، من هم معبر عمومی را غصب و قانون را بی‌حرمت کنم.
اما رفع سدمعبر توسط مأموران انضباط شهری هم باید با حفظ کرامت دستفروشان و به دور از رفتار خشن باشد. این مقام مسوول در شرکت شهربان شهرداری می‌افزاید: البته دستفروش‌ها هم باید به قانون تمکین کنند و در مقابل مأموران انضباط شهری، دست به خشونت زبانی و فیزیکی نزنند.
این به معنای این است که شهرداری موظف به انجام وظیفه قانونی خود در خصوص رفع سدمعبر با رعایت اصول حرفه‌ای و رفتار اخلاقی است. بنابراین، مماشاتی در این زمینه وجود نخواهد داشت. وظیفه ایجاد اشتغال برای دستفروشان هم قطعاً وظیفه دولت‌هاست نه شهرداری‌ها.
ساماندهی برای دستفروشان شهرداری تهران در سال‌های گذشته طرح ساماندهی دستفروشان را در تهران اجرایی کرد. اقدامی که با استقبال مواجه شد. در این طرح شهرداری تهران به منظور کاهش معضلات مرتبط با سدمعبر و حتی آسیب‌های اجتماعی اماکنی را معرفی کرد تا افرادی که به دلیل مشکلات مالی به دستفروشی روی آورده‌اند بتوانند با خیال آسوده و در فضایی مناسب به کار خود ادامه دهند. در حال حاضر نیز سه محل برای این امر وجود دارد. خیابان باب‌همایون، سی‌تیر و پاساژ پروانه.
بر اساس آمار دریافتی از شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران در این سه نقطه حدود 700 دستفروش حضور دارند و نیازهای اولیه مانند آب و برق برای دستفروشان فراهم شده است. اما برخی از دستفروشان نیز هستند که علاقه‌ای به حضور در این اماکن ندارند.
برخی از آنها اجبار به حضور در محلی خاص که اصطلاحاً پاخور آنها خوب نیست را مطرح می‌کنند. به عبارت دیگر آنها دوست دارند در جایی باشند که مغازه‌داران و مراکز خرید و فروش باشند تا فروش بهتری داشته باشند.
همراهی با معضل دستفروشی روزگاری مغازه‌داران اصلی‌ترین شاکیان حضور گسترده دستفروشان در برابر مغازه‌هاشان بودند چه آنکه اعتقاد دارند حضور دستفروشان بازار آنها را کساد می‌کند حالا یا با مشتری دزدی یا اینکه به دلیل شلوغی مشتریان ثابت نمی‌توانند به راحتی در پیاده‌رو تردد کنند اما گویا آنها هم در شرایط اقتصادی فعلی که هرکس دغدغه معیشت دارد،
تلاش می‌کنند به نوعی دست همنوعان خود را بگیرند. یکی از مغازه‌داران میدان هفتم‌تیر می‌گوید: روبه‌روی مغازه ما را ببینید چه خبر است. با تمام هزینه‌هایی چون حقوق کارمند، آب، برق، مالیات و غیره که می‌پردازیم اما بازار مانند گذشته رونق ندارد. الان همه در شرایط اقتصادی خاصی هستیم و دیگر نمی‌توان با همه درگیر شد.
این بندگان خدا هم که در پیاده‌رو دستفروشی می‌کنند بالاخره دنبال یک لقمه نان هستند برای زندگی‌شان و ما هم باید با حضور آنها کنار بیاییم. این همراهی بین برخی مغازه‌داران و دستفروشان در حالی شکل گرفته است که در سال‌های گذشته چندین مورد برخورد بین این دو گروه روی داده است در حدی که کار به حضور گسترده مأموران نیروی انتظامی رسید.
بزرگ‌ترین مورد از این برخوردها در چهارراه‌امیراکرم و خیابان برادران مظفر روی داد که مغازه‌داران از حضور دستفروشان و معضلات ناشی از آنها شاکی بودند. این در حالی است که در تمام موارد مقابله شهرداری با دستفروشان در دوره قبلی مدیریت شهری پایتخت، حتی تقابل‌هایی که حالت ارشادی داشتند صدای اعتراضات از سوی برخی جریانات سیاسی به آسمان بلند می‌شد و حضور دستفروشان به عنوان ابزاری برای تخریب شهرداری تهران مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفت.
این در حالی است که در تمام سال‌های اخیر اقدامی برای بهبود وضعیت معیشت از سوی دولتمردان انجام نشده است چه آنکه اگر این امر اتفاق بیفتد هیچ فردی علاقه‌مند به حضور زیر تیغ‌آفتاب و سرمای زمستان نیست تا بتواند معیشت خود را با درآمدهای حداقلی بگذراند.
امان از وانتی‌های پر سرو وصدا
یک مورد از شیوه‌های دستفروشی در شهرها حضور وانتی‌هاست. وانتی‌هایی که بیشتر انواع میوه و صیفی‌جات می‌فروشند و با حضور خود درکوچه و خیابان‌ها یا توقف در حاشیه بزرگراه‌ها مشکلات متعددی را به همراه می‌آورند. این در حالی است که برخورد انتظامی و بنیادی با دستفروش‌های وانتی طبق مواد 159 و 163 آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، وظیفه پلیس راهنمایی و رانندگی است اما متأسفانه پلیس در این مورد، به وظیفه خود عمل نمی‌کند.
