پاسپورت و ویزا ؛ تعریف و بررسی ویزا و پاسپورت

شما می توانید با سفر کردن تجارب نو جدیدی را کسب کنید و این تجربه ها در طول زندگی شما در جای جای آن به شما کمک خواهد کرد سفرها می توانند به نقاط داخلی کشورها باشند. در کشوری مثل ایران که زیباترین مکان ها را در خود جای داده می توان بهترین لحظات این سفرها تجربه کرد ولی برخی از این سفرها به خارج از کشور خواهند بود چه سفرهایی کاری و یا تفریحی. برای هر سفری باید تدارکی خاص تهیه کرد و اگر این سفر به خارج از کشور باشد این تدارک خاص تر خواهد بود.یکی از مواردی که باید در این رابطه به آن توجه کرد پاسپورت یا گذرنامه و ویزا یا روادید است. در این مقاله ما نکات لازم در این رابطه را به شما یادآوری می کنیم.

تعریف پاسپورت و ویزا

در یک کشور غریبه شما نیاز به یک شناسه هویتی دارید که ثابت کند شما از کجا و به چه دلیلی به این کشور پا نهاده اید و چه سابقه ای دارید. این مدرک که آن را با نام پاسپورت و یا گذرنامه می شناسید در هر کشوری برای مردم همان کشور صادر می گردد. این مدرک یک سند برای شناسایی شماست که به مسئولان کشور مقابل این امکان را می دهد که به بررسی قانونی و یا غیرقانونی بودن ورود و خروج شما به کشور خود بپردازند. این اجازه خود نام خاص و پروسه ای جداگانه دارد که تحت عنوان ویزا یا روادیدعنوان می گردد. ویزا درواقع اجازه نامه باید به صورت رسمی در گذرنامه شما ثبت گردد درواقع به وسیله یک مهر و یا یک برچسب. درنتیجه می توان گفت که در اکثریت سفرهای خارجی پاسپورت و ویزا ، لازم و ملزوم هم هستند و باید آن ها را به همراه داشت.

انواع گذرنامه ها

در تمامی جهان پاسپورت ها بر دو نوع استوار هستند گذرنامه هایی سنتی و یا پاسپورت هایی بیومتریک.گذرنامه های سنتی انواع از گذرنامه هاست که از قدیم مرسوم بوده و اکثریت کشورها از آن استفاده می کرده اند ولی نوع جدیدتر آن که هم اکنون در کشور عزیزمان ایران نیز از آن بهره می گیرند،نوع بیومتریک آن است. درواقع بیومتریک شیوه جدیدی برای حفظ امنیت است که در آن از چیزهایی که در هر انسانی قابل اندازه گیری باشد استفاده می گردد که می توان رنگ چشم ،اثرانگشت ،نقشه قرنیه های انسان و.. باشد که همگی این ها در یک تراشه کوچک ذخیره می شود و آن را در پاسپورت ها جاگذاری می کنند تا به بهتر برقرار شدن امنیت یاری رساند و در مواقع نیاز از آن استفاده شود.

تاریخچه گذرنامه در ایران

کشور ما از ابتدا یک کشور سطح بالایی از علم و فنّاوری بوده است و این موضوع را در موارد مختلف ثابت کرده است که همیشه پیشتاز در این زمینه ها است. بر همین اساس در زمان ها گذشته نیز معنا و مفهوم حریم و مرزداری در کشور را به خوبی جاافتاده بود و فرمانروایان کشور بسیار به آن اهمیت می دادند. در دوره هخامنشیان ایران به ایالت ها و استان های بزرگی تقسیم می شد که هرکدام از آن ها را یک ساتراپ می گفتند. درست است که تعدد ساتراپ ها در آن زمان دیده می شده است ولی همه آن ها تنها توسط یک ساتراپ اصلی رهبری می شد و برای گشت وگذار و سفر بین این ساتراپ ها نیاز به داشتن یک مدرک معتبر بود که درواقع یک گذرنامه به حساب می آمد و باید حتماً به دستور ساتراپ صادر می شد. از کاربردهایی که این پاسپورت در زمان های قدیم داشت ثبت کردن مسیری بود که هر فرد قصد داشت تا طی کند . ازآنجایی که عموماً مقامات منتصب به حکومت به این سفرها می رفتند نیاز بر این بود که اغذیه و خوراک افرادی که با آن ها همراه می شدند در سندی ثبت شود و از دیگر کاربردهای این پاسپورت ثبت این موارد بود یعنی میزان آرد، گوشت و یا سایر موارد.می توان گفت یکی از مواردیکه موجب پابرجا ماندن حکومت عظیم و بزرگ هخامنشی بوده است اجرای درست قوانین حاکم بود و همچنین داشتن مواردی چون پاسپورت که پیشتاز بودن ایرانیان را در عرصه قانون مداری و برنامه ریزی کشوری به خوبی نشان می دهد. در دوره های بعدی نیز توجه به مرزها و گمرک و نحوه نگهداری درست از آن ها مطرح بود در دوره هایی چون اشکانیان و ساسانیان. همان طور که اشاره کردیم از دیرباز این مسئله موردتوجه دولت مردان ایرانی بوده است ولی بیشتر متوجه افراد حاضر در کشور بوده است می توان گفت این حراست در دوره قاجار و با وارد شدن افراد از سایر کشورها و افزایش تردد آن ها شکل نوین تری به خود گرفت و تغییرات خاصی در آن اعمال گردید.

تعریف گذرنامه بر اساس قانون مصوب سال 1351

قوانین که در سال ها 1351 و بعدازآن ارائه گردید پنجره ای دیگری از مسائل حقوقی را به روی قوانین حاکم بر کشور بازنمود. این قوانین دارای ماده های مختلفی است که در زیر به آن ها اشاره می شود.
ماده اول:در این ماده در ابتدا به تعریف درستی از گذرنامه خواهیم پرداخت، درواقع پاسپورت به سندی اطلاق می گردد که از جانب مسئولان و مأمورانی که صلاحیت لازم را در هر کشوری دارند صادر می شود و این سند برای رفت وآمد و ورود و خروج ایرانیان به خارج از کشور و یا ماندن و اقامت آن ها در کشوری خاص و یا مسافرت آن ها از خارج از کشور به داخل ایران داده خواهد شد.
با توجه به همین قانون که در سال 1351 تصویب شده است گذرنامه های ایران به سه دسته طبقه بندی می گردند.
- گذرنامه سیاسی: این گذرنامه برای افرادی که دارای مسئولیتی سیاسی در داخل کشور هستند و یا ایرانیانی که تحت عنوان کاردار و سفیر در خارج مشغول کار هستند از سوی دولت می تواند صادر شود. این پاسپورت خاص را وزارت امور خارجه صادر می کند.
- گذرنامه خدمت: اگر کسی کارمند در دولت باشد و دولت بخواهد او را به مأموریتی بفرستد نیازمند یک گذرنامه خاص برای او خواهد بود،در این مواقع گذرنامه خدمت صادر خواهد شد که این پاسپورت را همان وزارت خانه ای که فرد در آن مشغول کار است صادر می کند.
- گذرنامه عادی: این پاسپورت برای هر فردی ایرانی که تقاضای خود را به مأموران کنسولی در خارج از کشور و یا مأموران نیروی انتظامی در داخل کشور ارائه کند صادر خواهد شد که به همراه داشتن این سند برای هر سفری از خارج به داخل و برعکس برای هر ایرانی الزامی خواهد بود.

تعریف ویزا در جمهوری اسلامی ایران

این سند درواقع اجازه ای است که از طرف کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به طور کاملاً اختصاصی و بعد از اینکه مجوز لازم را از سوی وزارت امور خارجه ایران کسب کرد برای افراد خارجی با تبعیتی بیگانه صادر می کند و این افراد تنها با داشتن همین مدرک توانایی مسافرت به ایران را خواهند داشت. البته شایان ذکر خواهد بود که این اجازه نامه مدت زمان محدودی را دارد و این مسافران باید در زمان مشخص وارد و خارج شوند.

انواع ویزا در جمهوری اسلامی ایران

ویزای صادرشده در کشور عزیز ما یعنی جمهوری اسلامی ایران انواع متعددی دارد که در زیر به آن ها اشاره می نماییم:
- ویزای ورود، ویزای سیاحتی، ویزای زیارتی، ویزای سیاسی، ویزای تحصیلی، ویزای با حق کار، ویزای ترانزیت، ویزای مطبوعاتی، ویزای خدمت، ویزای متعدد، ویزای الحاق به خانواده، ویزای خروج و مراجعت، ویزای روابط خروج

مقررات لغو ویزا

برخی از کشورها بنا بر سیاست گذاری های خاص خود و همچنین برقراری روابط خاص و بهتر با برخی کشورها قوانینی را که برای ورود یا خروج اتباع این کشورها به داخل خاک خود وضع کرده اند را اندکی تغییر می دهند تا اتباع این کشورها بتوانند به راحتی عبور و مرور کنند. درواقع در طی یک سلسله مذاکرات و برقراری تعهدنامه و قوانین خاص کشور موردنظر ویزا خود را برای مدت معینی در مقابل کشور دوست خود لغو می کند تا مسافران آن به راحتی بتوانند رفت وآمد کنند. البته همان طور که گفته شد این زمان معین خواهد بود و به صورت دائمی نیست.