گردشگران خارجی ورودی به ایران نصف گردشگران ایرانی خروجی‌اند

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ:علیرضا محمدعلی زاده

با اعلام رسمی آمار گردشگر ورودی و خروجی در سال 1396 همچنان شاهد تراز منفی گردشگری ایران هستیم و در قبال 10/542/952 نفر گردشگر خروجی(جهانگردان ایرانی) فقط  524/113/5 نفر گردشگر ورودی (ایرانگردان خارجی) داشتیم که به عبارتی ساده ­تر از 2 گردشگر ایرانی که به خارج سفر می‌کنند تنها یک گردشگر خارجی به ایران می آید و این یعنی خروج ارز و تراز منفی گردشگری ایران که به نفع  صنعت گردشگری کشور نیست.

در خصوص گردشگر ورودی؛ ارائه آمار 6 درصد پاکستانی ­ها از ورود به ایران در برابر سهم 12 درصد گردشگران ترکیه‌ای با واقعیت ­های موجود سازگار به نظر نمی‌آید زیرا با مشاهده اماکن زیارتی کشور شاهد حضور چشمگیر پاکستانی­ها در ایران هستیم ولی حتی در سایر اماکن گردشگری نیز حضور گردشگران ترکیه­ ای مشهود نیست.

نکته جالب توجه در این گزارش ارائه آمار گردشگران ورودی از کشورهای حوزه خلیج فارس و اشاره به کشورهایی مثل اردن و یمن که اصلا در خلیج فارس ساحل ندارند ا ست، که ناشی از عدم توجه کافی به ارائه این آمار است.

کاهش یک درصدی زائران خارجی کشور در سال 96 (22 درصد گردشگران ورودی) نسبت به سال 95  (23درصد گردشگران ورودی) و کاهش چهل هزار نفری گردشگران عراقی که رتبه اول بیشترین تعداد  گردشگران ورودی به کشور را دارند نیز یکی دیگر از نکات مبهم این آمار است.

نکته مثبت آمار ارائه شده در افزایش دویست هزار نفری گردشگر ورودی در سال 96 ( 5/429/428 نفر) در برابر سال 95 (4/901/084 نفر) است ولی نکته منفی این آمار در افزایش حدودا یک میلیونی گردشگر خروجی  در سال 96 (10/542/952نفر) در مقایسه با سال 95 (9/179/510 نفر) است.

جالب توجه است که شاهد افزایش سیصدهزار نفری زائران ایرانی در سال 96 (4/578/048 نفر) در قیاس با سال 95 (4/263/255 نفر) است ولی به دلیل رشد گردشگران خروجی، بالغ بر 44 درصد از ایرانیان به قصد زیارت از کشور خارج شدند در حالی که در سال 95 شاهد خروج 46 درصداز گردشگران ایرانی به قصد زیارت بودیم که با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در خطبه ­های نماز عیدفطر که سفرهای زیارتی خارج از کشور را از سفرهای زائد استثناء کردند و حتی این سفرها را بابرکت قلمداد کردند، جای نگرانی دارد.

در این آمار شاهد افزایش دویست هزار نفری سفر گردشگران ایرانی به عراق در مقایسه با سال گذشته هستیم و از طرفی همچنان ترکیه در صدر مقصد سفرهای خارجی غیر زیارتی ایرانیان است که متأسفانه نسبت به سال قبل هم یک میلیون نفر اقزایش داشته است (در سال 95 مقصد 21% ایرانیان سفر به ترکیه بوده ولی در سال 96 مقصد  29 درصد ایرانیان سفر به آن کشور بوده است).

نکته عجیب دیگر این آمار اعلام سفر 218/301نفر ایرانی به آلمان است که این رقم بیشتر از سفر ایرانیان به کشورهای لغو ویزایی مثل گرجستان به تعداد 213/308 نفر و ارمنستان به تعداد 192/174 نفر است.

افزایش میزان خروج چهارصد هزار ایرانی از مرز زمینی مهران و افزایش چهار هزار نفری میزان خروج ایرانیان از مرز زمینی شلمچه در مقابل کاهش هفتادهزار نفری خروج ایرانیان از مرز زمینی چزابه نسبت به سال گذشته از دیگر نکات قابل تأمل این آمار است.

پش از ایام نوروز سال 97 علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در نشست خبری ارائه گزارش ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر، به آمارهای ذیر اشاره کرد:

🔹در کل رقم 74میلیون نفرشب اقامت در ایام نوروز 97 در کشور به‌ثبت رسیده است، همچنین 132میلیون بازدید از جاذبه‌های گردشگری، فرهنگی، تاریخی، موزه‌ها و سایت‌های تاریخی در این ایام صورت گرفته است که این موضوع نشان می‌دهد بازدید از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری در سبد خانوار قرار گرفته است، به‌طور متوسط هر گردشگر از هفت مرکز گردشگری، موزه، سایت‌های تاریخی و بناهای تاریخی بازدید کرده است.

🔹استان مازندران با 14میلیون و 900هزار نفرشب اقامت، رتبه اول را در جذب گردشگر نوروزی به خود اختصاص داده است، استان گیلان رتبه دوم و استان بوشهر رتبه سوم را دارند، خراسان رضوی، هرمزگان، خوزستان، فارس رتبه‌های بعدی را در جذب گردشگران نوروزی به خود اختصاص دادند.

 اما این فرمول مبهم آمار در گردشگری منجر به مسائلی شده است که از جمله؛ آمار حدود 74 میلیون نفر  شب اقامت در ایام نوروز سال‌جاری که از سوی آن سازمان اعلام شده، با انتقاداتی همراه است زیرا  کارشناسان و فعالان گردشگری این آمار را دقیق نمی‌دانند و معتقدند در کشور ما هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست چه تعداد گردشگر، با چه اهدافی، چگونه و با چه کیفیتی وارد کشور می‌شوند.

مبنای اعلام آمار نفر شب اقامت و بازدید از جاذبه ­های گردشگری مشخص نیست و مهمتر اینکه همچنان نامعلوم است که گردشگران ورودی و داخلی چه اثرات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در صنعت گردشگری ایران دارند و چه میزان درآمد خالص از این راه عاید کشور می‌کنند.

اما نقطه مجهول دیگر این است که چرا آمار استان خراسان رضوی با جاذبه بسیار بالای گردشگری زیارتی و اقامتگاه­های مسافرتی مناسب نسبت به استان بوشهر با جاذبه­ های کمتر و اقامتگاه­های نامناسب در ارائه آمار سفرهای نوروزی پایین تر است؟