به طور طبیعی، در طول مسافرت اشتهای انسان زیاد می‌شود و میل به مصرف تنقلات، شیرینی و حتی چند وعده غذای اضافی افزایش می‌یابد و ممکن است به جای سه‌وعده، پنج‌وعده غذا با حجم بیشتر مصرف شود. به علاوه، استفاده از نوشابه‌های گازدار و کنترل‌نکردن رژیم غذایی روزمره، مصرف چربی‌ها، غذاهای آماده، سوسیس یا کالباس، در طول سفر بیشتر می‌شود، مخصوصاً در ایام تعطیل نوروزی. این اغلب منجر به افزایش فشار خون، چربی خون، بالا رفتن کلسترول مضر (LDL) و در نهایت، چاقی می‌شود.
اگر می‌خواهید خود و خانواده‌تان در طول سفر و تفریح نوروزی سلامت و شاداب باشید، نکات زیر را به خاطر بسپارید:
- برای سفر آب و مواد غذایی کافی همراه داشته باشید. غذا را به اندازه مصرف یک وعده بپزید و چرا که نگهداری صحیح غذای پخته در سفر کار آسانی نیست. به هر حال، اگر مجبور به چنین کاری شدید، غذا را در ظروف دربسته و در جای خنک نگهداری کنید و حتماً قبل از مصرف غذای باقیمانده آن را به مدت بیست‌دقیقه روی حرارت قرار دهید.
- بهتر است در طول سفر، از مواد غذایی خام یا نیم‌پز استفاده نکنید، زیرا ممکن است آلوده به عوامل عفونی باشد. حرارت بالا یکی از راه‌های ازبین‌بردن عوامل عفونی در مواد غذایی است.
- در طول سفر، غذاهای خانگی مطمئن‌ترین غذا محسوب می‌شوند. اگر مجبورید در اغذیه‌فروشی‌ها یا رستوران‌های بین راه غذا صرف کنید، از بهداشتی‌بودن غذاها مطمئن شوید. به نوع ظروف و وسایل مصرفی هم توجه داشته باشید. بهتر است از ظروف یکبارمصرف استفاده شود.
- از آنجا که مسمومیت‌های غذایی از طریق کنسروهای غذایی ایجاد می‌شوند، جوشاندن کنسروها قبل از مصرف بسیار مفید است. از مصرف کنسروهای بادکرده یا زنگ‌زده خودداری کنید.
- مصرف پنیر تازه، اگر از شیر پاستوریزه تهیه نشده باشد، خطرناک است و امکان ابتلا به بسیاری از بیماری‌های عفونی را فراهم می‌کند. اما فراورده‌های محلی به سبب اینکه حداقل به مدت دو ماه در آب‌نمک می‌مانند، معمولاً سالم‌ترند و اگر ظاهری سالم، بدون کپک و بدون طعم ماندگی داشته باشند، بسیار مناسب‌تر از پنیرهای تازه‌اند؛ هرچند بهتر است از پنیرهای پاستوریزه بسته‌بندی‌شده استفاده کنید.
- اگر به شیر پاستوریزه دسترسی ندارید، لازم است شیر تازه را به مدت 10دقیقه در حال جوشیدن به هم بزنید. به خاطر داشته باشید که جوشاندن بیش‌ازاندازه شیر باعث ازبین‌رفتن بسیاری از مواد مفید غذایی آن و نیز چسبیدن آن‌ها به اطراف ظرف می‌شود.
- بستنی به عنوان یک ماده غذایی، جانشین مناسبی برای انواع تنقلات بی‌ارزش به خصوص برای کودکان است، به شرط آن که در تهیه آن حتماً از شیر پاستوریزه استفاده شود. بنابراین، بستنی را حتماً با بسته‌بندی مطمئن و بهداشتی تهیه کنید.
- اسهال مسافرتی معمولاً بر اثر مصرف مواد غذایی آلوده یا استفاده از غذاخوری‌های غیربهداشتی ایجاد می‌شود. برای جلوگیری از اسهال که معمولاً 20تا50درصد از مسافران را مبتلا می‌کند. بهتر است قبل از استفاده از میوه و سبزی، آن‌ها را با مواد ضدعفونی‌کننده بشویید و انگل‌زدایی کنید.
- اگر در طول سفر، به اسهال مبتلا شدید، مایعات بسیار بنوشید، از محلول‌های او.آر.اس استفاده کنید و از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید. اگر اسهال شما خون‌آلود، خاکستری با بوی ماهی گندیده یا همراه با تب بالا بود، حتماً به اولین مرکز درمانی مراجعه کنید.
- تخم‌مرغ‌ها هم ممکن است سبب ایجاد بیماری‌های اسهالی و عفونی شوند؛ بنابراین، از مصرف تخم‌مرغ‌هایی که بوی بد دارند یا تغییر رنگ داده‌اند (صورتی سبز) حتی اگر ظاهر سالمی داشته باشند، اجتناب کنید.
- برخی از افراد در طول سفر دچار حالاتی نظیر تهوع، استفراغ، سردرد و سندرم حرکتی می‌شوند. بهتر است این افراد در طول سفر کاملاً به صندلی خود تکیه دهند، چون در مقایسه با دیگران به حرکت وسیله نقلیه حساس‌ترند. بهتر است در مکانی که کم‌ترین تکان را دارد قرار گیرند، مثل صندلی جلو ماشین یا کنار بال هواپیما یا صندلی‌های میانی در اتوبوس. به این افراد توصیه می‌شود که کم‌تر به مناظر اطراف از داخل وسیله در حال حرکت نگاه کنند. استفاده از غذا و مایعات سبک در طول مسافرت و کاهش تحریکات محیطی مانند بوی سیگار باعث کاهش این علایم می‌شود. اگر تجربه به شما ثابت کرده است که با وجود رعایت همه نکات فوق، این علایم همچنان در شما وجود دارد، بهتر است قبل از مسافرت با پزشک مشورت کنید و از دارو برای کاهش این حالات استفاده کنید.
- افرادی که شرایط ویژه‌ای دارند باید در طول سفر نکات خاصی را رعایت کنند؛ مثلاً سفرهای هوایی برای زنان باردار در اواخر بارداری ممنوع است. خانم‌های باردار توجه داشته باشند که اگر با وسیله شخصی مسافرت می‌کنند، هر دوساعت یک‌بار حداقل 10دقیقه از ماشین خارج شوند و آرام قدم بزنند. لازم است خودرو حامل آن‌ها از راه‌های مطمئن و با سرعت مجاز هدایت شود و در مسیرهای غیرآسفالت و سنگلاخی، به خاطر تکان‌های شدید، حرکت نکنند.
- به بیماران قلبی، دیابتی و بیماران مبتلا به آسم و تشنج توصیه می‌شود برچسب هشداردهنده روی مچ، گردن یا داخل جیب خود داشته باشند و اگر از داروی خاصی مرتب استفاده می‌کنند، حتماً آن را همراه ببرند. بهتر است بیماران قلبی آخرین نسخه پزشک خود، داروها و نوار قلبشان را همراه داشته باشند.
- کیف کمک‌های اولیه و دفترچه‌های خدمات درمانی خود را در طول سفر به همراه داشته باشید.
- توجه داشته باشید که کیف کمک‌های اولیه باید حاوی پماد سوختگی، قرص‌های ساده مثل مسکّن و تب‌بر، وسایل پانسمان، محلول‌های ضدعفونی‌کننده و ژل‌های ضددرد باشد.
