سرویس سبک زندگی فردا: همه ما هر روزه، کم و بیش، از انواع رسانه و کتاب و لوازمات صوتی و تصویری استفاده میکنیم؛ و به این طریق اکثر اوقات فراغت و کارمان پر میشود. به نقل از مشروح بهرحال، این امر نشانگر آنست که همانطور که ما احتیاج به غذا و هوا داریم همزمان نیازمند خوراک روحی و معنوی بمیزان زیادی هستیم، آنچه که از طریق مطالعه و خواندن بر طرف میسازیم.
در روایات دینی توصیه شده که اولا” برای بهره مندی از فوائد مطالعه و ثانیا” مصونیت از هرگونه پیامدهای منفی مطالب (خواه ناشی از بیفائدگی و یا گمراه کنندگی نوشته و خواه بعلت برداشت نادرست و کج فهمی و قلت فهم خواننده) و ثالثا“ برای تقویت و افزایش حافظه
خواندن دعای مطالعه
آراستن قلب به ذکر و یاد الهی و طلب فهم بهتر و بیشتر و دعا کردن به زبان خود یا زبان عربی یا همان خواندن دعای مطالعه مرسوم قطعا در افزایش قدرت یادگیری بیتاثیر نیست. در کتاب شریف مفاتیحالجنان در فصل اول از باب اول که درباره تعقیبات است دعایی با عنوان دعای مطالعه نقل شده است که گفته شده با خواندنش هوش و استعداد افزایش مییابد.
این دعای مطالعه را پیغمبر (ص) به امیرالمؤمنین (ع) براى حافظه تعلیم نمود:
«سُبْحانَ مَنْ لا یَعْتَدی عَلی اَهلَ مَمْلَکَتِةِ، سُبْحانَ مَنْ لا یَاْخُذُ اَهْلَ الْاَرضِ بِاَلْوانِ الْعَذابِ، سُبْحانَ الرَّؤُفِ الرَّحیمِ، اللهُمَّ اجْعَلْ لی فی قَلبیْ نُوراً و بَصَرَاً و فَهْماً و عِلْماً، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیئٍ قَدیرٌ»
و نیز ذکر شده است که در وقت مطالعه دعای مطالعه زیر را بخواند:
«اَللّهُمَّ اَخْرِجْنى مِنْ ظُلُماتِ الْوَهْمِ وَ اَکْرِمْنى بِنُورِ الْفَهْمِ اَللّهُمَّ افْتَحْ عَلَیْنا اَبْوابَ رَحْمَتِکَ وَانْشُرْ عَلَیْنا خَزائِنَ عُلُومِکَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
خدایا مرا بیرون آور از تاریکىهاى وهم و به نور فهم گرامىام بدار، خدایا درهاى رحمتت را به روى ما بگشا و خزانههاى علومت را بر ما باز کن به مهربانىات اى مهربانترین مهربانان»
و همچنین نقل است: کسى که مىخواهد حافظهاش زیاد شود مسواک کند و قرآن بخواند (به خصوص آیهالکرسى) و همینطور خوردن مویز در وقت صبحانه توصیه شده است، به خصوص اگر سرخ و تعداد آن بیست و یک دانه باشد، براى تقویت فهم و ذهن و حافظه خوردن حلوا و گوشت نزدیک گردن و عسل و عدس نیز سفارش شده است.
هر روز بعد از نماز صبح پیش از آنکه تکلم کند بگوید: «یا حى یا قیّوم فلا یفوت شیئا علمُه و لایؤده ...»
در کتاب شریف کافى نیز از امام معصوم نقل شده است که از خدا بخواه که عقل تو را قوى بگرداند و از خدا طلب فهم و در؛ نما.
خواندن این دعای مطالعه هم توصیه میگردد:
«اللهم إنی أعوذ بک أن أضل أو أضل أو أزل أو أزل أو أظلم أو أظلم أو أجهل أو یجهل علی اللهم انفعنی بما علمتنی و علمنی ما ینفعنی و زدنی علما و الحمد لله على کل حال اللهم إنی أعوذ بک من علم لا ینفع و من قلب لا یخشع و من نفس لا تشبع و من دعاء لا یسمع».
خدایا به تو پناه میبرم از این که گمراه کنم و یا گمراه گردم، بلغزانم و یا بلغزم، ستم کنم یا ستم بینم، به نادانی کشانم و یا خود دچار آن گردم. بار خدایا مرا با علمی که به من آموختی سودمند گردان و مرا به علمی رهنمون ساز که مرا سودمند افتد. خدایا بر مراتب علم و آگاهی من بیفزا. سپاس حقیقی در تمام حالات از آن خداوند متعال است. بار خدایا به تو پناه میبرم از علمی که سودمند نیست و از قلبی که خشوع و انعطاف در برابر حق، بدان راه ندارد و از هوسی که سیر و اشباع نمیگردد و از دعایی که اجابت نمیشود.