شیراز شهری زیباست که در استان فارس واقع شده است. عطر دل انگیز شکوفه های بهار نارنج و لیمو در کوچه باغ هایش در خاطر جاودانه است. مشاهیر بزرگ و معروفش در جهان نمونه اند و از اصالت مردمانش هیچ کم ندارد. جاذبه های گردشگری شیراز بسیارند. از مراکز خرید تا موزه و باغ و بوستان. از دیگر جاذبه های شهر شیراز می توان به هنرهای این شهر اشاره کرد شامل کاشی کاری های قدیمی بر در و دیوار بناهایش، مجسمه سازی و مجسمه های مشاهیرش، هنر تزئین باغ و بوستانش به شمایل تابلوهای نقاشی. همه و همه از نقاط قوت این مکان زیباست. اگر به شیراز سفر کرده باشید، حتما می دانید که برای دیدن و گشتن همه جاذبه های شهر شیراز و تاریخچه شیراز وقت کم خواهید آورد! در ضمن می توانید سری به رستوران های شیراز زده و از مصاحبت و هم نشینی با مردمان خون گرم شیراز لذت ببرید.
تاریخچه شیراز دیدنی
در سال 1970 میلادی و در پی کندن زمین به منظور ساخت کوره آجر پزی، لوح های گلی از دوران ایلامیان کشف شد که مربوط به 2000 سال پیش می شد و اولین اشاره به شهر شیراز و تاریخچه شیراز بود. پس از تحقیقات فراوان، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که نام شهر شیراز طی گذشت زمان چندین بار تغییر زبانی را پشت سر گذاشته است. ابتدا نام این منطقه سیراسیس بوده که از کلمه قدیمی و پارسی سیراجیس گرفته شده است. سپس از سیراسیس به تیرازیس و بعد از آن به شیرازیس و نهایتا به شیراز تغییر یافته است. ابن حوقل، جغرافیدان مسلمان(سده چهارم) معتقد بوده که شیراز به معنای اندرون شیر است چرا که به گفته وی در ادوار قدیم خواربار از مناطق اطراف به شیراز آورده می شد و از این شهر هیچ چیز به بیرون برده نمی شد. شیراز از زمان هخامنشیان و حتی قبل تر ساکنانی داشته چرا که در یکی از کتیبه های مکشوفه از پارسه تخت جمشید به شهری به نام تیرازیس اشاره شده است. اوایل دوران اسلامی محمد برادر حجاج ابن یوسف تجدید بنایش کرده است. سرانجام در سال 1766 میلادی کریم خان زند به تخت شاهی نشست و شیراز را پایتخت ایران قرار داد. شیراز در این دوران بسیار رونق یافت و پیشرفت کرد.
جغرافیای شهر شیراز و دنیایی متفاوت در تاریخچه شیراز
ارتفاع شهر شیراز در حدود 1486 متری سطح دریا است. این منطقه زیبا و پر جاذبه در منطقه کوهستانی رشته کوه زاگرس واقع شده است. این منطقه کوهستانی دارای آب و هوایی معتدل و بسیار مطلوب است. این شهر از شمال به بخشی از رشته کوه های زاگرس به نام باباکوهی، چهل مقام، سبز پوشان و بمو ختم می شود. همچنین از بخشِ غربی با کوه دراک همجوار است. شهر شیراز دارای 11 منطقه است که تفکیک شده توسط شهرداری می باشد. وسعت آن در تاریخچه شیراز چیزی در حدود 240 کیلومتر مربع است.
جاذبه های گردشگری شیراز زیبا
در تاریخچه شیراز آمده که در قدیم شیراز دارای 6 دروازه بوده است. یکی از آن ها دروازه قرآن است که به دستور عضدالدوله دیلمی ساخته شده است. این دروازه در قسمت ورودی شهر در بخش جاذبه های گردشگری شیراز قابل رویت است. در بالای دروازه دو نسخه قرآن خطی وجود دارد.
باباکوهی در تاریخچه شیراز
باباکوهی در واقع نام یکی از مشاهیر است که بر این جاذبه گردشی نهاده اند و بر بلندی کوهی آرامگاه ایشان واقع شده است.
این آتشکده در 140 کیلومتری جنوب شهر شیراز واقع شده است. این آتشکده که به یکی از جاذبه های گردشگری شیراز تبدیل شده، قدمتی دیرینه دارد. طی واکاوی ها و بررسی ها در تاریخچه شیراز، معلوم شده آتشکده صمیکان متعلق به دوره ساسانیان است.
بهشت گمشده، زیبایی بی نظیر در تاریخچه شیراز
یکی از جاذبه های گردشگری شیراز، بهشت گمشده در مرودشت است. این منطقه در حوزه آبریز درودزن واقع شده است. از زیبایی آن هرچه بگوییم باز هم کم است. انبوهی از درختان و رودخانه ای پر آب روح هر بیننده ای را می نوازد. از دیگر جاذبه های این مکان سحر انگیز آبشارهای کوتاه و متعددی است که به علت وجود پستی و بلندی هایی است که در مسیر جوی ها و رودخانه وجود دارد. این بهشت گمشده را در تاریخچه شیراز از دست ندهید!
از دروازه قرآن که عبور کنیم در بخش شمالی شیراز، حافظیه یا آرامگاه حافظ را می بینیم. این آرامگاه دارای دو صحن شمالی و جنوبی است که توسط تالاری از هم جدا شده اند. تالار حافظیه دارای 20 ستون سنگی است که هر کدام 5 متر ارتفاع دارند. معماری این تالار زیبا الهام گرفته از دوره های هخامنشی و زندیان است. در سال 856 هجری قمری یعنی تقریبا 65 سال پس از درگذشت حافظ، شمس الدین یغمایی که وزارت فارس را بر عهده داشت، مقبره ای گنبدی شکل را برای اولین بار بر روی مزار حافظ بنا کرد. یغمایی در جلوی این مقبره حوض نسبتا بزرگی ساخت تا به عنوان نمادی از حیات در این عمارت مستقر باشد. آب این حوض از آب رکن آباد تامین می شد. پس از آن در دوره زندیه و به دستور کریم خان زند بارگاهی باشکوه به سبک بناهای زندی ساخته شد. کریم خان روی مقبره حافظ سنگ مرمر قرار داد و دستور داد با خط نستعلیق دو غزل از سروده هایش را بر سنگ مزارش نوشتند. در دوران پهلوی و همچنین جمهوری اسلامی مرمت ها و بازسازی هایی در مقبره حافظ انجام شد تا این بنای تاریخی که در بردارنده یکی از بزرگان ادبیات فارسی است همچنان با صلابت پا بر جا بماند و برای آیندگان در تاریخچه شیراز به یادگار نگاه داشته شود.
این باغ کهن ترین باغ شیراز است. این باغ از آب رودخانه رکنی تامین آب می شد. در وسط باغ عمارتی زیبا قرار دارد که به عمارت کوشک معروف است. همچنین باغ بسیار زیبا تزئین شده و دارای آبنماهای دیدنی و منحصر بفرد است.
باغ ارم بسیار معروف است. این باغ جز آثار تاریخی است که علاوه بر بناهای تاریخی که در خود دارد، دارای باغ گیاه شناسی نیز هست. باغ ارم از روزگاران سلجوقیان و حتی قبل تر پابرجاست. این باغ دارای تنوع گیاهی بالا و دارای گونه هایی کمیاب و خاص از نقاط مختلف دنیاست. سروهای بلند قامتی که در دو طرف خیابان شرقی-غربی باغ کاشته شده اند منظره ای بی تکرار و وهم انگیز را تداعی می کنند. درختان زینتی، سرو و انواع گل ها و نیز درختان نارنج صحنه ای فراموش نشدنی را به تصویر می کشند. سنگ نوشته هایی هنرمندانه از نصیر الملک در باغ موجود است که به دوران ناصرالدین شاه بر می گردد. تالار آینه و کاشی کاری های منحصر بفرد ایوان مرکزی از دیگر جاذبه های این مکان دیدنی است.
در شهر فرهنگ و هنر خرید کردن خالی از لطف نیست. برای این منظور بهتر است سری به بازار وکیل بزنید. این مکان یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شیراز است. این بازار بزرگ قدمتی دارد که به دوران زندیه برمی گردد. حجره هایی که در این بازار فعالیت می کنند، اصالت خویش را حفظ کرده اند. همچنین می توانید سوغاتی های مورد نظرتان را از بازار وکیل تهیه نمایید.
در دامنه باباکوهی یکی از دیگر از جاذبه های دیدنی واقع است. این باغ قدیمی در ارتفاعات شمالی و در یکی از پادگان های نظامی مستقر است. این مکان دیدنی و جذاب توسط اتابک قراچه احداث گشته است. اتابک قراچه در سال 480 هجری نسبت به ساخت این باغ همت گماشت. پس از آن این باغ به باغ تخت قراچه شهرت یافت. در سال 1260 هجری آقا محمدخان قاجار این باغ را وسعت بخشید و عمارتی جدید در آن ساخت که به تخت قاجار شهرت دارد.
این باغ یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شیراز است. در این باغ که احداثش به دوره زندیه بر می گردد، چهل گور وجود دارد. علت نامگذاری باغ هم همین چهل گور است. این باغ تقریبا در محدوده شمالی آرامگاه حافظ واقع است.
در مرکز شهر ارگ زیبای کریم خانی واقع است. همانطور که از نامش پیداست، این ارگ در دوره زندیه بنا شده است. پس از آن آنکه کریم خان زند پایتخت خود را انتخاب کرد، این بنا را ساخت تا در آن زندگی کند. در واقع این ارگ، خانه کریم خان زند است. بلاشک قدم زدن در ارگ هر بیننده ای را به فکر فرو می برد. تفکری به ژرفای شکل زندگی در عهد زندیه! البته در دوران پهلوی از این ارگ به عنوان ندامتگاه (زندان) استفاده می شده که آسیب هایی به این بنا وارد شده بود. خوشبختانه مرمت آسیب دیدگی های این اثر زیبا توسط سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. نقل است که کریم خان برای ساخت عمارتش بهترین معماران را به کار گماشت و از بهترین مصالح و مواد موجود در عهد خود استفاده کرد. بنای ارگ ترکیبی از معماری نظامی و مسکونی است. آب این مجموعه در واقع از رودخانه رکن آباد معروف به رکنی تامین می شده است. اما هم اکنون به دلیل تخریب این قنات، سیستم آبرسانی این مجموعه در تاریخچه شیراز از بین رفته است.
باغ دلگشا جاذبه دیگری است که پیشنهاد می کنیم که دیدن آن را از دست ندهید. تاریخ این باغ به زمان ساسانیان بر می گردد. البته این باغ در دوران نادرشاه تا زمان حکومت زندیه آسیب های فراوان دید ولی در زمان حکومت کریم خان دوباره بازسازی و مرمت شد. زیبایی این باغ تا حدی بوده که گفته می شود، تیمور گورکانی با دیدن این باغ به قدری شگفت زده شده که در سمرقند باغی شبیه به باغ دلگشا و به همین نام بنا کرده است. معماری باغ به سبک معماری کاخ های ساسانی ساخته شده است. عمارت موجود در این باغ دارای آینه کاری هایی به همراه نقاشی های رنگ روغن و سقف هایی با گچبری و چوبکاری هایی آراسته به گل و بته است. نخستین کلاه فرنگی در ایران نیز در باغ دلگشا و در تاریخچه شیراز به ثبت رسیده است.
چاه مرتاض علی
اما جاذبه بعدی نام گمراه کننده ای دارد! این جاذبه دیدنی در واقع یک چاه آب یا امثال آن نیست بلکه بنایی است که در کوه هفت تنان واقع شده و در اطراف این چاه عمارتی وجود دارد که از این مجموعه به عنوان عبادتگاه استفاده می شده است. عمق این چاه سه متر است و عارفان در واقع عبادت و راز ونیازشان را به این چاه ابراز می کرده اند. این اثر مربوط به دوران دیلمیان در تاریخچه شیراز می باشد.
آرامگاه سعدی شیرازی از جاذبه های گردشگری شیراز محسوب می شود که هر گردشگری چه خارجی و داخلی نتواند از دیدن آن صرف نظر کند چرا که این مرد بزرگ نه تنها محبوب ما ایرانیان است بلکه از اقصی نقاط دنیا مریدان خاص خود را دارد. در انتهای خیابان بوستان و جنب باغ دلگشا سعدیه را می توان مشاهده کرد. عمارت کنونی این آرامگاه در دوران پهلوی و به دست محسن فروغی طراحی گردیده است. در سال 998 هجری به دستور حاکم فارس(یعقوب ذوالقدر) خانقاه شیخ ازل سعدی شیرازی را ویران کردند. در سال 1187 هجری قمری به دستور کریم خان زند اولین بنای این آرامگاه ساخته شد.
آتشکده
یکی از گردشگاه های استان فارس گردشگاه آتشکده است. این جاذبه دیدنی در منطقه خرمن کوه واقع است. این مکان زیبا دارای چشمه و تالاب پرورش ماهی است که به زیبایی این منطقه افزوده است. این اثر زیبا که در کنار دریاچه ای کوچکی واقع شده به دوره ساسانیان باز می گردد. آتشکده زمانی از عبادتگاه های زرتشتیان ساسانی بوده است. در همجواری این آتشکده شهری کوچک و تقریبا تخریب شده وجود دارد که هم عصر همین آتشکده است و به دوران ساسانیان و پیشدادیان تعلق دارد.
جاذبه ای که دیگر نیست! در میان جاذبه های نام برده بی انصافی است اگر از این باغ پرندگان بزرگ یادی نکنیم هر چند که اکنون تخریب شده و دیگر قابل استفاده نیست! پارکی در شیراز که بالغ بر 2000 پرنده را در مجموعه اش حفظ کرده بود در سال 1392 به دلیل بارش سنگین برف از بین رفت. این مجموعه وسیع حدود 300 گونه از پرندگان را پوشش می داد. این پرندگان که از گوشه کنار زمین جمع آوری شده بودند اغلب از گونه هایی بودند که در کشورهای آفریقایی، اروپایی و آسیایی زیست می کردند. این مکان هم اکنون تعطیل است اما مسولین این باغ در حال راه اندازی باغ پرندگانی مشابه در شهر شیراز هستند.
کوه سبزپوشان
در شیراز این شهر زیبا که از جاذبه های گردشگری هیچ کم ندارد، کوه های زیبا و طبیعت بکرش نیز از دیگر جاذبه های گردشی این منطقه است. کوه سبز پوشان مکان مناسبی برای کوهنوردی است. این کوه باشکوه در فاصله چهار کیلومتری از چشمه معروف پیر بناب واقع شده است. در یکی از غارهای کوه سبز پوشان مکانی زیارتی وجود دارد. این مکان آرامگاه امامزاده سید اسحاق بن موسی بن جعفر است.
جاذبه بعدی آبشاری است بسیار دیدنی! در منطقه کوهمره در محور شیراز به کازرون آبشاری در منطقه جنگلی قرار دارد. 35 کیلومتر که از شیراز دور شویم در منطقه ای جنگلی و حدودا 50 کیلومتری روستای رمقان این آبشار زیبا قرار دارد. سرسبزی این منطقه از یک سو و نمای زیبا و شگفت انگیز آبشار کوهمره سرخی از سوی دیگر این مکان را به یکی از جاذبه های گردشگری شیراز تبدیل کرده است.
پارک ملی بمو
این پارک که جز پارک های ملی مهم و حائز اهمیت کشور تلقی می شود، نامش را از کوه بمو در همین منطقه گرفته است. پارک ملی بمو در بخش شمالی استان فارس واقع شده است. این پارک ملی حفاظت شده، حدود 48 هزار هکتار وسعت دارد و تقریبا 40 سالی است که محافظت می شود. این پارک بعد از پارک ملی گلستان و ارومیه مقام سوم را از لحاظ اهمیت دارد. بمو دارای پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنی و خاصی می باشد. گونه هایی چون پلنگ، گوزن، آهو، عقاب طلایی آسیایی، کفتار، جغد کوچک و شاه بوف در این منطقه وجود دارد. البته در آتش سوزی های چند سال اخیر بسیاری از گونه های جانوری و پوشش گیاهی این منطقه آسیب دیده و از بین رفتند.
از جاذبه های خیلی خاص و مشهور استان فارس می توان دریاچه مهارلو را مثال زد. در همجواری این دریاچه روستایی با همین نام واقع است که البته نام دریاچه را از این روستا گرفته اند. این دریاچه را با نام های دیگری نیز می شناسند. دریاچه نمک نام دیگر این دریاچه است چرا که آب دریاچه مهارلو بسیار شور است. دو رودخانه فصلی خشک و سلطان آباد این دریاچه را تغذیه می کنند. البته چند چشمه کوچک نیز به این دریاچه وارد می شوند اما آب اصلی دریاچه مهارلو از همان دو رود فصلی تامین می گردد. فلامینگوهای دریاچه و دیگر پرندگان بومی دریاچه مهارلو شگفتی بی بدیلی هستند که پروردگار هستی به این منطقه سحرآلود ارزانی داشت. در سال 1387 هجری شمسی بیشتر دریاچه مهارلو در پی خشکسالی خشک شد. الباقی این دریاچه زیبا در سال 1395 کاملا خشک شد. 
جاذبه ای گردشی که از گردشگاه های عمومی استان فارس به حساب می آید. این گردشگاه در دشت چاه مسکی واقع است و از ویژگی های منحصر بفرد آن می توان گونه های جانوری منحصر بفردش را نام برد. این منطقه محافظت شده در فاصله 30 کیلومتری شهر شیراز-مرودشت واقع شده و آب و هوای آن بسیار مطلوب است. بازدید از حیات وحش این منطقه به دو صورت زنده و تاکسیدرمی در تاریخچه شیراز میسر است.
بی شک هرکه به شیراز پا گذاشته باشد شاهچراغ را زیارت کرده است. شاهچراغ در واقع آرامگاه حضرت احمد بن موسی بن جعفر ، برادر بزرگتر امام رضا(ع) است. ایشان در راه پیوستن به برادرشان به سمت خراسان بودند که توسط ماموران مامون در شهر شیراز کشته شدند. این مکان مقدس جز جاذبه های زیارتی استان فارس است که هر ساله مسافران زیادی را به خود جذب می کند.
فالوده شیرازی
از گشت و گذار و جاذبه های شیراز که بگذریم، می رسیم به بخش خوش مزه آن، فالوده شیرازی در رستوران های شیراز. بهترین و معروف ترین فالوده های دنیا در این مکان سرو می شود. اگر فصلی که به شیراز سفر کرده اید فصل لیموی تازه باشد شک نکنید طعم این دسر بی نظیر را فراموش نخواهید کرد! فالوده فروشی های شهر تقریبا در هر ساعتی بازند.
آش در رستوران های شیراز
از دیگر خوراکی های لذیذ در رستوران های شیراز می توان به آش و حلیم اشاره کرد. صبح ها آش و حلیم های خوشمزه و با طعمی سنتی و کلاسیک سراسر شیراز طبخ و به فروش می رسد. در خیابان برق، در ماه مبارک رمضان صفی طولانی مشاهده خواهید کرد، صف آش!
اصلا مگر می شود به شیراز سفر کرد و بستنی های بابا بستنی را نخورد؟! از هر کسی سراغ بستنی های خاص را بگیری می گوید بابا بستنی. در این مغازه بستنی سنتی را با آب لیمو سرو می کنند. منوی این مغازه به صورت فصلی تغییر می کند اما بستنی سنتی های معروفش را همیشه دارد و به طور چهار فصل سرو می کند.
رستوران های شیراز بکر
رستوران صوفی یکی از رستوران های شیراز است. اگر بگوییم غذاها و فضای دلنشین این رستوران دست کمی از جاذبه های شیراز ندارد، اغراق نکرده ایم. از کلم پلو گرفته تا کباب دنده(شیشلیک) و انواع دسر و آبمیوه های طبیعی در این رستوران سرو می شود.
اگر در فضای مجازی سرچ کنید رستوران هفت خوان، این رستوران را در دسته رستوران های شیراز خواهید یافت. این جاذبه فقط به دلیل غذاهای رنگانگش نیست. بلکه دیزاین و فضا آرایی این رستوران بسیار شیک و دنج است. منوهای متنوع و کیفیت بالای غذاهای این رستوران از دیگر مزایای آن در بین رستوران های شیراز است.
اگر به دنبال رستورانی سنتی در بین رستوران های شیراز هستید، رستوران بین المللی شاطر عباس خواسته شما را برآورده خواهد کرد. غذاهای این رستوران سنتی یک سر و گردن از رستوران های شیراز بالاتر است. فضایی کلاسیک گونه همراه با تخت های سنتی ایرانی از جاذبه های این رستوران شکیل است.
