کوهستان آراگاتس ؛ تجلی شکوه طبیعت

کارناوال - زینب شیرازی : ارمنستان در دنیا به سبب بناهای یادبود متعدد فرهنگی، تاریخی و معماری قرون وسطایی و همچنین مناظر زیبای طبیعی‌ اش شهرت دارد.

ارمنستان در دنیا به سبب بناهای یادبود متعدد فرهنگی، تاریخی و معماری قرون وسطایی و همچنین مناظر زیبای طبیعی‌ اش شهرت دارد.

و #کوهستان آراگاتس آمیزه‌ایست از این مناظر طبیعی و یادبودهای باشکوه تاریخی.

کوهستان آراگاتس با #طبیعت جادویی خود همواره نمادی از زیبایی بوده و الهام بخش بسیاری از نویسندگان و شاعران ارمنی.

در اولین نگاه، شکوه و چشم‌انداز بی‌نظیر این #کوهستان 4 قله‌ای نظر هر رهگذر و طبیعت گردی را به خود جلب می‌کند.

و اوج این زیبایی، قله باصلابت کوهستان است که از دور دست‌ها نیز به چشم می‌خورد.

همراه با کارناوال باشید و به طبیعت دلنواز #ارمنستان پای بگذارید.

photo by Ali Doosti

کوهستان آراگاتس یا آلاگیاز، کوهستانی مشتمل از 4 قله آتشفشانی در شمال ارمنستان است. قله شمالی این کوهستان 4,090 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد و مرتفع ترین نقطه در ارمنستان و قفقاز کوچک است. همچنین یکی از بلندترین قله ها در ارمنستان محسوب می‌شود.

کوهستان آراگاتس از شرق توسط رودخانه کاساق، در قسمت غربی توسط رود آخوریان، از جنوب توسط دشت آرارات و از ناحیه شمال با دشت شیراک احاطه شده ست. طول این کوهستان نزدیک 200 کیلومتر است و وسعتی در حدود 6 هزار کیلومتر مربع و یک پنجم کل وسعت ارمنستان را در بر می‌گیرد. 944 کیلومتر مربع از این کوهستان بالاتر از ارتفاع 2000 متری واقع شده است.

4 قله کوهستان آراگاتس با موقعیت‌های جغرافیایی شان شناخته می‌شوند به ترتیب ارتفاع قله‌های شمالی 4090، غربی 3995، شرقی 3908 و جنوبی 3888 هستند.

photo by Ayastour.com

جاذبه‌های آراگاتس

آراگاتس علاوه بر جلوه‌های طبیعیش، همواره ناظری استوار در فرهنگ و تاریخ ارمنستان بوده است. با هم نگاهی بر این جاذبه‌های دوست داشتنی می‌اندازیم.

1) مقبره پادشاهان اشکانی

مکان‌های #تاریخی و مدرن بسیاری بر روی دامنه‌ها و کوهپایه‌های آراگاتس وجود دارد و همچنین شهرک‌هایی چون: آرتیک، آپاران، تالین، اوشاکان و بیوراکان نیز دیده می‌شوند.

در این میان #مقبره پادشاهان اشکانی که در دامنه‌ی کوه آراگاتس است یکی از مهم‌ترین این بناهاست.

مقبره پادشاهان اشکانی در واقع یک مجموعه سنگ مزار متعلق به قرن 4 است که در طول گلوگاه رودخانه امبرد، و مرکز روستای اخس، در استان آراگاتسون قرار گرفته است. البته در کنار این مقبره که متعلق به پادشاهان پارتی ایرانی است، یک کلیسای قرن پنجمی نیز وجود دارد. حدود صد متر در شمال این مقبره، در کنار مسیر منتهی به تنگه، تعداد زیادی غار وجود دارد که مربوط به قرون 16 تا 18 می‌شوند. برخی از این غارها دارای در هستند که در طی همین دوران به عنوان پناهگاه به هنگام حمله مهاجمین مورد استفاده قرار می‌گرفت.

2) طبیعت کوهستان

کوهستان اراگاتس به سبب بهارهای دلربا و دریاچه‌های زیباش معروف است.

کمی آن طرف تر از قله شمالی کوهستان، با یکی از معجزات طبیعی ارمنستان، #دریاچه قاری رو به رو خواهی شد.

طبیعت دوستان و کوهنوردان بسیاری رنج سختی راه را به جان می‌خرند تا به دیدار این دریاچه بیایند.

دریاچه‌ای چشمنواز که در بازه‌ی سرد سال عمدتا پوشیده از سپیدی از برف است.

در دهانه آتشفشانی قله، با شگفتی دیگری به نام یخچالی طبیعی مواجه می‌شوی که عمقی 350 متر از آب شفاف و زلال دارد. در اطراف آن نیز چندین یخچال طبیعی و کوچک نیز به چشم می‌خورند.

photo by Avdishyan Photography

3) قلعه امبرد

قلعه امبرد 2300 متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است و نام آن به معنای «قلعه ای در میان ابرهاست».

گاها این اسم را به اشتباه متعلق به کلیسا واهراماشن می‌دانند.

قلعه امبرد متعلق به اوایل قرون وسطی و قرن 11 میلادی‌ست.

در حال حاضر قلعه امبرد یکی از بزرگ‌ترین و محفوظ باقی مانده ترین مکان‌های تاریخی کشور ارمنستان است.

4) کلیسا واهراماشن

کلیسا واهراماشن در نزدیکی قلعه امبرد و بر دامنه‌های کوهستان آراگاتس قرار دارد که آن را به همین قلعه نیز متعلق می‌دانند.

نقل است که این کلیسا را برای شاهزاده واهرام پهلوانی ساخته شده است.

یک کتیبه تاریخی در سر در داخلی دروازه شمالی کلیسا دیده می‌شود که آن را متعلق به سال 1026 می‌دانند.

موقعیت دقیق این کلیسا، بین قلعه امبرد و نزدیکی دیواری در امتداد دماغه رودخانه در دره‌ای عمیق است.

5) رصدخانه بیوراکامان

#رصدخانه بیورکان یا رصدخانه اخترفیزیک بیورکان نوعی رصدخانه نجومی‌ست که در سال 1946 توسط آمباتسومیان در دامنه‌های جنوبی کوهستان آراگاتس تأسیس شده است.

وجود این رصدخانه، ارمنستان را بدل به یکی از مراکز جهانی مطالعه فیزیک نجومی در قرن 20 کرد.

امروزه رصدخانه بیورکان متعلق به آکادمی ارمنی علوم بوده و توسط همین آکادمی نیز اداره می‌شود.

6) پارک الفبا

پارک الفبا در نزدیکی روستا آرتاشوان و در سال 2005 به مناسبت 1600 مین سالگرد اختراع الفبا ارمنی ساخته شد.

در این پارک مجسمه‌هایی از 39 حرف الفبای ارمنی و همچنین بزرگان ارمنی همچون : مزروپ ماشتوت (مخترع الفبا ارمنی)، هوانس تومانیان شاعر ملی ارمنی، کاچاتور آبوویان پدر ادبیات مدرن ارمنستان و … را خواهید دید.

در سال 2012 یک صلیب 33 متری متشکل از صلیب‌های بزرگ و کوچک آهنین بر روی تپه‌ای در ابتدای پارک نصب شد. این صلیب نمادیست از تعداد سالی که ارمنستان به کشوری مسیحی تبدیل شد. در هر سالگرد نیز یک صلیب به صلیب‌های آن افزوده می‌شود.

پوشش طبیعی کوهستان

کوهستان آراگاتس کوهی دوار و سپر شکل بوده که از دو گدازه لاوا و توفاس تشکیل شده است.

یک قله آتفشانی دارد که در دوره زمین شناسی اخیر بر روی صخره سنگ‌های قدیمی تر شکل گرفته است.

در نزدیکی قله مراتع، علفرار و سنگریزه دیده می‌شود. مراتع پوشیده از گل‌هایی رنگین و معطر همچون سوسن، لاله، زنگوله آبی، بنفشه است.

در قسمت‌های مرتفع تر و بالاتر که بخش‌هایی پوشیده از برف اند، گیاه فرش آلپی وجود دارد که از این گیاه در محیط‌های شهری به عنوان زمین‌پوش طبیعی استفاده می‌شود.

در دامنه کوهستان، پوشش گیاهی استپ و گیاهان خشک‌زی با نیاز کم به آب وجود دارند.

افسانه‌های کوهستان آراگاتس

بنا بر افسانه‌هاکوهستان آراگاتس و آرارات دو خواهر دوستدار هم بودند که پس از نزاعی سخت برای همیشه از هم جدا شده و از یکدیگر دور ماندند. در حال حاضر جدایی این دو کوهستان، سیاسیت چرا که آرارات در ترکیه واقع شده است.

طبق یکی دیگر از افسانه‌ها، گریگور روشنگر کسی که ارمنستان را در اوایل قرن 4 به کشوری مسیحی تبدیل کرد، عادت داشت تا شب هنگام بر بالای قله کوهستان آراگاتس به دعا بنشیند. در این وقت نوری بهشتی روشنایی اش را تأمین می‌کرد، چراغی بی هیچ طنابی از آسمان. برخی می‌گویند این چراغ بهشتی هنوز هم آنجاست و تنها افراد با بصیرت توانایی دیدن آن را دارند.

کوهستان آراگاتس پس از سلطنت کینگ آرا زیبا بدین گون نام گرفت و معنای آن نیز «تاج و تخت آرا»ست.

بنابر افسانه‌ها پس از جنگی که کینگ آرا زیبا در آن مجروح شده بود، ملکه آشور به دامنه‌های کوهستان آراگاتس رفت تا مرهمی باشد بر جراحات کینگ آرا و به وی یاری برساند.