ایران و نفت روی میز مذاکره

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، آخرین سفر سلمان به کویت سه سال پیش به‌عنوان جانشین ولیعهد عربستان بود. در این سه سال تحولات زیادی در منطقه رخ داد و این تغییرات از جمله بحران یمن، تنش میان عربستان و قطر و نیز تبعات خروج ایالات متحده از برجام و آغاز قریب‌الوقوع دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران از جمله مهم‌ترین موضوعات مذاکره ولیعهد عربستان و پادشاه کویت و دیگر مقام‌های بلندپایه این کشور به شمار می‌آیند.

سفر محمدبن‌سلمان هم‌زمان شده با فشارهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، برای افزایش تولید نفت با توجه به تحریم نفتی ایران. رئیس‌جمهوری آمریکا تلاش می‌کند متحدان خود را متقاعد کند تا با افزایش تولید نفت و جبران کاهش صادرات نفت ایران، قیمت نفت کاهش یابد و اقتصاد آمریکا تحت تأثیر تحریم نفتی ایران قرار نگیرد. بنابراین این سفر به سبب موضوع نفتی و تلاش برای حل اختلافات نفتی کویت و عربستان است، زیرا ریاض نمی‌تواند همه خواسته‌های ترامپ برای افزایش تولید نفت به‌منظور پایین‌آمدن قیمت را برآورده کند و باید به حل اختلافات با کویت و ازسرگیری تولید مشترک از میادین «الخفجی» و «الوفره» با 500 هزار بشکه در روز روی آورد. پس عربستان با توجه به برنامه‌اش برای افزایش تولید نفت قصد دارد نظر مثبت کویت را برای بهره‌برداری مجدد از این میادین مشترک جلب کند. عربستان و کویت در ماه جولای 2018 برای تقویت مناسبات اقتصادی خود شورای همکاری تشکیل دادند و انتظار می‌رود در این سفر بر سر اجرای پروژه‌های مشترک و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف مذاکراتی جدی‌تر انجام شود. در ماه آگوست نیز وزیر نفت کویت از قرارداد توسعه میادین نفتی مشترک با عربستان و عراق خبر داد.

از سوی دیگر، عربستان و آمریکا می‌خواهند دیگر کشورهای عرب هم‌پیمان خود را برای اتخاذ موضعی متحد علیه ایران با خود همراه کنند. بااین‌حال بعید است کویت با موضع افراطی ریاض علیه تهران همراه شود. کویت با وجود فراخواندن سفیر خود از تهران بر سر ادعای حمایت ایران از گروه‌های شبه‌نظامی و نیز اعتراض به تهران نسبت به حمله به سفارت عربستان در ایران، همواره تلاش کرده بر تنش‌ها در رابطه خود با ایران نیفزاید و موضعی نسبتا مستقل از عربستان اتخاذ کند. رایزنی‌های آمریکا برای ایجاد نیروی نظامی مشترک عربی شامل شش کشور عضو شورای همکاری با همراهی اردن و مصر نیز از دیگر موضوعات مورد مذاکره در کویت است.

در مسیر ایجاد ناتوی عربی مانعی وجود دارد که ایالات متحده خواستار رفع آن شده است. قطع رابطه عربستان با همراهی امارات متحده عربی و بحرین با قطر باعث ایجاد تنش و دودستگی در شورای همکاری خلیج فارس شده و مانع از به‌نتیجه‌رسیدن مذاکرات برای ایجاد پیمان مشترک نظامی- امنیتی عربی خواهد شد. از سوی دیگر تنش با قطر تاکنون نه‌تنها سود چندانی برای عربستان نداشته، بلکه با توجه به برنامه ریاض برای افزایش تولید نفت و همچنین جبران کسری بودجه با توجه به جنگ پرهزینه یمن، ریاض نیاز دارد تنش‌ها را در منطقه کاهش دهد. بر همین اساس احتمال داده می‌شود عربستان از برخی شروط خود برای عادی‌سازی روابط با قطر کوتاه بیاید تا کویت تلاش‌های خود برای میانجی‌گری میان ریاض و دوحه را از سر بگیرد.

حملات الجبیر به قطر

بااین‌حال عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تأکید کرد ادامه تحریم‌ها اجتناب‌ناپذیر است و باید ادامه یابد. او در بخشی از سخنان خود گفت: «حاکمیت عربستان خط قرمز ماست و مداخله در امورمان را نمی‌پذیریم. مأموریت ما بر پایه شراکت صادقانه با جهان است تا بتوان در صلح و ثبات زندگی کرد». عادل الجبیر باز هم قطر را به حمایت از تروریسم متهم کرد و گفت: «اقدامات قطر به‌دلیل حمایت از تروریسم و پناه‌دادن به گروه‌های افراطی نشان می‌دهد ریاض برای تحریم قطر تصمیم درستی اتخاذ کرده و گریزی از تحریم این کشور وجود ندارد. حکومت قطر از جدایی‌طلبان در امارات، عربستان، بحرین و کویت با هدف ایجاد مشکلاتی برای این دولت‌ها و ایجاد بی‌ثباتی در آنها حمایت می‌کند. رهبران قطر به افراط‌گرایان و تروریست‌ها اجازه می‌دهند تا با حضور در شبکه‌های تلویزیونی به توجیه حملات انتحاری بپردازند». انتقادهای تند وزیر خارجه عربستان در مجمع عمومی سازمان ملل با واکنش همتای قطری‌اش روبه‌رو شد. وزیر خارجه قطر تأکید کرد این کشور قادر است تا ابد برای کاهش تنش در منطقه صبر کند، اما تلاش می‌کند با موضع‌گیری‌های منطقی به مقابله با چالش‌ها بپردازد. محمدبن‌عبدالرحمان آل‌ثانی، وزیر خارجه قطر، با اشاره به بحران ایجادشده در شورای همکاری خلیج فارس و در پاسخ به اظهارات عادل الجبیر مبنی بر اینکه: «عربستان می‌تواند 10 یا حتی 50 سال با شرایط فعلی به قطع رابطه با قطر ادامه دهد»، گفت: «هیچ‌کسی نمی‌داند سال آینده چه چیزی را حتی برای عربستان و متحدانش رقم می‌زند، به این ترتیب نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم در 10 یا 50 سال آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. راه درست این است که با منطق درباره دشمنی‌ها و اختلاف‌ها گفت‌وگو و با چالش‌های منطقه مقابله کرد»