ماهی‌های زرینه رود «شیرین» می‌میرند

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، «علیرضا بقالی» می‌گوید:« مهرماه برداشت چغندر قند تمام می‌شود. در این زمان دریچه سد انحرافی «نوروزلو» به روی زرینه رود بسته می‌شود. شرکت کارخانه قند هم که هر سال چند ماه تعطیل است شروع به فعالیت کرده و در نتیجه پساب صنعتی آن وارد زرینه رود می‌شود. » به گفته او بی‌آبی و پساب‌های صنعتی دست به دست می‌دهند تا شیرینی چغندرقند در کام آبزیان تلخ شود و مرگ ماهی‌های پرآب‌ترین رودخانه آذربایجان غربی رقم بخورد. چغندر قند تنها قاتل آبزیان زرینه رود نیست. این کشت پرطرفدار و استراتژیک یکی از موانع بزرگی است که اجازه نمی‌دهد آب زیر پوست دریاچه ارومیه جریان پیدا کند و احیا شود!

دو متهم ردیف اول

کیان دریاچه ارومیه هم آن طور که «امید یوسفی» رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی  می‌گوید به زرینه رود وابسته است. براساس آمارهای او، نزدیک به 45 درصد آب دریاچه ارومیه از این رودخانه تأمین می‌شد. بخش بسیار زیادی از این حقابه پشت سدها ذخیره می‌شود تا در نهایت رمقی هم در رگ و پی زرینه رود نماند.

یوسفی هم کاهش دبی آب و پساب صنعتی کارخانه قند را دو عامل  اصلی مرگ زیستمندان رودخانه می‌داند. یوسفی می‌گوید: «مرگ ماهی‌ها دقیقاً در نقطه‌ای پایین‌تر از کارخانه قند اتفاق افتاده است.» استان آذربایجان غربی از جمله پرآب‌ترین استان‌های کشور بود اما امروز یوسفی خبرخوبی از وضعیت منابع آبی جاری ندارد. او می‌گوید:«رودخانه‌ها دارند خشک می‌شوند. البته ما بارش‌های بهاری خوبی هم داشتیم اما مشکل اصلی استان به زمستان بدون برف سال گذشته برمی گردد.» به گفته یوسفی عدم ذخیره برفی که می‌توانست به تن رودخانه جان بدهد همه برنامه‌ریزی‌ها را بهم زد و دبی زرینه رود را کاهش داد. او دبی رودخانه را صفر اعلام می‌کند و می‌گوید:« در بالادست زرینه رود، سد بوکان قرار دارد. بخش قابل توجهی از آب شرب آذربایجان غربی و شرقی از این سد تأمین می‌شود. بنابراین مسئولان با هدف تأمین آب شرب منطقه و عدم وجود ذخیره برفی، دریچه سد را به روی زرینه رود باز نمی‌کنند.» اما وضع برای پساب‌ها و فاضلاب‌ها فرق می‌کند. بنابراین راه فاضلاب‌های روستایی و شهری و پساب‌های صنعتی همچنان به زرینه رود باز است! به گفته یوسفی همه این مسائل دست به دست می‌دهد تا برگریزان پاییزی به جان ماهی‌های زرینه رود بیفتد. مرگ‌های پاییزی برای نخستین بار از سال 93 به جان زرینه رود افتاد. یوسفی نقش کارخانه قند را در مرگ‌های گذشته این رودخانه محرز می‌داند و می‌گوید:« در سال های گذشته به دلیل کاهش میزان آب، پایین آمدن دبی رودخانه و بستن دریچه سد نوروزلو، بستر رودخانه با انباشت پساب‌های سمی رو به رو شد. در نتیجه با کاهش اکسیژن، ماهیان تلف شدند.» به گفته این کارشناس ورود پساب کارخانجات در تمام دنیا وجود دارد اما در ایران و استان آذربایجان غربی به دلیل تکمیل نشدن زیرساخت‌ها، فاضلاب به یک معضل بزرگ تبدیل شده که سالانه جان بسیاری از آبزیان را می‌گیرد. او رودخانه زرینه رود را با 230 کیلومتر طولانی‌ترین رودخانه استان می‌داند و می‌گوید:«80 درصد آن در میاندوآب واقع شده است.» با این وجود یوسفی معتقد است که برای اعلام متهم اصلی مرگ امسال ماهیان رودخانه باید منتظر نتایج نهایی آزمایشگاه بود اما «سعید موسوی» معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان غربی آب پاکی را روی دست همگان می‌ریزد و می‌گوید:« با توجه به آنالیز‌های تخصصی انجام گرفته توسط آزمایشگاه این اداره کل، مشخص شد کاهش آب و ورود پساب غیراستاندارد یکی از واحد‌های صنعتی منطقه(کارخانه قند میاندوآب) به رودخانه، باعث کاهش میزان اکسیژن محلول آب رودخانه شده و مرگ ماهیان را در پی داشته است.» به گفته موسوی در حال حاضر با توجه به پیگیری‌های انجام گرفته و جلوگیری از ورود پساب‌های آلاینده به رودخانه و افزایش حجم آب در بستر رودخانه مرگ و میر متوقف شده است.

شکایت هم ماهی‌های زرینه رود را نجات نداد

 «علیرضا بقالی» مدیر اداره محیط زیست میاندوآب پیش از این هم پرونده شکایت ماهیان را به مراجع قضایی برده اما جلوی مرگ آبزیان گرفته نشد. او می‌گوید:«وقتی شکایت می‌کنید برای کارخانه جریمه می‌نویسند.» اما این جریمه‌ها نه ماهیان مرده را زنده می‌کند و نه مرگ و نیستی را از آبزیان دیگر دور می‌دارد. او اعتقاد دارد که فرمانداری، استانداری و محیط زیست باید جلسه‌ای بگذارند و یک بار برای همیشه به مرگ آبزیان زرینه رود پایان دهند. بقالی همچنین می‌گوید:«این اداره کل در راستای صیانت و حفاظت از محیط زیست از طریق مراجع قضایی، تا حصول نتیجه و برخورد با متخلفین موضوع را پیگیری خواهد کرد.»