حمید حسام نویسنده و پژوهشگر حوزه دفاع مقدس که امسال در هفتادمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره مساله جهانی شدن ادبیات ایران گفت: راستش نمی‌دانم مشکل از کجاست. چند سالی است که ایران به طور جدی در نمایشگاه فرانکفورت حضور دارد و شاهدیم که زحمات زیادی در این زمینه کشیده می‌شود تا آثار و ادبیات ما به دیگر کشورها معرفی شود اما به نظرم هنوز تا جایگاه ایده‌آل فاصله داریم.
وی افزود: هم ناشران، هم دوستان موسسه نمایشگاه‌ها و متولیان دولتی و وزارت ارشاد، همه تلاش خودشان را می‌کنند اما به نظرم یک‌جای کار می‌لنگد و یک حلقه مفقوده‌ای این میان وجود دارد که حدس می‌زنم همت عالی و عزم جزم باشد.
این نویسنده دفاع مقدس گفت: چند سال پیش برای معرفی کتاب «سفر به روایت سرفه‌ها» که درباره جانبازان شیمیایی است، به ژاپن سفر کردم. در آن کشور از کتاب استقبال خوبی به عمل آمد و موضوع برایشان بسیار جالب بود. اما مشکل اصلی این بود که من نویسنده یا ناشر باید شخصا برای معرفی و پرزنت کتابم اقدام می‌کردم. الان وضعیت بهتر شده اما تا حدودی هنوز نویسنده یا خود ناشر است که باید حرص بخورد و اثرش را به ویترین بین‌المللی و جایی مانند نمایشگاه فرانکفورت برساند.
حسام گفت: وقتی به این سفر می‌آمدم، آقای گلعلی بابایی کتاب «رویای آمریکایی» اش را به من داد تا اگر جا داشت در فرانکفورت آن را معرفی کنم و زمینه ترجمه‌اش را فراهم کنم. من کل کتاب را در هواپیما و هنگام آمدنم به فرانکفورت خواندم و دیدم عجب کتاب خوبی است. این کتاب، در واقع یک اثر جهانی است که می‌تواند مخاطبان خارجی داشته باشد اما خب شرایط طوری است که آقای بابایی باید به یک دوستش بگوید کتاب من را ببر، و ببین می‌توانی آن را معرفی و پرزنت کنی یا نه؟
نویسنده کتاب «وقتی مهتاب گم شد»، ادامه داد: چند سال پیش سفری هم به هلند داشتم که درباره قربانیان حملات شیمیایی در جنگ بود و خب ما هم در این زمینه آثاری از دفاع مقدس و جنگ‌مان داریم. آن‌جا هم دیدم که هلندی‌ها از کتاب‌ها و ادبیات ما استقبال می‌کنند. یعنی مطالب درون کتاب‌هایمان برای آن‌ها تازگی و جذابیت دارد. اما ظاهرا خودمان با همه قوا و توان آثارمان را معرفی نمی‌کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که برای برون‌رفت از وضعیت مورد اشاره‌اش، چه راهکاری پیشنهاد می‌کند، گفت: به نظر من امکان بهتر شدن و توسعه این فعالیت‌ها وجود دارد. همان‌طور که اشاره کردم، زحمات زیادی کشیده می‌شود اما یک عزم جدی و بدون تعارف هم لازم است. در نمایشگاه فرانکفورت همه‌چیز با برنامه‌ریزی قبلی انجام می‌شود و برای هر دقیقه از وقت مذاکره در این‌جا ارزش و اهمیت قائل هستند. ما شاید هنوز کمی درگیر تعارفات و تکلفات باشیم. زمان عنصر مهمی است که در نمایشگاه فرانکفورت اهمیت زیادی دارد؛ نظم و ترتیب هم همین‌طور. باید اهمیت زمان و نظم را در مناسبات نشر و به ویژه نشر دفاع مقدس‌مان در نظر داشته باشیم و آن را در دستور کار قرار بدهیم. دولت و نهادی که متولی حضور ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت است، دارد تلاش می‌کند اما همه‌چیز به تلاش‌های این نهاد خلاصه نمی‌شود. دولت باید یک مشوق و انگیزه‌دهنده در چنین فعالیت‌هایی باشد. بسیاری از ناشرانی که به طور جدی در فرانکفورت حضور دارند و بدون تعارف مشغول به مذاکره برای سازمان و نشر خود هستند، به این دلیل موفق‌اند که دولتی نیستند و می‌دانند یک دقیقه غفلت می‌تواند به خسارت‌های مالی و اقتصادی‌شان منجر شود. بنابراین بدون توقف و با جدیت مشغول هستند. ما هم که در این رویداد بین‌المللی شرکت داریم، باید مطابق با ساختارش رفتار کنیم و منتظر دولت نمانیم.بنابراین به نظرم ناشران کشورمان باید برای جهانی شدن نشر ایران، به طور جدی‌تر تلاش کنند.
