محمدعلی حضرتی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به وجوه مختلف شخصیت سید محمد دبیرسیاقی با بیان اینکه شخصیت دکتر دبیرسیاقی از منظر شأن علمی، جایگاه اجتماعی و ویژگیهای ممتاز اخلاقی قابلبررسی است، خاطرنشان کرد: در حوزه ویژگیهای اخلاقی یک انسان بهتماممعنا بود؛ اخلاقمدار، بسیار آدابدان و نکتهسنج و مقید به رعایت شئون اخلاقی و اجتماعی، ضمن اینکه تواضع فوقالعادهای داشت و با مردم با نهایت احترام برخورد میکرد و همینطور در مراتب علمی سعی میکرد حق استادان را رعایت کند.
وی خاطرنشان کرد: در طی همهسالهایی که من افتخار داشتم محضر استاد را درک کنم هیچگاه یکبار هم غیبت کسی را از او نشنیدم؛ بههیچعنوان راضی به شنیدن صحبتی درباره دیگران نبود البته همواره با خیر و نیکی از استادان و بزرگان یاد میکرد اما بههیچوجه اجازه نمیداد کسی در مقام انکار و یا تردید درباره فردی صحبت کند.
وی با اشاره به نشانههای فروتنی دبیرسیاقی عنوان کرد: از نشانههای تواضع دکتر این بود که از میهمانان خودش پذیرایی میکرد و رفتارش بهگونهای بود که فرد تازهوارد احساس همراهی و صمیمیت کند.
این مسئول در ادامه گفت: ازنظر اجتماعی هم آغازگر یک حرکت مهم اجتماعی بود؛ سال 1373 خانهاش را در زعفرانیه تهران فروخت و به قزوین مهاجرت کرد و کتابخانهای را در یکی از مناطق محروم آنوقت قزوین «محمدیه» احداث کرد. علاوه بر این، کتابخانه شخصی خودش را در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار میداد و همواره با روی باز از کسانی که میخواستند از کتابخانه استفاده کنند پذیرایی میکرد. در واقع استاد خودش را برای بهبود شرایط فرهنگی و اجتماعی شهر وقف کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی قزوین با تاکید بر اینکه دکتر دبیرسیاقی نسبت به موضوعات مختلف در سیاستگذاریهای شهری و مسائل میراث فرهنگی بسیار حساس بود و واکنش نشان میداد، تصریح کرد: به عنوان مثال در موضوع تخریب محله تاریخی بلاغی با وجود سن و سال بالا در مسجد حیدریه حضور پیدا کرد و اعتراض خود را نشان داد. هم درباره جلوگیری از احداث پارکینگ در کنار مجموعه سعدالسلطنه موضع شفاف و صریحی را اتخاذ کرد و نسبت به برجسازی در قزوین بسیار حساس بود و نارضایتی خود از این موضوع همواره ابراز میکرد.
حضرتی در پایان اضافه کرد: استاد از موزههای میراث فرهنگی قزوین دائماً بازدید می کرد و به باغستان قزوین فوقالعاده اهمیت میداد و در مجموع حفظ شئون اجتماعی و فرهنگی قزوین برای او بسیار اهمیت داشت.
به گزارش ایسنا، مراسم هفتمین روز درگذشت سید محمد دبیرسیاقی ساعت 15:30 تا 17:30 پنجشنبه بیستوششم مهرماه با سخنرانی دکتر مهدی، محقق استاد ممتاز دانشگاه تهران، مک گیل کانادا و رئیس پیشین آثار و مفاخر فرهنگی در تالار فرهنگسرای بانو برگزار شد.
سید محمّد دبیرسیاقی، پژوهشگر، نویسنده، شاعر، مدرس ادبیات فارسی و مصحح متون کهن پارسی است. وی در مؤسسه لغتنامه دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی مشغول بکار بوده و مصحح بسیاری از متنهای کهن فارسی است.
دبیرسیاقی تاکنون نزدیک به 80 متن ادبی و تاریخی را تصحیح و منتشر کردهاست که از میان آنها میتوان شاهنامه فردوسی، دیوان منوچهری، نزهةالقلوب، فرهنگ سُروری و سلطان جلالالدین خوارزمشاه و تصحیح لغت فرس اسدی طوسی اشاره کرد. او میان سالهای 1326 تا 1334 در گردآوری لغتنامه با علیاکبر دهخدا همکاری داشت. از آن پس همکاری او با مؤسسه لغتنامه دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی تا 1359 که کار این اثر به پایان رسید، پی گرفته شد. کار بزرگی که استاد دبیرسیاقی در دست داشت، نوشته لغتنامه فارسی است که تاکنون برخی از مجلدهای آن چاپ شده است.
محمد دبیرسیاقی چهارم اسفند 1298 خورشیدی در قزوین و در محله گلبن قزوین به دنیا آمد. پدرش سید باقر فرزند سیدسیاق از خوشنویسان مشهور زمان خود و مادرش، دختر میرزا آقاخان مستوفی فرزند میرزا ابوالقاسم ملاباشی از عالمان و مجتهدان عصر ناصری بود. محمد دبیرسیاقی پس از دوره ابتدایی، دوره اول متوسطه را در دبیرستان شاهپور (امید) قزوین به اتمام رسانید.
وی پس از گرفتن دیپلم در سال 1318 وارد دانشگاه تهران شد. ایشان در سال 1324 دکتری ادبیات فارسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد و در سال 1325 به عضویت انجمن بینالمللی ایرانشناسی درآمد و سالها به تدریس در دانشگاه تهران و مدتی نیز به تدریس در دانشگاههای چین و مصر پرداخت. دبیرسیاقی تا زمان بازنشستگی در سال 1353 در استخدام وزارت دارایی بود.
علامه دهخدا در نواری صوتی از وی بهعنوان جوانی کوشا در تنظیم لغتنامه یاد کردهاست و دبیرسیاقی از 1357 تا زمان فوت عضو هیئت علمی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی بود. محمد دبیرسیاقی همچنین تا پایان عمر در زادگاه خود، قزوین، به پژوهش و آموزش زبان پارسی ادامه داد و در دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین به آموزش زبان فارسی به دانشجویان اشتغال داشت. وی سرانجام در 16 مهرماه 1397 و در آستانه صدسالگی درگذشت و پیکرش در بهشت فاطمی قزوین به خاک سپرده شد.