به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، رویترز به نقل از سه منبع آگاه نوشت، دهها شاهزاده و افرادی از شاخه های قدرتمند خاندان آل سعود خواهان تغییر در خط انتقال قدرت هستند اما تا زمانی که «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی زنده است، این افراد (علیه بن سلمان) وارد عمل نخواهند شد. این شاهزادگان معتقدند پادشاه 82 ساله تا زمانی که زنده است، غیرمحتمل است که علیه پسر محبوبش اقدامی انجام دهد.
بنا به اظهارات این منابع، شاهزادگان ناراضی در گفت وگو با سایر اعضای خاندان سلطنتی این احتمال را مطرح کرده اند که بعد از مرگ سلمان، شاهزاده «احمد بن عبدالعزیز» 76 ساله به پادشاهی برسد. احمد بن عبدالعزیز برادر کوچکتر و تنی پادشاه و نیز عموی بن سلمان است.
یکی از منابع سعودی گفت که شاهزاده احمد از حمایت اعضای خاندان سلطتنی، دستگاه امنیتی و برخی قدرت های غربی برخوردار است.
شاهزاده احمد در ماه اکتبر و پس از دو ماه و نیم حضور در خارج از کشور به عربستان بازگشت. او در جریان سفر خارجی اش، در لندن با اعتراضاتی مواجه شد که مقابل محل اقامتش گرد آمده و شعارهایی درباره سقوط آل سعود سر می دادند. به نظر می رسید که وی در جریان پاسخ به این تظاهرات، انتقاداتی را به سران عربستان وارد کرده است.
دو منبع سعودی گفتند، شاهزاده احمد یکی از سه نفری است که سال 2017 در «شورای بیعت» با ولیعهد شدن بن سلمان مخالفت کرد. شورای بیعت گروهی متشکل از اعضای ارشد خاندان حاکم در عربستان است.
به نوشته رویترز، آل سعود متشکل از صدها شاهزاده است. برخلاف حکومت های سلطنتی اروپایی، انتقال قدرت در عربستان به طور خودکار از پدر به پسر بزرگتر منتقل نمی شود. در این کشور، سنت های قبیله ای حکم می کند که پادشاه و اعضای ارشد هر یک از شاخه های خاندان حاکم، فردی را که مناسب حکومت کردن می دانند، انتخاب می کنند.
مقام های ارشد آمریکایی در هفته های گذشته به مشاوران سعودی خاطرنشان کرده اند که از انتصاب شاهزاده احمد به عنوان جانشین احتمالی سلطنت حمایت می کنند. رویترز به این خبر را به نقل از منابعی سعودی منتشر کرده که اطلاع مستقیمی از مشورت ها در این باره دارند.
این منابع افزودند که یقین دارند شاهزاده احمد هیچ یک از اصلاحات اجتماعی و اقتصادی را که بن سلمان اجرا کرده است، تغییر نداده و یا لغو نخواهد کرد. به گفته این منابع، احمد به قراردادهای نظامی جاری پایبند بوده و وحدت را در خاندان سلطنتی احیا خواهد کرد.
یک مقام ارشد سعودی گفت که به رغم فشارهای قانونگذاران آمریکا و نتیجه گیری سیا مبنی بر اینکه بن سلمان دستور قتل خاشقجی را صادر کرده است، کاخ سفید عجله ای برای دور کردن خود از ولیعهد ندارد. به گفته این منبع، زمانی که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا گزارش نهایی جامعه اطلاعاتی آمریکا در مورد این قتل را دریافت کند، ممکن است که این رویکرد عوض شود.
این مقام همچنین اظهار داشت، کاخ سفید این نکته قابل توجهی می داند که پادشاه عربستان در سخنرانی روز دوشنبه خود در ریاض اشاره مستقیمی به قتل خاشقچی نداشت و به نظر می رسید در کنار پسرش ایستاده است.
ترامپ روز شنبه نتیجه گیری سیا در مورد نقش بن سلمان در قتل خاشقچی را «بسیار زودهنگام» اما «محتمل» خواند و افزود که روز سه شنبه گزارش کاملی در این خصوص دریافت می کند. یک مقام کاخ سفید، رویترز را به همین اظهارات ارجاع داد و گفت که وی «در حال حاضر چیز دیگری برای افزودن به آن ندارد.»
منابع سعودی گفتند، مقام های آمریکایی فقط به دلیل نقش بن سلمان در قتل خاشقچی از وی دلسرد نشده اند بلکه آنها به این دلیل جهت نیز عصبانی شده اند که وی اخیر از وزارت دفاع عربستان خواسته بود تا به دنبال فروشندگان اسلحه در روسیه باشد.
ولیعهد سعودی در نامه ای به تاریخ 15 می (25 اردیبهشت) که به رویت رویتر نیز رسیده است، از وزارت دفاع خواسته بود تا «بر خرید تجهیزات و سامانه های تسلیحاتی در ضروری ترین حوزه ها تمرکز کرده» و آموزش های مربوط به آنها از جمله سامانه موشکی زمین به هوا اس-400 روسیه را بیاموزند.
**نقش آمریکا
اصلاحاتی که بن سلمان آغاز کرده با تصفیه اعضای ارشد خاندان سلطنتی و بازرگانان و جنگ پرهزینه در یمن توام شده است. او اعضای ارشد خاندان را حاشیه نشین کرده و کنترل بر آژانس های اطلاعاتی و امنیتی عربستان را تقویت کرده است.
او ابتدا «محمد بن نایف» 59 ساله وزیر سابق کشور را از ولیعهدی برکنار کرد و سپس «متعب بن عبدالله» 65 ساله را از ریاست رئیس گارد ملی کنار گذاشت. بن سلمان همچنین حدود سی شاهزاده دیگر را دستگیر و تحقیر کرده و ضمن بدرفتاری با آنها ثروت آنان را گرفت. او از سوی دیگر دست به ولخرجی زده و یک قایق تفریحی به ارزش پانصد میلیون دلار خرید. او با خرید یک نقاشی «لئوناردو داوینچی» رکوردی تازه در سطح بازار هنری بین المللی به جا گذاشت.
در نتیجه این اقدامات خاندان سعودی تضعیف شده است. به گفته یک منبع آگاه سعودی، بسیاری از شاهزادگان محافل اصلی در خاندان آل سعود معتقدند که تغییر خط انتقال قدرت «باعث هیچ گونه مقاومتی در میان نهادهای امنیتی و اطلاعاتی تحت کنترل او (بن سلمان) نخواهد شد.» این منبع افزود: آنها (دستگاه امنیتی) از هر اجماعی که در خاندان حاصل شود، تبعیت خواهد کرد.
به گفته دیپلمات ها و منابع سعودی، به نظر می رسد که آمریکا به عنوان یک متحد کلیدی عربستان در حوزه های اقتصادی و امنیتی عامل اصلی در نحوه بروز تحولات آتی باشد.
ترامپ و داماد و مشاورش «جرد کوشنر» روابط شخصی نزدیکی با ولیعهد سعودی برقرار کرده اند. یک منبع سعودی اظهار داشت که بن سلمان احساس می کند هنوز از حمایت آنها برخوردار است و مایل است «چند نفر را به شدت مجازات کرده تا آمریکا را آرام کند.»
اما ترامپ و مقام های ارشد دولت آمریکا گفته اند که مقام های سعودی باید پاسخگوی هر گونه مداخله در قتل خاشقچی باشند. آمریکا 17 فرد سعودی را به دلیل نقش داشتن در قتل خاشچی تحریم کرده اند که یکی از آنها جزو نزدیک ترین مشاوران بن سلمان است.
در همین حال، قانونگذاران آمریکایی نیز در حال تلاش برای ارائه مصوبه ای به منظور مجازات کردن ریاض هستند. سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه از ترامپ خواسته اند تا در مقابل بن سلمان قاطع باشد. پادشاه عربستان از تبعات نزاع با آمریکا و احتمال تلاش کنگره برای مسدود کردن دارایی های عربستان آگاه است.
کسانی که اخیرا پادشاه سعودی را ملاقات کرده اند، می گویند به نظر می رسد که نقش پسرش را در قتل خاشقچی انکار می کند و معتقد است که این توطئه ای علیه عربستان است. اما این منابع افزودند که وی نگران به نظر می رسد.
**شورای بیعت
وقتی پادشاه می میرد یا دیگر قادر به ادامه سلطنت نیست شورای بیعت متشکل از 34 عضوی که نمایندگان شاخه های مختلف آل سعود هستند، تشکیل جلسه می دهد اما این شورا به طور خودکار بن سلمان را پادشاه معرفی نخواهد کرد.
یکی از سه منبع سعودی اظهار داشت که بن سلمان حتی به عنوان ولیعهد برای رسیدن به پادشاهی به تایید این شورا نیاز دارد. شورای بیعت با خواست پادشاه برای تعیین بن سلمان به عنوان ولیعهد موافقت کرد اما این لزوما به معنای آن نیست که شورا بلافاصله پادشاهی وی پس از مرگ پدرش را خواهد پذیرفت؛ به ویژه آن او تلاش کرده است تا اعضای این شورا را منزوی کند.
منابع سعودی می گویند که بن سلمان ارکان اساسی حدود یک سده سلطنت آل سعود یعنی خاندان حاکم، علما، قبایل و خانواده های بازرگانان را نابود کرده است. خاندان سلطنتی این وضعیت را بی ثبات کننده می دانند.
بن سلمان به رغم جنجالی که بر سر قتل خاشقچی ایجاد شده است، همچنان برنامه هایش را دنبال می کند. برخی افراد نزدیک به آل سعودی می گویند که او برای پادشاه یک کاخ جدید در منطقه دورافتاده «شرما» در کنار دریای سرخ ساخته است تا از آن به عنوان یک قفس پرزرق و برق برای دوران بازنشستگی پدرش استفاده کند. این کاخ در شهرک «نیوم» قرار دارد و ظرف یک سال با هزینه دو میلیارد دلاری ساخته شده است.
این شهرک در منطقه ای دورافتاده قرار دارد که نزدیک ترین شهر به آن «تبوک» است و بیش از یکصد کیلومتر فاصله دارد. یک منبع نزدیک به خاندان سلطنتی گفت که ساکنان آنجا پادشاه را از بسیاری از امور حکومتی دور نگه می دارند.
