از بحران گرسنگی در یمن تا سال بد زنان سعودی/ خونبارترین سال برای روزنامه‌نگاران به پایان رسید

سرویس جهان مشرق - در حالی که 70 سال از صدور اعلامیه جهانی حقوق بشر می‌گذرد، اما سال 2018 مملو از نقض گسترده حقوق بشر در نقاط مختلف دنیا بود. گرچه دامنه جنگ در سوریه فروکش کرده و در عراق به پایان خود رسید، اما هیچکس نتوانست قاتلان جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد سعودی را مجازات کند.

المیادین نوشت: سال 2018 مملو از فاجعه‌هایی بود که انسانیت قربانی اصلی آن شد. بیشتر عناوین این فاجعه‌ها طی سالهای مختلف به صورت کم یا زیاد ادامه دارد، اما سال گذشته مملو از این فاجعه‌ها و تراژدی‌های انسانی بود.

** سال گرسنگی ملت یمن

سال 2018 را می‌توان سال گرسنگی ملت یمن دانست. حدود 20 میلیون نفر از مردم یمن از فقدان امنیت غذایی در این سال رنج بردند و بدترین بحران انسانی در این کشور شکل گرفت. این موضوع را جدیدترین گزارش‌ها و تحقیق‌ها در خصوص امنیت غذایی از سوی سازمان فائو و سازمان یونیسف و برنامه جهانی غذا نشان می‌دهد. گزارش های مذکور حکایت از آن دارد که حدود 65 هزار نفر در یمن برای بقای خود با گرسنگی می‌جنگند. این در حالی است که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد حدود 250 هزار نفر نیز سال تاریکی را پشت سر خواهند گذاشت.

فاجعه انسانی در حالی به وقوع پیوسته که محاصره ائتلاف متجاوز سعودی و اماراتی ضد یمن ادامه دارد. اینها تنها مصیبتهای ملت یمن نبود، بلکه در سال گذشته هواپیماهای ائتلاف متجاوز از موشک باران مناطق مختلف یمن خسته نشدند و مناطق مسکونی و زیرساخت‌های یمن را به شکل گسترده موشک باران کردند. کار به جایی رسید که جنگنده‌های سعودی حتی اتوبوس مدرسه‌ای که مملو از کودکان دانش‌آموز بود را در صعده هدف قرار داد.

با وجود تلاش‌هایی که از سوی جامعه جهانی نسبت به خطرات اقدام عربستان سعودی دنبال می‌شود، اما همچنان این اتفاقات نتوانسته عربستان را از ادامه روند جنگ در یمن باز دارد.

بحران گرسنگی تنها منحصر به یمن نمی‌شود. بلکه طی سال 2018 بسیاری از کشورهای فقیر دیگر نیز شاهد بحران گرسنگی بوده‌اند. بر اساس گزارش برنامه جهانی غذا حدود 821 میلیون نفر (از هر 9 نفر یک نفر) نمی‌توانند به اندازه کافی غذا در اختیار داشته باشند. 150 میلیون کودک در نقاط مختلف دنیا به علت فقدان غذای کافی و مناسب، شرایط جسمی نامناسبی دارند و از هر سه زن حاضر در سن بارداری یک زن دچار کم خونی است.

آمار بالای گرسنگی در کشورهایی نظیر ماداگاسکار، زیمبابوه، زامبیا، چاد، آفریقای مرکزی، جمهوری کنگو، هائیتی، اوگاندا، رواندا، جمهوری کره و تیمورشرقی بیداد می‌کند.

** اوضاع نابسامان انسانی در فلسطین اشغالی

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای انتقام گیری از فلسطینیان و مواضع بین‌المللی در رد انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی تصمیم گرفت کمک‌های مالی آمریکا به آژانس امداد و نجات آوارگان فلسطینی (آنروا) را به 60 میلیون دلار کاهش دهد. این در حالی است که آژانس مذکور برای پاسخ دادن به نیازهای انسانی در نوار غزه و کرانه باختری طی سال 2018 به مبلغ 399 میلیون دلار کمک نیازمند بود. حدود 924310 نفر از فلسطینی‌ها به کمک‌های غذایی آنروا نیازمند هستند.

مصیبت‌های ملت فلسطین تنها منحصر به اشغالگری رژیم صهیونیستی نمی‌شود. بلکه با ادامه محاصره زمینی و دریایی و هوایی نوار غزه در یازدهمین سال متوالی بیش از 526 هزار نفر در نوار غزه زیر خط مطلق فقر زندگی می‌کنند. در شرایط کنونی همچنان 55 هزار خانواده نیازمند ترمیم مسکن خود هستند که در نتیجه حملات مکرر رژیم صهیونیستی تخریب شده است. بدتر از همه اینکه بیمارستان‌های غزه طی سال 2018 در زمانی که برق قطع می‌شود، مجبور هستند اکسیژن را به صورت دستی به ریه کودکان پمپاژ کنند.

در کرانه باختری نیز اوضاع بهتر از این نیست. حدود 255 هزار آواره فلسطینی از امنیت غذایی برخوردار نیستند. 51 مجتمع مسکونی در این منطقه با بحران‌های شدیدی در دستیابی به خدمات بهداشتی مواجه هستند و فعالیت‌های نژادپرستانه اشغالگران و شهرک‌سازی های صهیونیستی نیز همچنان ادامه دارد. گزارش کمیساریای سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در تاریخ 31 ژانویه 2018 تاکید کرد که تجاوز به حقوق بشردر خصوص شهرک‌های صهیونیست نشین همچنان به شکل آزاردهنده‌ای ادامه دارد و تمامی زندگی فلسطینیان را تحت تاثیر قرار داده است. این در حالی است که میزان بیکاری در میان فلسطینیان بالغ بر 22.7 درصد است.

** 2018؛ سال برده‌داری و مهاجرت اجباری

تحولات سال 2018 انسان را به یاد زمانی می‌اندازد که برده‌داری مرسوم بود. بسیاری از کودکان بعد از جداسازی از پدران و مادران مهاجر خود در آمریکا در مراکز بازداشت شبیه قفس زندانی شدند. این اتفاق در نتیجه سیاست وحشیانه عدم تسامحی است که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا ضد مهاجران در پیش گرفته است. قربانیان این سیاست که بیشتر از کشورهای السالوادور و گواتمالا هستند، در تمامی رسانه های دنیا به نمایش گذاشته شدند تا در نهایت رئیس‌جمهور آمریکا از تصمیم خود برای جدا کردن کودکان مهاجر دست بردارد، اما همچنان سیاست افزایش فشار به مهاجران ادامه دارد.

دولت آمریکا سالیانه حدود یک میلیارد دلار را برای اخراج مهاجران غیرقانونی از این کشور هزینه می‌کند. خبرگزاری آسوشیتدپرس اخیراً گزارشی از اخراج مهاجران از آمریکا منتشر کرده و آنها را در شرایطی توصیف می‌کند که دست و پایشان بسته است و افسران آمریکایی دهانهای آنها را می گردند تا مبادا چیزی را مخفی کرده باشند.

سازمان عفو بین الملل اعلام کرده است که آمریکا سهم اختصاصی خود برای پذیرش آوارگان را به 45 هزار آواره کاهش داده است که این کمترین سهم از زمان صدور قانون آوارگان در سال 1980 بوده است. واشنگتن تصمیم دارد در سال 2019 این رقم را به 30 هزار نفر کاهش دهد.

بسیاری از مهاجران غیرقانونی در نتیجه مخاطرات ناشی از انتقال خود در گوشه و کنار دنیا جان خود را از دست داده‌اند. این رقم در سال گذشته به عدد 4503 نفر رسید. حدود 2242 نفر از این تلفات در منطقه دریای مدیترانه، 1386 نفر در آفریقا، 134 نفر در آسیا، 121 نفر در خاورمیانه، 108 نفر در اروپا و 512 نفر در آمریکا رسید.

بیشترین عامل مرگ مهاجران غیرقانونی را می توان غرق شدن در دریای مدیترانه، بیماری و عدم دستیابی به داروهای مناسب در آفریقا، آتش سوزی اتوبوس در آسیا، حوادث رانندگی در خاورمیانه و اروپا و برخی دیگر از عوامل ناشناس در آمریکا دانست.

در نقاط مختلف دنیا حدود 12 میلیون نفر وجود دارند که تابعیت هیچ کشوری را ندارند، بسیاری از کشورهای دنیا اعطای تابعیت از طریق مادر برای فرزندان را نمی پذیرند و همین موضوع باعث شده آنها بدون هویت و تابعیت بزرگ شده و موانع زیادی در احقاق حقوق انسانی آنها ایجاد شود.

** سال سرکوب آزادی بیان و قلم

شکی نیست که برجسته ترین حادثه سرکوب آزادی قلم در جهان طی سال 2018 کشته شدن جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد عربستان سعودی در کنسولگری این کشور در استانبول بود. در حال حاضر سه ماه از این قضیه می‌گذرد و در حالی که عوامل اجرایی این عملیات پشت میله های زندان هستند، اما محمد بن سلمان به عنوان دستور دهنده اصلی این عملیات مسئولیت اقدام خود را متحمل نشده است.

گرچه ترور خاشقجی از توجه رسانه ای قابل توجهی برخوردار بود، اما موارد زیادی از کشته شدن روزنامه نگاران و خبرنگاران در گوشه و کنار دنیا دیده می‌شود. سال 2018 نسبت به 3 سال گذشته شدیدترین و خونبارترین سال برای روزنامه‌نگاران به شمار می‌رود. طوری که در این سال دست کم 53 روزنامه نگار کشته شده‌اند که 34 نفر از این تعداد در نتیجه فعالیت‌های شغلی خود جانشان را از دست داده‌اند. این در حالی است که سازمان روزنامه‌نگاران بدون مرز می‌گوید که از میان 10 جنایت انجام شده ضد روزنامه‌نگاران تنها در یک مورد عاملان جنایت به صورت عادلانه محاکمه می شوند.

** سیاست‌های سرکوبگرانه ضد زنان در عربستان و تمام دنیا

درست است که عربستان سعودی در روز 24 ژوئن گذشته ممنوعیت اعمال شده بر رانندگی زنان را لغو کرد، اما بسیاری از سیاست‌های سرکوبگرانه ضد زنان در این کشور همچنان ادامه دارد. نکته جالب توجه اینکه زنانی که برای اعطای حق رانندگی خود بازداشت شده اند، همچنان پشت میله‌های زندان هستند و مجازات می شوند. بنابر گزارش سازمان عفو بین‌الملل این زنان در معرض بازداشت خودسرانه و ترور شخصیتی قرار گرفته اند.

از ماه می گذشته تاکنون دست‌کم 12 فعال حقوق زن در عربستان بدون طرح اتهام در بازداشت هستند.

علاوه بر اینها تجاوز به عنف، تجاوز جنسی، خشونت‌های خانوادگی، تبعیض شغلی، ازدواج نوجوانان و ختنه زنان از مواردی از تجاوزهایی است که در جهان ضد زنان اعمال می‌شود. با وجود اعتراضات گسترده‌ای که در این زمینه وجود دارد و بنابر اعلام سازمان عفو بین الملل در سال 2018 بیش از 600 راهپیمایی اعتراض‌آمیز در کنار جهان برگزار شده است، اما این اقدامات گرچه در سطح محدود است، اما همچنان ادامه دارد.

سازمان یونیسف اعلام کرده است که تعداد ازدواج نوجوانان دختر گرچه 15 درصد کاهش پیدا کرده، اما همچنان با رقم بالای 12 میلیون نفر مواجه است. سازمان ملل متحد در خصوص ختنه زنان می‌گوید که 200 میلیون زن در 30 کشور در معرض این تجاوز قرار دارند.

بر اساس گزارش بانک جهانی که در خصوص زنان و شغل و قانون در سال 2018 منتشر شده، 42 درصد از زنان دنیا در معرض خشونت‌های جنسی یا جسمی توسط همسر یا دیگران قرار گرفته‌اند. 59 کشور دنیا هنوز قوانینی در خصوص ممنوعیت تجاوز جنسی در محل کار را ندارند.

با وجود هزینه‌های گزافی که سالیان دراز در زمینه دفاع از حقوق بشر و مبارزه با فاجعه‌های انسانی در دنیا صرف می‌شود، اما تجاوزهای حقوق بشری سال به سال افزایش پیدا می‌کند و اگر اراده بین المللی و ملی برای تغییر شرایط انسانی نابسامان کنونی وجود نداشته باشد، اوضاع همواره بدتر از گذشته خواهد شد