دیدن فرزندی که دائما دچار اضطراب و نگرانی است حتما برای والدین سخت و ناراحت کننده است. طبیعی است که در صورت مشاهده علائم تنش و اضطراب در کودکشان به دنبال راهکار و راه‌حل باشند. اضطراب در کودکان تقریبا حدود 10 تا 20 آن‌ها را در دوره دبستان گرفتار این مشکل می‌کند. وقتی کودکی به شدت مضطرب است ممکن است والدین او راهکار نادرستی را در‌پیش بگیرند که حتی باعث افزایش علائم نگرانی در فرزندشان شوند.
راهکارهای کنترل اضطراب در کودکان
این مقاله قصد دارد به والدین این کودکان کمک کند تا بهترین واکنش‌ها را در مقابل کودک مضطرب خود نشان دهند. در ادامه تعدادی از راهکارها و روش‌های کنترل اضطراب در کودکان را بخوانید تا بتوانید به او کمک کنید و بهترین واکنش را در زمان گرفتار شدن فرزندتان در حلقه اضطراب از خود نشان دهید.
هدف کنترل اضطراب در کودکان است، نه حذف آن!
ما مسلما نمی‌خواهیم فرزندمان را ناراحت ببینیم، اما بهترین راه کمک به کودک مضطرب این نیست که سعی کنیم اضطراب او را از بین ببریم یا عوامل ایجاد آن را حذف کنیم؛ بلکه بهترین راه این است که به او کمک کنیم روش کنترل نگرانی خود را یاد بگیرد و عملکرد مناسبی در برابر آن از خود نشان دهد. با این کار در طول زمان اضطراب و نگرانی‌های اواز بین خواهد رفت.
ابراز احساسات مثبت اما واقعی!
گاهی ممکن است کودک درباره آینده منفی‌نگر باشد و تنها تمرکزش برروی مسائل منفی باشدِ بهتر است در این مواقع به او کمک کنید نکات مثبت را ببیند و ببروی آن‌ها تمرکز کند.
شما نمی‌توانید به فرزندتان وعده دهید که ترس‌های او غیر واقعی است؛ که امتحان را خراب نمی‌کند، در کلاس ورزشی به او حتما خوش می‌گذرد یا بچه‌های دیگر او را مسخره نمی‌کنند. بلکه می‌توانید اعتماد به نفس او را بالا ببرید و به او بگوئید که حتی اگر همه این اتفاقات بیفتد او قادر خواهد بود آن شرایط را کنترل کند.
احترام به احساسات کودک نه تقویت آن‌ها!
اضطراب در کودکان ممکن است به دلیل مسائلی باشد که از نظر ما پیش‌پا افتاده است اما به یاد داشته باشیدکه موضوعی است که کودک شما را اذیت می‌کند. لازم به ذکر است کهاعتبار دادن همیشه به معنی توافق کردن نیست. به طور مثال اگر فرزند شما از دکتر رفتن می‌ترسد به خاطر اینکه از آمپول خوشش نمی‌آید، شما نباید ترس او را کوچک بشمارید اما نباید آن را بزرگ هم جلوه دهید.
شما باید حرف او را گوش بدهید و با او همدردی کنید. به کودک کمک کنید بداند درباره چه موضوعی نگران است. چیزی که شما باید به او بفهمانید این است که : "می‌دانم نگران هستی و می‌ترسی و این موضوع قابل درک است اما من اینجا هستم و به تو کمک خواهم کرد از پس آن بربیایی!"
پرهیز از پیش‌داوری!
از فرزندتان بخواهید که با شما درباره احساساتش صحبت کند؛ اما پیش‌داوری نکنید و سوال‌هایی از این قبیل را از او نپرسید "آیا به‌خاطر امتحان فردا نگران هستی؟" بلکه برای پرهیز از تقویت دایره اضطراب بهتر است بپرسید "حس تو نسبت به امتحان فردا چیست؟"
عدم تقویت ترس و اضطراب در کودکان!
شما نباید با لحن یا زبان بدن خود این موضوع را به او القا کنید که چیزی که او را نگران کرده است دقیقا چیزی است که باید از آن بترسد. به طور مثال اگر فرزند شما با حیوانی خاص تجربه‌ای ناخوشایند داشته است، در تقابل بعدی او با آن حیوان نباید ناخواسته این پیغام را به او منتقل کنید که باید از این موضوع نگران باشد.
تشویق رفتار‌های شجاعانه!
به کودک خود نشان دهید که قدردان تلاش‌‍‌های او برای مقابله با نگرانی، ترس و اضطراب‌هایش هستید. اگر فرزندتان با ترس‌هایش روبرو شد اورا تشویق کنید، به مرور زمان این موضوع در او نهادینه می‌شود. اما به یاد داشته باشید که هیچگاه از قبل جایزه برای او تعیین نکنید. جایزه لازم نیست چیز بزرگی باشد بلکه می‌توانید این کار را با تشویق زبانی، در آغوش گرفتن یا حتی یک برچسب انجام دهید.
تعیین مدت زمان
بچه‌های مضطرب تمایل دارند نگرانی‌های خود را مدام مرور کنند و اغلب ترجیح می‌دهند کسی را با بازگو کردن آن‌ها اذیت نکنند. بنابراین موضوعات را دوباره و دوباره در ذهنشان با خود مرور می‌کنند. اختصاص دادن زمانی برای این نگرانی‌ها حدود 10-15 دقیقه در روز به کودک کمک می‌کند با آن‌ها کنار بیاید. به این منظور یکی از تمرینات زیر را روزانه و رأس ساعتی خاص انجام دهید (معمولا شب قبل از خواب زمان مناسبی است چرا که اضطراب در کودکان، شب‌هنگام شدت پیدا می‌کند).
بنویس و پاره کن
به فرزندتان بگویید نگرانی یا ترسش را روی تکه‌ای کاغذ بنویسید یا نقاشی کند. آن را برای شما بخواند و بعد آن کاغذ را پاره کرده و دور بریزد.
دفتر نگرانی
داشتن یک دفترچه و نوشتن نگرانی‌های روزانه، کودک را نسبت به نگرانی‌هایش و اینکه چطور در طول روز پیشرفت می‌کنند آگاه می‌کند. به او بگویید بعد از نوشتن هر نگرانی یک نکته و تفکر مثبت بنویسد، این کار به او کمک می‌کند از منفی‌گرایی فاصله بگیرد.
جعبه نگرانی
از فرزندتان بخواهید جعبه خالی دستمال کاغذی را با کاغذ کادو یا برچسب‌های مورد علاقه‌اش تزئین کند، به او کمک کنید نگرانی‌های روزانه‌اش را بنویسد و بعد از گفتنشان به شما یکی یکی داخل جعبه بیندازد. به او پیشنهاد دهید که جعبه را برایش نگه می‌دارید و بعد آن را به اتاق خودتان ببرید. این تمرین یکی از بهترین روش‌ها برای انجام قبل از خواب است.
کم کردن فاز نگرانی
در صورتیکه فرزند شما از دکتر رفتن می‌ترسد لازم نیست از دو ساعت قبل از رفتن به مطب، او را از این موضوع مطلع و درباره آن بحث کنید. این کار باعث می‌شود مدت زمان انتظار بیشتر شده و ذهن او مدت بیشتری درگیر مقابله با ترس و مرور این نگرانی باشد. بنابراین سعی کنید این دوره را تا حد ممکن کاهش دهید.
خواب منظم
تعیین ساعت مشخصی برای خوابیدن بسیار کارساز است، به کودک پافشاری کنید که هر شب سر زمان معینی بخوابد. انجام تمرینات برای آرام کردن تشویش و نگرانی پیش از خواب به او کمک می‌کند راحت بخوابد. کم‌خوابی یا بی‌خوابی در کودکان عوارض مخربی را به همراه دارد بنابراین در صورتیکه قادر نبودید با تمرینات گفته شده اضطراب او را کنترل کنید حتما از یک متخصص کمک بخواهید.
الگوی خوبی باشید!
راه‌های زیادی برای کمک به کودکان مضطرب وجود دارد. یکی از این راه‌ها این است که به او نشان دهید خودتان چگونه با اضطراب و نگرانی کنار می‌آیید. فرزندان باهوش هستند و اگر شما تمام مدت در حال شکایت از این موضوع باشید که قادر نیستید با استرس و نگرانی‌هایتان مقابله کنید آن‌ها این موضوع را به خاطر خواهند سپرد. توصیه ما این نیست که تظاهر کنید که نگرانی ندارید، اما اجازه دهید فرزندتان ببیند یا بشنود که چگونه این شرایط را مدیریت کرده و در آخر حس خوبی از مقابله با آن داشته‌اید.
اضطراب دوران کودکی برای کودک و والدین او طاقت‌فرسا و سخت است، اما خبر خوب اینکه، قابل درمان و کنترل است، پس تسلیم نشوید تمام راهکارهای گفته شده احتیاج به استمرار دارند. در صورتیکه اضطراب فرزندتان روی خواب، مدرسه رفتن یا سایر وجوه زندگی او تأثیر مخرب دارد حتما به یک مرکز درمانی مراجعه کرده و از روان‌پزشک متخصص کمک بگیرید.
