بابک نگاهداری رئیس اسبق مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران در گفتوگو با ایسنا، گفت: تمرکز جمعیت کشور در کلانشهرها و بهخصوص پایتخت در دهههای گذشته نیازهای متنوعی را به نظام مدیریت شهری تحمیل کرده است. نیازهایی که در گام نخست در ارائه خدمات زیرساختی مانند مسکن، شبکه ارتباطی و خدمات حمل و نقل، آب و برق و تلفن، پسماند و غیره خلاصه میشد، اما آنچه در پی اسکان جمعیت و ارائه خدمات اولیه و زیرساختی خود را نشان میدهد خدمات اجتماعی و رفاهی است. خدماتی که به دلیل پیچیدگیهای ذاتی، لزوماً با راهحلهای مهندسی مانند ساختن یک پل و تونل به سرعت امکان طراحی و اجرا ندارند. در برخورد با گروههای خاص اجتماعی که نیازمند خدمات متفاوتی هستند موضوع پیچیدهتر نیز میشود.
وی افزود: مطالعاتی که بهروی گروههای خاص مانند معلولان، سالمندان، زنان سرپرست خانوار و غیره در پایتخت صورت گرفته بیانگر نیازهای متنوع این گروه از شهروندان است. به عنوان نمونه پژوهشهای صورت گرفته در پایتخت بیانگر اشتغال تنها 38 درصدی زنان سرپرست خانوار، سهم 66 درصدی عوامل ژنتیکی و بیماری در ایجاد معلولیتهای جسمی و ذهنی، عدم برخورداری 47 درصد از سالمندان از هرگونه حقوق بازنشستگی و وابستگی جدی 57 درصد از سالمندان تهرانی به یارانههای دولتی در تأمین نیازهای اولیه زندگی است.
وی ادامه داد: این تنها بخشی از اطلاعات وسیع میدانی جمعآوری شده است که منعکس کننده نیازهای انباشته این گروه از شهروندان در اثر نقصان ارائه خدمات مناسب توسط سازمانها و دستگاههای مسئول قانونی است. در این میان اگرچه شهرداری و شورای شهر عملاً متولی اصلی پاسخگویی به این نیازها نیست لیکن شهروندان تهرانی همواره در سطوح مختلف این دسته نیازها را از نظام مدیریت شهری مطالبه میکنند. حال پرسش اساسی آن است که شهرداری و شوراهای اسلامی شهر در نبود ابزارهای لازم برای سیاستگذاری رفاهی و اجتماعی برای این گروه از شهروندان چه میتواند انجام دهد؟.
رئیس اسبق مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران با تاکید بر تجربه کلانشهرهای موفق در میان کشورهای توسعه یافته و همچنین در حال توسعه گفت: شهرداری و شورای شهر به عنوان نهاد حکمرانی شهری است و نقش دولت محلی را ایفا میکند. ایفای این نقش مستلزم تحقق مدیریت یکپارچه شهری است در حالی که به طور رسمی و قانونی این نوع مدیریت در ساختار قانونی و حقوقی کشور تحقق نیافته است و ما همچنان بر مبنای قانون شهرداری ها(که مصوب سال 1334 شمسی در مجلس وقت است و پس از آن تنها اصلاحاتی بر آن وارد شده است) عمل میکنیم.
وی افزود: دو هدف راهبردی برای کلانشهرهای کشور ضروری است از جمله اینکه پیگیری به ثمر نشاندن زیرساخت های اولیه ایجاد شده در این خصوص مانند لایحه مدیریت شهری (که توسط کار کارشناسی طولانی در مجموعه شهرداری تهران و وزارت کشور طراحی و تدوین شده است) و در مرحله بعد ایفای نقش فعال شهرداری و شورای شهر تهران در ارائه راهحل های کوتاه مدت برای ارائه خدمات پایه و ضروری به معلولین، سالمندان، زنان سرپرست خانوار و دیگر گروههای خاص و همچنین ارائه تخفیفات ویژه در ارائه خدمات شهری به این گروه از شهروندان است.
عضو ائتلاف خدمت در پنجمین انتخابات شورای شهر تهران تاکید کرد: تلاش در مسیر دستیابی به این دو هدف به صورت همزمان توسط نظام مدیریت شهری پایتخت میتواند خود الگوی مناسب برای دیگر کلانشهرهای کشور باشد. حرکتی که در نهایت با هم افزایی میتواند ما را در رفع نیازهای این بخش حساس از جامعه موفق کند.