د‌کتر سید‌ضیاءالد‌ین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم د‌رمانی، نائب‌رئیس انجمن علمی پیشگیری و د‌رمان چاقی
در مقاله پیشین با ذکر مطالبی راجع به غذاهای دوستدار پوست در خدمت شما عزیزان بودیم. در این راستا به اهمیت درشت مغذی‌ها پرداخته و دلیل اهمیت رعایت اعتدال در مصرف قند و نقش آن در تخریب پوست را بازگو نمودیم.
در این شماره با ادامه مطلب، در زمینه اهمیت چربی‌ها در سلامت پوست با شما عزیزان همراه خواهیم بود.
بهترین منابع اسیدهای چرب ضروری
با گنجانیدن آبزیان در جیره غذایی هفتگی و دریافت مغزهای روغنی و آجیل‌های خام و تازه، بهره‌گیری از جلبک‌های دریایی و آووکادو و تخم کتان و روغن آن، گردو و روغن‌زیتون، که باعث حفظ تعادل نسبت اسیدهای چرب امگا تری به امگا شش می‌شود می‌توان نیاز بدن به اسیدهای چرب ضروری را تأمین نمود.
حفظ تعادل این دو نوع اسید چرب بسیار مهم است زیرا منابع غذایی حاوی امگا تری خاصیت ضدالتهابی دارند درحالی‌که برعکس، روغن‌های حاوی اسیدهای چرب امگا شش التهاب زا می‌باشند.
درگذشته دور منابع غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 تقریباً به‌اندازه منابع حاوی امگا شش دریافت می‌شد و این تعادل همیشه برقرار بود ولی در عصر حاضر، میزان دریافت اسیدهای چرب امگا شش به دلیل مصرف زیاد انواع گوشت‌های فراوری‌شده، خامه و کره، سوسیس و کالباس و روغن‌های ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت رو به افزایش بوده و بعضی مشاهدات حکایت از افزایش بیست برابری آن نسبت به امگا تری دارد که بسیار خطرناک است.
آسیب ناشی از عدم تناسب اسیدهای چرب ضروری
در اینجا لازم است یادآوری نماییم درواقع اسیدهای چرب التهاب زا نیز وظایف خاصی را در بدن به عهده‌دارند.
از جمله این مأموریت‌ها ایجاد سد محکم و مقاومت در برابر تهاجم عوامل بیماری‌زا و مواد زیان‌آور و تحریک سیستم دفاعی بدن جهت حمله و نابودی مهاجمین است.
ولی بعضی مواقع متأسفانه ممکن است تحریکات ایجادشده در سیستم ایمنی، بیش از میزان موردنیاز بوده و باعث تهاجم آن به سایر سلول‌ها و بافت‌های خودی شده و بیماری‌های خود ایمنی را به وجود آورند.
با در نظر گرفتن این مسئله اهمیت توجه به نوع روغن مصرفی و رعایت تعادل انواع اسید چرب موجود در غذاهایش از پیش آشکار می‌شود.
عملکرد واقعی ریزمغذی‌ها در قبال سلامتی و عدم پیری زودرس پوست
انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در رنگ‌دانه‌های انواع سبزی و میوه‌جات تعادل سوخت‌وساز سلول‌های تشکیل‌دهنده بافت پوستی را برقرار نموده و باعث تداوم آن می‌شوند، از طرفی توجه دائمی سیستم ایمنی بدن را به حفظ سلامتی پوست جلب می‌نمایند.
به‌طور مثال مواد معدنی جزئی مثل روی و سلنیوم و ویتامین‌های مختلف و ترکیبات ثانویه گیاهی و رنگ‌دانه‌های آن‌ها علاوه بر وظایف خاص خود، در نقش آنتی‌اکسیدان ظاهرشده و مواد شیمیایی صدمه زننده به پوست را که تحت تأثیر تابش آفتاب و یا سایر عوامل فراهم‌کننده رادیکال‌های آزاد مهاجم، بازسازی و تأمین می‌شوند را خنثی می‌کنند.
لیکوپن، آنتی‌اکسیدان معجزه‌گر
لیکوپن که عامل به وجود آورنده رنگ قرمز گوجه‌فرنگی است یکی از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها نیز تلقی می‌شود.
اگر شما هر روز یک قاشق رب گوجه‌فرنگی یا یک عدد گوجه‌فرنگی یا سوپ گوجه میل کنید، در واقع عوامل ضد پیری و چروک شدن پوست را از درون بدن خود فعال نموده‌اید.
از طرفی هنگامی‌که به‌عنوان‌مثال شما منابع حاوی بتا کاروتن را از طریق میل نمودن هویج یا کدوحلوایی یا میوه‌جات رنگین مثل انبه و طالبی در اختیار سیستم حفاظتی بدن به‌عنوان پیش ساز ویتامین A قرار می‌دهید، هم به حفظ طراوت بلندمدت پوست کمک نموده و هم اینکه سیستم ایمنی بدن خود را تقویت نموده‌اید.
علت زردی پوست با مصرف بعضی مواد غذایی
این تغییر رنگ به خاطر محتوای زیاد فیتونوترینت بتا کاروتن می‌باشد.
مقدار این رنگ‌دانه در هویج بسیار زیاد است بطوریکه اگر به آب هویج خود، یک قاشق مرباخوری روغن‌زیتون یا روغن هسته انگور اضافه نمایید با افزایش جذب بتاکاروتن در طول یک ماه، پوستتان به‌طور طبیعی برنزه‌شده و زیبایی خاصی پیدا می‌کند که دیگر جهت برنزه شدن نیازی به پذیرش خطرات ناشی از تابش مستقیم نور آفتاب ندارید زیرا تابش مستقیم زمینه‌ساز سرطان بوده و خطرآفرین است.
از طرفی مصرف منابع بتاکاروتن، مقاومت پوست را در برابر نور خورشید افزایش می‌دهد و پوستی که ازلحاظ بتاکاروتن غنی‌تر است به نور آفتاب کمتر حساس بوده و دیرتر آثار التهاب و سرخی در آن آشکار می‌شود.
به‌بیان‌دیگر علاوه بر دور نمودن خطرات پیش‌بینی‌نشده و غیرمترقبه استفاده نابجا و طولانی‌مدت از نور آفتاب، شاهد پوسته‌پوسته شدن بدفرم و زشتی‌های ناشی از سوختن پوست در اثر برنزه شدن نخواهیم بود.
به‌راحتی می‌توان از طریق تغذیه صحیح و بهره‌گیری از ترکیبات حفاظتی گروه میوه‌ها و سبزیجات زرد و نارنجی و الوان، فاکتور مقاومت پوست را 2 تا 3 برابر نموده و به‌موازات این اثر محافظتی، سرعت پیری پوست و ریسک التهاب و سوختگی آن و فاکتورهای زمینه‌ساز سرطان پوست را کاهش داد.
سایر منابع رنگی گیاهی مفید برای پوست
تمام‌رنگ‌های الوان و طعم‌های گوناگون و رایحه‌های شامه نوازی که از گروه‌های غذایی گیاهی درک و احساس می‌شوند از ترکیبات شیمیایی ثانویه‌ای می‌باشند که تعداد آن‌ها به چندین هزار ترکیب بالغ می‌گردد که اکثریت قریب به‌اتفاق آن‌ها منجر به تقویت سیستم ایمنی و حفاظت و طراوت جسم و جان و افزایش توان کار و مقاومت بدن می‌شوند.
به‌عنوان نمونه می‌توان به ترکیبات فلاوونوئیدی اشاره نمود که نه‌تنها ازجمله ترکیبات آنتی‌اکسیدانی بسیار قدرتمند برشمرده می‌شوند بلکه حتی با مقادیر کم نیز اثرات مثبت خود را نشان می‌دهند و در صورت زیاده‌روی در مصرف نیز آسیبی به بدن نمی‌رسانند.
نمونه‌هایی از مواد غذایی که دارای ترکیبات فلاوونوئیدی به میزان زیاد می‌باشند را در ادامه باهم مرور می‌کنیم:
زغال‌اخته، قره قاط، شاتوت، انگور قرمز، آلبالو، گیلاس، آلو، بلوبری، سیب، تمشک، هلو، انار، زردآلو و سبزی‌هایی مثل اسفناج، پیاز، شلغم، سیب‌زمینی شیرین و غیره. از نوشیدنی‌های خانواده فلاوونوئیدها می‌توان کاکائو، چای سبز، چای سفید، چای سیاه معمولی و.. را نام برد.
از آنجایی‌که مجال نام بردن تمامی این مواد در این فرصت کم وجود ندارد، از علاقه‌مندان به این مطلب می‌خواهیم که به کتاب "تغذیه و چین‌وچروک" ترجمه خانم نوری فرد مراجعه و از مطالب کامل آن بهره‌مند شوند.
در مقاله آینده با ادامه مطلب با ذکر سایر مواد مناسب برای سلامت پوست همراه شما خواهیم بود.
بیشتر بخوانید:
